Ratowanie życia - narząd za narządem
Przeszczepy narządów ratują każdego roku tysiące istnień ludzkich w Europie, niemniej niedobory kluczowych organów oznaczają, że wielu nie ma tyle szczęścia. Aby możliwie jak najlepiej wykorzystać niewielką liczbę narządów, projekt ALLIANCE-O (Europejska grupa koordynująca krajowe programy badań naukowych nad dawstwem i przeszczepami narządów) połączył wiedzę ekspercką organizacji zajmujących się przeszczepami z całej UE w celu stworzenia europejskiej sieci dawstwa narządów z prawdziwego zdarzenia. To działanie koordynacyjne otrzymało 2 mln EUR z ERA-NET (Sieci Europejskiej Przestrzeni Badawczej) Szóstego Programu Ramowego (6PR). W ubiegłym miesiącu Parlament Europejski przyjął ustawę, która ma ułatwić dawstwo i przeszczepy narządów zarówno w poszczególnych krajach, jak i między nimi. Około 60.000 europejskich obywateli znajduje się obecne na listach oczekujących na dawcę, mając nadzieję na otrzymanie narządu, który mógłby uratować ich życie. Krajowe i regionalne organizacje muszą zapewnić tym chorym możliwie największe szanse na szybkie i bezpieczne otrzymanie narządu, wykluczając jednocześnie wszelkie formy nielegalnego handlu. Dyrektywa ustala wspólne, unijne standardy jakości i bezpieczeństwa, a rządy państw unijnych będą mieć dwa lata na włączenie tych zasad do przepisów krajowych. Ten ogromny krok polityczny wynika po części z informacji dostarczonych przez projekt badawczy ALLIANCE-O. Po raz pierwszy konsorcjum zgromadziło agencje odpowiedzialne za dawstwo i przeszczepy narządów z siedmiu państw członkowskich UE. Naukowcy dokonali przeglądu i porównania praktyk, problemów i rozwiązań na wszystkich etapach procesu przeszczepu i opublikowali praktyczne zalecenia. W szczególności zachęcają państwa unijne do opracowania wspólnych struktur, terminologii i metod oraz wspólnych ram w zakresie zbierania danych, szkolenia i ewaluacji. Plan Działania Komisji Europejskiej na lata 2009-2015 w zakresie dawstwa i przeszczepu narządów przewiduje zwiększenie dostępności narządów poprzez optymalne wykorzystanie dobrowolnego i nieodpłatnego dawstwa. Statystki przeszczepów wykazują znaczące różnice między poszczególnymi krajami. Pokazują na przykład poniżej 1 przeszczepu na 1 milion mieszkańców rocznie w Rumunii i około 13 na 1 milion w Wlk. Brytanii. Unia Europejska pragnie iść za przykładem Hiszpanii, jednego z partnerów Allliance-O, która utworzyła sieć "koordynatorów przeszczepów". Osoby kontaktowe pracują w szpitalach w celu zidentyfikowania potencjalnych dawców i gruntownego omówienia kwestii dawstwa z rodzinami zmarłych. Ta polityka umożliwiła Hiszpanii osiągnięcie rocznego poziomu 33 przeszczepów narządów na 1 milion mieszkańców. Plan Działania propaguje również lepszą komunikację z pacjentami i ich rodzinami na temat procedur dawstwa oraz ich praw jako obywateli europejskich. Świadomość i gotowość do oddania narządów również różni się między poszczególnymi krajami. Według ostatnich wyników sondażu przeprowadzonego przez Eurobarometr na temat dawstwa narządów 27% Rumunów jest gotowych oddać narządy po śmierci w porównaniu do 91% Szwedów. Unia Europejska chce, aby system przeszczepów był efektywny, dostępny, bezpieczny, sprawiedliwy i przejrzysty. Zgodnie z nowymi zasadami wszystkie państwa UE będą zobowiązane do powołania organu krajowego, który będzie dbać o wysokie standardy, gromadzenie sprawdzonych danych i kontrolę transgranicznego dawstwa organów. W ostatecznym rozrachunku nerki lub wątroba z Bułgarii czy Francji będą mogły uratować pacjenta w Portugalii czy na Węgrzech.