Brązowe karły? Filiżanka zimnej herbaty
Naukowcy z Francji, Kanady i USA odkryli, że najciemniejsza i najzimniejsza gwiazda w kosmosie jest tak ciepła, jak świeżo zaparzona herbata. Odkrycia opisane w najbliższym wydaniu czasopisma Astrophysical Journal pokazują, że brązowa gwiazda w układzie podwójnym jest mniej więcej wielkości Jupitera. Z kolei temperatura powierzchni mniejszej, dalszej gwiazdy wynosi 100°C. Chociaż dla ludzi taka temperatura jest wysoka, to jak na powierzchnię gwiazdy jest bardzo niska. W istocie brązowe karły są nieudanymi gwiazdami. Astronomowie twierdzą, że karły nie mają wystarczającej masy, aby grawitacja wygenerowała reakcje jądrowe, które zapewniają gwiazdom ich blask. Dzięki wykorzystaniu Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) Europejskiego Obserwatorium Południowego i dwóch innych teleskopów - teleskopu Keck II z optyką adaptywną z laserową gwiazdą prowadzącą (LGS) w amerykańskim stanie Hawaje oraz teleskopu kanadyjsko-fransuko-hawajskiego - zespół zidentyfikował brązowego karła jako CFBDSIR 1458+10B, najciemniejszego członka układu podwójnego brązowego karła około 75 lat świetlnych od Ziemi. Naukowcy wykorzystali spektrograf X-shooter teleskopu VLT, by zobaczyć, że złożony obiekt był bardzo zimny jak na standardy brązowych karłów. Do tej pory najzimniejszym, odnotowanym układem podwójnym brązowych karłów był CFBDSIR 1458+10. "Ogromnie ucieszyliśmy się, kiedy zobaczyliśmy obiekt o tak niskiej temperaturze, ale żadną miarą nie mogliśmy domyślić się, że okaże się nim być układ podwójny o jeszcze bardziej interesującym i jeszcze zimniejszym komponencie" - wyjaśnia Philippe Delorme z Institut de Planétologie et d'Astrophysique de Grenoble (CNRS/Université Joseph Fourier), współautor artykułu. "W takich temperaturach spodziewaliśmy się, że brązowy karzeł będzie mieć właściwości odmienne od wcześniej poznanych brązowych karłów i bardziej zbliżone do gigantycznych egzoplanet - mógł mieć nawet chmury wodne w swojej atmosferze" - zauważa naczelny autor Michael Liu z Instytutu Astronomii Uniwersytetu Hawajskiego (USA), który jest naczelnym autorem artykułu opisującego te nowe prace. "Tak naprawdę, kiedy w najbliższej przyszłości rozpoczniemy robienie zdjęć gigantycznych planet gazowych wokół gwiazd podobnych do Słońca, spodziewam się, że wiele z nich będzie wyglądać jak CFBDSIR 1458+10B." Astronomowie kontynuują poszukiwania zimnych obiektów. Naukowcy wykorzystali ostatnio kosmiczny teleskop Spitzera do identyfikacji dwóch innych bardzo słabych obiektów, jako potencjalnych kandydatów na najzimniejsze spośród znanych brązowych karłów. Niemniej nie byli w stanie dokładnie zmierzyć ich temperatury. Zespół jest przekonany, że dalsze obserwacje pomogą naukowcom porównać te obiekty z CFBDSIR 1458+10B. Naukowcy stawiają sobie za cel ponowną ocenę CFBDSIR 1458+10B, aby lepiej ustalić jego właściwości i rozpocząć mapowanie orbity układu podwójnego, która jak twierdzą po mniej więcej dekadzie monitorowania, powinna umożliwić astronomom ustalenie masy układu podwójnego.Więcej informacji: Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO): http://www.eso.org/public/ Astrophysical Journal: http://iopscience.iop.org/0004-637X
Kraje
Kanada, Francja, Stany Zjednoczone
