Jedyny w swoim rodzaju wgląd w zmiany klimatu zapowiada poważne reperkusje dla Morza Bałtyckiego
Koniec XXI w. może zapowiadać poważne reperkusje dla fauny Morza Bałtyckiego. W toku nowych badań oszacowano, że zmiany klimatu spowodują największy od 1850 r. wzrost temperatury i spadek zasolenia. Naukowcy z krajów nadbałtyckich nawiązali współpracę w ramach interdyscyplinarnego projektu badań nad skutkami globalnych zmian klimatu dla środowiska Morza Bałtyckiego. Połączyli najlepsze na dzień dzisiejszy modele klimatu z modelami dodatkowych czynników, które oddziałują na środowisko w regionie. Jeden z badaczy, profesor Jonathan Havenhand z Wydziału Biologii i Środowiska Uniwersytetu w Göteborgu, Szwecja, wyjaśnia: "Istnieje wiele prac wskazujących na oddziaływanie pojedynczych czynników na środowisko oraz modeli przedstawiających globalne zmiany w klimacie, niemniej po raz pierwszy przeprowadzona została szczegółowa analiza łączenia się tych czynników w oddziaływaniu na konkretny region. To decyduje o unikatowości tego projektu". Aby sprawdzić wiarygodność modeli, naukowcy wprowadzili dane z lat 1850 - 2006 i porównali następnie przewidywania modeli z tym, co rzeczywiście wydarzyło się w tym okresie. Uzyskane wyniki potwierdziły zdolność modeli do prognozowania przyszłości Morza Bałtyckiego do roku 2098. Wedle przewidywań nastąpi spadek zasolenia i wzrost temperatury wody w następstwie wzrostu temperatury powietrza i opadów. Naukowcy są przekonani, że wzrost temperatury morza doprowadzi do spadku zawartości tlenu w wodzie i nasili skutki eutrofizacji (czyli zwiększy tempo wzbogacania ekosystemu o materię organiczną). W konsekwencji zmiany zasolenia mogą doprowadzić do wyginięcia gatunków, które obecnie znajdują się na skraju obszaru rozproszenia i spowodować spadek różnorodności gatunków. Profesor Jonathan Havenhand objaśnia: "Jednym z takich przykładów jest omułek jadalny, który nie będzie w stanie przetrwać w północnej części Morza Bałtyckiego przy zasoleniu niższym od obecnego. Żywi się algami i oczyszcza duże objętości wody. Z tego względu jest ważnym gatunkiem. Możemy się również spodziewać spadku populacji dorsza, nawet jeżeli ograniczymy połowy, gdyż zawartość tlenu, temperatura i zasolenie zmienią się tak bardzo, że utrudnią reprodukcję". Wyniki badań wskazują jednak, iż mimo tych zmian istnieje możliwość przeciwdziałania skutkom globalnych zmian klimatu na środowisko Morza Bałtyckiego, na przykład poprzez zmniejszenie spływu substancji biogennych z lądu. Cechą szczególną tych badań jest ujęcie ilościowe skutków takich działań. Profesor Jonathan Havenhand podkreśla: "Nie wydajemy żadnych sądów dotyczących tego, co należy zrobić, tylko dostarczamy narzędzie umożliwiające decydentom ocenę tego, co trzeba zrobić, aby osiągnąć pożądany skutek". Pożądany skutek może jednak nie nastąpić szybko. Sondaż przeprowadzony wśród decydentów w krajach nadbałtyckich pokazał, że chociaż zmiany klimatu są postrzegane jako problem, to jednocześnie uznawane są za stosunkowo odległe w czasie. Z perspektywy naukowców oznacza to, że potrzeba więcej informacji, aby wykazać pilność potrzeby podjęcia środków przeciwdziałających skutkom zmian klimatu. Aczkolwiek są też i dobre wiadomości dla naukowców. Wyniki badań zostaną uwzględnione w proponowanym przez Komisję Helsińską (HELCOM) planie działań dla Morza Bałtyckiego.Więcej informacji: IOP Science: http://iopscience.iop.org/ Uniwersytet w Göteborgu: http://www.gu.se/
Kraje
Szwecja