Węgierscy naukowcy odkrywają dinozaura przemieszczającego się z wyspy na wyspę
Archeologowie z Węgier odkryli szczątki krótkorogiego dinozaura, który jak wcześniej sądzono, występował wyłącznie w Ameryce Północnej i Azji. Członkowie Węgierskiej Akademii Nauk (MTA) są przekonani, że ceratopsy dotarły na Węgry z Azji przemieszczając się z wyspy na wyspę przez starożytny Ocean Tetydy, by znaleźć się w miejscu, które tworzy dzisiejszą Europę. Odkrycie, opisane w czasopiśmie Nature, zapowiadane jest jako niezwykle istotne i w jego świetle pojawiły się już głosy nawołujące do ponownego zbadania biogeografii tamtych czasów. Skamieliny roślinożernego dinozaura, który jak się uważa był długi na około 150 centymetrów, ważył 25-30 kilogramów i miał mały róg oraz pysk przypominający dziób papugi, znalazł ubiegłego lata archeolog z MTA, Attila Osi, na stanowisku Iharkút, w górach Bakony w zachodnich Węgrzech. Naukowcy długo zakładali, że ceratopsy, czyli rogate dinozaury, występowały wyłącznie po stronie północno-amerykańskiej i azjatyckiej superkontynentu Laurazji, ale nie w środku części europejskiej. Kiedy superkontynent rozpadł się w okresie późnej kredy, paleontologowie założyli, że fauna również się podzieliła - zasadniczo nie odkryli zbyt wiele elementów wspólnych między mieszkańcami Europy, a ich pobratymcami z byłego superkontynentu. Niemniej odkrycie dr Osi wydaje się podważać tę teorię, jak to sam szczegółowo przedstawił w zeszłym miesiącu w czasopiśmie Nature, w artykule którego współautorami są Richard Butler, pracownik naukowy Fundacji Humboldta przy Bayerische Staatssammlung für Paläontologie und Geologie (Bawarskie Zbiory Państwowe Paleontologii i Geologii) w Niemczech oraz David Weishampel z Ośrodka Anatomii Funkcjonalnej i Ewolucji przy Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa, USA. Podkreślają, że szczątki nowo odkrytego ceratopsa - nazwanego Ajkaceratops kozmai od nazwy Ajka, miasta rodzinnego dr Osi oraz na część węgierskiego geologa Karoly'a Kozmy - sprawiły, iż pogląd jakoby występowanie tych stworzeń było geograficznie ograniczone do Azji i zachodniej części Ameryki Północnej jest "nazbyt uproszczony" oraz stwierdzili, że teoria ta "wymaga ponownej oceny". Naukowcy podkreślili, że odkrycie skamieliny liczącej 85 milionów lat "bezsprzecznie wykazuje, że ceratopsy występowały w Europie w okresie późnej kredy". Gdy weźmiemy pod uwagę, że "zważywszy na niedawne odkrycie prawdopodobnych zębów leptoceratopsa w Szwecji" gatunki te "mogły dotrzeć do Europy w dwóch niezależnych rzutach". Prawdopodobne odkrycie w 2006 r. pojedynczych zębów leptoceratopsa w kotlinie Kristianstad, w południowej Szwecji, ogłoszono jako pierwszy ślad rogatego dinozaura w Europie. Dr Osi wraz z kolegami jest przekonany, że Ajkaceratops kozmai najprawdopodobniej przybył na Węgry z Azji przemieszczając się z wyspy na wyspę, pokonawszy archipelag, który obecnie tworzy Europę. "Obecność ceratopsów w zachodnim archipelagu Tetydy jest prawdopodobnie konsekwencją wyjścia z Azji na początku późnej kredy, prawdopodobnie poprzez przemieszczanie się z wyspy na wyspę przez Ocean Tetydy" - napisali autorzy. "Rozproszenie mogła ułatwić subdukcja Oceanu Tetydy wzdłuż południowego obrzeża azjatyckiego, w wyniku której powstały łuki wysp w tym regionie. "W ten sposób Ajkaceratops kozmai wprowadza nową zawiłość do naszej wiedzy na temat fauny dinozaurów z okresu późnej kredy i wskazuje na potrzebę ponownej oceny bieżących hipotez biogeograficznych." Przewodniczący MTA, Jozsef Palinkas, zgadza się, że odkrycia wymagają przemyślenia dróg migracji i obszarów występowania kręgowców lądowych w okresie późnej kredy. Nazwisko dr Osi po raz pierwszy trafiło na pierwsze strony gazet 10 lat temu, kiedy odkopał niewielką, intrygująco wyglądającą kość w czasie geologicznej sesji badawczej na stanowisku Iharkút. Później okazało się - według MTA - że trzymał w ręku pierwszą skamielinę dinozaura, jaką odnaleziono na Węgrzech.
Kraje
Niemcy, Węgry, Stany Zjednoczone