Zoptymalizowane narty na zamówienie
Zwycięstwo w biegu narciarskim to kwestia sekund, dlatego posiadanie możliwie najlepszego sprzętu jest tak ważne. Dotyczy to zarówno sportowców pełnosprawnych, jak i paraplegików. Projektowanie sprzętu sportowego dostosowanego specjalnie do wymogów niepełnosprawnych sportowców wyczynowych jest nadal w powijakach. Wynika to po części ze stosunkowo małego zainteresowania sponsorów, a po części z faktu, że wiele zimowych dyscyplin paraolimpijskich to wciąż dosyć nowe zjawisko.
Igrzyska Paraolimpijskie zainaugurowano zaledwie nieco ponad pięćdziesiąt lat temu, a jednym z pierwszych orędowników igrzysk dla osób z niepełnosprawnościami był doktor Ludwig Guttmann. Dr Guttmann był przekonany o wartości terapii sportowej w podnoszeniu jakości życia osób, które odniosły urazy lub rany w czasie II wojny światowej.
Opierając się na spuściźnie dr Guttmanna, zespół niemieckich naukowców z Instytutu Mechaniki Materiałów IWM im. Fraunhofera pracuje nad doskonaleniem sprzętu narciarskiego dla osób z niepełnosprawnościami. Po raz pierwszy zawodnicy będą mieli okazję wystartować na zoptymalizowanych nartach dostosowanych do indywidualnych potrzeb.
Naukowcy współpracują z partnerami przemysłowymi nad stworzeniem zoptymalizowanych sledgów dla niepełnosprawnych narciarzy biegowych i biatlonistów. "Naszym celem jest zbudowanie zoptymalizowanych sledgów dla wszystkich zawodników w oparciu o zależności biomechaniczne" - mówi prof. Matthias Scherge, kierownik biznesowej sekcji trybologii IWM i koordynator konsorcjum projektowego. Wyzwanie polega na tym, że stopień i rodzaj niepełnosprawności fizycznej jest różny u każdego sportowca, a także na tym, że muszą oni rywalizować w ściśle określonej pozycji siedzącej. "Z tego względu każdy sportowiec wymaga w gruncie rzeczy odrębnego rozwiązania" - wyjaśnia.
Indywidualny kształt siedziska jest najpierw ustalany za pomocą modelu symulacyjnego. W tym celu sportowiec siada na sledgach biegowych i podpiera się kijkami narciarskimi. Partnerzy z Instytutu Sportu i Nauki o Sporcie przy Uniwersytecie we Fryburgu, Niemcy, przyczepiają markery do różnych części ciała sportowca, aby zmapować sekwencję ruchów. Czujniki w kijkach mierzą przepływ energii, kiedy sportowiec się odpycha.
Wyniki są przesyłane bezpośrednio do programu symulacyjnego, który tworzy model biomechaniczny. Taki model pozwala określić przybliżoną geometrię siedziska. Na potrzeby szczegółowego projektowania sportowiec jest skanowany w trzech wymiarach, a dodatkowa symulacja umożliwia ekspertom przeanalizowanie obszarów, w których można zachować dodatkowe obciążenia bez wpływu na stabilność sprzętu.
Następnie, bezpośrednio na podstawie danych projektowych, produkowany jest zoptymalizowany, lekki prototyp, dzięki czemu koszt sprzętu sportowego można utrzymać w rozsądnych granicach.
Do sledga można przypiąć normalne narty zjazdowe. "Jednak po przypięciu do sledga narty poruszają się inaczej niż w czasie zwykłej jazdy na nartach. Poruszają się wyłącznie w linii prostej" - zauważa Scherge. "Należy to uwzględnić w procesie ostrzenia".
Mając to na uwadze, naukowcy z IWM opracowali we współpracy z producentem nart specjalne metody ostrzenia nart przypinanych do sledgów. Wymagana jest precyzja, aby dostosować narty do potrzeb danego sportowca. Na przykład jego waga ma wpływ na powierzchnię, która ma kontakt ze śniegiem. Smarowania opracowane przez IWM zapewniają ślizg nart po śniegu z minimalnym tarciem.
Partnerzy projektu zamierzają kontynuować optymalizację swoich osiągnięć do 2014 r. w ramach konsorcjum, które jest otwarte na współpracę z innymi zainteresowanymi stronami. Prof. Scherge ma również nadzieję, że Igrzyska Paraolimpijskie zachęcą osoby niepełnosprawne do rekreacyjnego uprawiania sportu. "Dobrze by się stało, gdyby Igrzyska Paraolimpijskie zapewniły niepełnosprawnym osobom nowe perspektywy związane ze sportem, kiedy staje się jasne, że wszystko jest możliwe przy odpowiednim wsparciu technicznym" - stwierdza.Więcej informacji: Instytut Mechaniki Materiałów IWM im. Fraunhofera
Kraje
Niemcy
