Nowa inicjatywa unijna stawia na społecznościową technologię superkomputerową
Jednym z największych wyzwań, jakie stają dzisiaj przed Europą jest sposób na lepsze zrozumienie mechanizmów społecznych i zmian, które na nie wpływają, począwszy od umiejętności radzenia sobie z destabilizacją finansową i gospodarczą po stawienie czoła zmianom klimatycznym i innym kryzysom środowiskowym. Z wyzwaniem tym mierzy się inicjatywa FUTURICT (Akcelerator wiedzy o technologiach informacyjnych i komunikacyjnych (TIK) przyszłości), dofinansowana z Programu Flagowego Komisji Europejskiej wspierającego szeroko zakrojone i wizjonerskie inicjatywy badawcze zmierzające do ustalenia roli TIK w społeczeństwie. Program Flagowy otrzymał dofinansowanie w wysokości 1 mld EUR. W ramach inicjatywy FUTURICT realizowany jest "Symulator żywej Ziemi", który umożliwi naukowcom wykorzystanie największych superkomputerów do symulowania życia na naszej planecie. Nacisk zostanie położony na społeczeństwa oraz systemy finansowe i gospodarcze naszego świata. Superkomputery zapewniają naukowcom narzędzia, jakich potrzebują do badania zagadnień społeczno-ekonomicznych. Chociaż superkomputery są głównie wykorzystywane przez inżynierów, fizyków i biologów, to teraz te zaawansowane maszyny wkraczają w końcu do świata ekonomii i nauk społecznych. Są obecnie wykorzystywane do przeprowadzania analiz ekonomicznych i społecznych, a zwłaszcza do badania podstawowych procesów dotyczących człowieka. Inżynier transportu, profesor Kay Axhausen ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii w Zurychu (ETH Zurych) w Szwajcarii, wykorzystuje na przykład superkomputery do symulowania aktywności Szwajcarów związanej z transportem, aby przewidywać i zmniejszać zatory w ruchu. W ramach innych badań naukowcy pracujący w Centrum Kompetencyjnym na rzecz Radzenia Sobie z Kryzysami w Złożonych Systemach Społeczno-Ekonomicznych (CCSS) przy ETH w Zurychu przeszukują dane finansowe, aby odkryć słabe punkty w złożonych sieciach oraz gwałtowne wzrosty ryzyka między innymi na rynkach papierów wartościowych i nieruchomości. Tymczasem Lars-Erik Cederman, naukowiec z CCSS, bada za pomocą wielkoskalowych modeli komputerowych źródła globalnych konfliktów. Profesor Cederman buduje również obszerną bazę danych, w której odnotowywane są współzależności geograficzne zamieszek i wojen domowych w krajach nękanych konfliktami, np. w Iraku. Zespół CCSS wykorzystał również symulacje do określenia, w jaki sposób spójność społeczna i współpraca stały się kluczowymi komponentami naszego życia. Naukowcy odkryli niepokojąco wrażliwe poziomy "w skorupie cywilizacji". Ich symulacje umożliwiły odkrycie wspólnych schematów stojących za rozprzężeniem porządku społecznego w niezliczonych wydarzeniach. CCSS jest większościowym udziałowcem klastra superkomputerów Brutus należącego do ETH w Zurychu, który zajmuje 88 miejsce w światowym rankingu najszybszych komputerów i 10 miejsce w Europie. Ostatecznie projekt FUTURICT ma zgromadzić odkrycia i obserwacje ekspertów, aby przeprowadzić symulację całego świata. Partnerzy projektu FUTURICT zbiorą i uporządkują dane na temat procesów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych na poziomie, jakiego nigdy wcześniej nie widziano. Uzyskane dane będą chronione przed niewłaściwym wykorzystaniem dzięki komitetowi etycznemu FUTURICT. Ponadto choć partnerzy będą identyfikować statystyczne współzależności wśród ludzi pracujących razem, to nie będą wizualizować ani śledzić indywidualnego zachowania. Projekt FUTURICT promuje również integrację między instytucjami badawczymi w UE i poza jej granicami, łącząc rozmaite dyscypliny naukowe i zainteresowane strony ze środowiska akademickiego, przedsiębiorstw, rządu i mediów publicznych, jak również naukowców i laików oraz osoby różniące się pod względem pochodzenia społecznego, statusu ekonomicznego, kultury, płci, wyznania czy wieku. Konsorcjum FUTURICT planuje opracować i uruchomić obserwatoria oraz systemy wsparcia procesu decyzyjnego dla przedsiębiorców i ustawodawców. "Takie obserwatoria będą wykrywać różnego rodzaju sygnały ostrzegawcze o pojawiających się problemach, dotyczące między innymi zatorów na wielką skalę, niestabilności finansowej, rozprzestrzeniania się chorób, zmian środowiskowych, niedoborów zasobów czy konfliktów społecznych" - wyjaśnia profesor Dirk Helbin z ETH w Zurychu, główny przedstawiciel inicjatywy FUTURICT. "W ramach inicjatywy flagowej FUTURICT powstaną interaktywne narzędzia do wielofunkcyjnego modelowania, eksploracji i projektowania systemów, wykorzystujące najlepsze połączenie inteligencji człowieka i inteligencji sztucznej" - napisali partnerzy projektu FUTURICT. "Eksperci będą mogli wybierać spośród zmiennych, parametrów, wariantów modeli, scenariuszy symulacyjnych, hipotez do zbadania oraz projektów systemu zaproponowanych przez to półautomatyczne narzędzie ("akcelerator wiedzy"). Będzie ono kreatywnie stymulować i poszerzać granice wyobraźni."
Kraje
Szwajcaria