Morza i oceany to zdaniem naukowców "ogromne wyzwanie"
Morza i oceany są "ogromnym wyzwaniem" XXI w. - czytamy w Deklaracji z Ostendy europejskiej społeczności nauk morskich i nadmorskich. Deklaracja została ogłoszona na zakończenie konferencji EUROCEAN 2010, która odbyła się w dniach 12-13 października w nadmorskim mieście w Belgii. Naukowcy mają nadzieję, że deklaracja będzie przewodnikiem po działaniach, które pozwolą rozwiązać problemy przed jakimi staną europejskie morza w nadchodzącej dekadzie i wykorzystać wiążące się z nimi możliwości. Na początku deklaracji naukowcy podkreślają rolę, jaką odgrywają oceany w systemie klimatycznym i wagę wybrzeży, mórz i oceanów dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia, a także oddziaływanie globalnej zmiany środowiskowej na przyrodę morską. Ponadto w deklaracji przyznano, że "istnieje zapotrzebowanie na podstawowe badania" oraz "olbrzymie możliwości w zakresie innowacji, zrównoważonego dobrobytu i tworzenia miejsc pracy w nowych i istniejących sektorach nadmorskich, takich jak akwakultura, energia odnawialna, biotechnologia morska i transport morski". Naukowcy wezwali UE, państwa członkowskie i kraje stowarzyszone do podjęcia trzech kluczowych działań w celu wspierania badań morskich i nadmorskich. Pierwsze polega na stworzeniu Wspólnej Inicjatywy Programowania w zakresie "zdrowych i urodzajnych mórz i oceanów", która połączyłaby europejskie i krajowe programy badań morskich. Po drugie naukowcy wzywają do stworzenia "prawdziwie zintegrowanego Europejskiego Systemu Obserwacji Oceanów, który byłby finansowany w zrównoważony sposób". Taki system posłużyłby za wsparcie dla europejskich strategii morskich i nadmorskich oraz ułatwiłby wkład Europy w globalne systemy obserwacyjne. Wreszcie naukowcy kładą nacisk na zapotrzebowanie na mechanizmy zapewniające wykorzystywanie wyników badań i identyfikację luk. "Z pomocą powinno tu przyjść archiwum raportów i odkryć, stanowiących dorobek krajowych i unijnych projektów, programów i inicjatyw w zakresie badań morskich i nadmorskich" - czytamy w deklaracji. "Rola oceanów w naszym globalnym środowisku nie została jeszcze w pełni doceniona, dlatego musimy nawiązać ogólnoeuropejską współpracę w ramach wspólnych programów, gdyż to zadanie jest zbyt duże dla jednego kraju" - zauważa Lars Horn, przewodniczący Rady Morskiej Europejskiej Fundacji Nauki (EFN). "Deklaracja z Ostendy wzywa do utworzenia zintegrowanego Europejskiego Systemu Obserwacji Oceanów, który odpowiedziałby na potrzeby społeczeństwa europejskiego poprzez wspieranie dużych inicjatyw strategicznych." Deklaracja podkreśla również wagę szkolenia i międzynarodowej współpracy w ramach badań morskich. "Sukces społeczności badaczy zajmujących się naukami morskimi wymaga wymiany danych, informacji i wiedzy nie tylko z europejskimi sąsiadami, ale również ze światową społecznością naukową, zwłaszcza z krajów rozwijających się. Szkolenie kolejnego pokolenia naukowców będzie mieć kluczowe znaczenie dla utrzymania pozycji, jaką mają Europejczycy w naukach oceanologicznych" - dodaje Horn. Máire Geoghegan-Quinn, Europejska Komisarz ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki, z zadowoleniem przyjęła deklarację, określając ją jako "bodziec dla nowych pomysłów, który pozwoli stymulować innowację w naukach morskich i podjąć wyzwania stawiane przez nasze morza i oceany". Wypowiadając się w czasie konferencji, Maria Damanaki, Europejska Komisarz ds. Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa, uznała wagę badań naukowych tymi słowy: "Budowanie strategii morskiej bez solidnych badań morskich to jak budowanie zamku z piasku, kiedy zbliża się przypływ." Natomiast Horn zauważył: "W całej Europie naukowcy pracują wspólnie, aby zapewnić źródło zdrowia i dobrobytu, jakie może pochodzić z naszych mórz i oceanów. W zamian za to, istnieje również potrzeba ochrony przyszłego zdrowia naszych mórz." Konferencja EUROCEAN 2010 została zorganizowana przez Belgijską Prezydencję w Radzie UE we współpracy z Komisją Europejską i Radą Morską Europejskiej Fundacji Nauki (EFN).
Kraje
Belgia