Dowody zmian klimatu w całej Europie
Opublikowany właśnie przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) najnowszy raport poświęcony skutkom zmian klimatu w Europie zawiera pewne niepokojące wnioski. Raport EEA nr 12/2012 "Zmiany klimatu - wypływ i wrażliwość w Europie 2012" ("Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2012") wskazuje, że zmiany klimatu dotykają wszystkich regionów Europy za pośrednictwem szerokiego spektrum oddziaływania na społeczeństwo i środowisko. W przyszłości spodziewane są dalsze skutki, które mogą potencjalnie zwiększyć koszty wynikające z powstałych szkód. Koszty wzrosną, jeżeli społeczeństwa europejskie nie podejmą działań adaptacyjnych - czytamy w raporcie. W Europie obserwuje się wzrost średniej temperatury, a także słabnięcie opadów w regionach południowych oraz ich nasilenie w Europie Północnej. Począwszy od lat 90. XX w. przyspiesza topnienie pokrywy lodowej Grenlandii, którego rekord padł latem 2012 r. Zasięg i objętość lodu na Morzu Arktycznym maleje znacznie szybciej niż przewidywano we wcześniejszych prognozach. Rekordowo małą pokrywę lodową w latach 2007, 2011 i 2012 można przyrównać do mniej więcej połowy minimalnego, normalnego zasięgu z lat 80. XX w. Pokrywa śnieżna również się kurczy, gdyż znaczna większość lodowców w Europie cofa się, a większość gleb z obszaru zmarzliny ogrzewa się. Ponadto ekstremalne zdarzenia pogodowe, takie jak fale gorąca, powodzie i susze generują w ostatnich latach coraz wyższe koszty szkód w całej Europie. Mimo iż potrzebnych jest więcej danych, aby wskazać, za którą część trendu odpowiadają zmiany klimatu, intensyfikacja działalności człowieka na obszarach podatnych na zagrożenia pozostaje kluczowym czynnikiem. W przyszłości zmiany klimatu mają zwiększyć tę wrażliwość, gdyż spodziewane jest nasilenie intensywności i częstotliwości ekstremalnych zdarzeń pogodowych. Wpływ zmian klimatu zaobserwowano również wzdłuż europejskich wybrzeży i na morzach. Ogólny wzrost poziomu mórz na świecie i na większości wybrzeży Europy jest powiązany ze wzrostem zakwaszenia oceanów, temperatury powierzchniowej mórz i pojemności cieplnej oceanów. Doprowadziło to do wcześniejszego, sezonowego pojawiania się rozmaitych gatunków morskich oraz ekspansji na północ niektórych gatunków ryb i planktonu. Systemy słodkowodne doświadczyły spadku przepływów rzecznych w Europie Południowo-Wschodniej w okresie letnim i wzrostu w innych regionach zimą. Odnotowano również wzrost liczby powodzi, częstotliwości i intensywności susz (zwłaszcza w Europie południowej) oraz temperatury wody w rzekach i jeziorach. Poskutkowało to przemieszczaniem się na północ gatunków zimnowodnych i wcześniejszym, sezonowym pojawianiem się zakwitów fitoplanktonu i zooplanktonu. W podsumowaniu raportu czytamy, że niektóre regiony gorzej poradzą sobie z przystosowaniem się do tych zmian klimatu niż inne. Różnica ta jest po części następstwem dysproporcji ekonomicznych w Europie. Skutki zmian klimatu mogą pogłębić te nierówności. Aczkolwiek prowadzony i planowany monitoring oraz prace badawcze na szczeblu krajowym i unijnym mogą poprawić szacunki przeszłych i prognozowanych oddziaływań zmian klimatu, poszerzając wiedzę na potrzeby adaptacji. Jacqueline McGlade, dyrektor wykonawcza EEA, powiedziała: "Zmiany klimatu urzeczywistniły się na całym świecie, a ich zakres i tempo stają się coraz wyraźniejsze. To oznacza, że każda część gospodarki, nie wyłączając gospodarstw domowych, musi przystosować się i zredukować emisje".Więcej informacji: Raport EEA: "Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2012": http://www.eea.europa.eu/pressroom/publications/climate-impacts-and-vulnerability-2012/ Europejska Agencja Środowiska: http://www.eea.europa.eu/pl