Nowa era w unijnej biologii systemów
Uruchomiono już szesnaście projektów badawczych o wartości 24 mln EUR, aby zająć się niektórymi z największych wyzwań, jakie stają dzisiaj przed nami, takimi jak bezpieczeństwo żywności czy choroby człowieka. Wszystkie te projekty, będące częścią unijnego schematu ERA-NET (Sieci Europejskiej Przestrzeni Badawczej), wykorzystują biologię systemów - szybko rozwijającą się dziedzinę naukową, która zgodnie z oczekiwaniami ma walnie przyczynić się do konkurencyjności przemysłowej Europy w przyszłości. Biologia systemów opiera się na komputerowym modelowaniu systemów biologicznych, od pojedynczych komórek po całe organizmy. Jako wyłaniająca się interdyscyplinarna dziedzina naukowa, łączy metody biologii molekularnej, inżynierii, matematyki, informatyki i systemologii. Poza oczywistymi zastosowaniami medycznymi, biologia systemów może mieć znaczący wpływ na rolnictwo i biotechnologię. "Biologia systemów jest niesamowicie skutecznym i wszechstronnym podejściem, jak wskazuje na to zróżnicowanie projektów dofinansowanych w ramach ERASYSBIO+" - mówi profesor Douglas Kell, dyrektor naczelny brytyjskiej Rady Badań Biologicznych i Biotechnologicznych (BBSRC) i członek konsorcjum ERASYSBIO+ (Konsolidacja badań w zakresie biologii systemów - stymulacja powszechnego przyjęcia podejścia opartego na systemach w biomedycynie, biotechnologii i sektorze rolno-spożywczym). W sumie 85 grup badawczych z 14 różnych krajów bierze udział w projektach takich jak C5SYS (Systemy dobowe oraz zegarów cyklu komórkowego w nowotworach), SHIPREC (Żyjąc z nieproszonymi gośćmi - porównanie reakcji roślin i zwierząt na inwazje endocytarne), FRIM (Modelowanie integratywne owoców) czy GRAPPLE (Modelowanie iteratywne interakcji regulacyjnych genów leżących u podstaw stresu, choroby i starzenia się C. elegans). "Projekty te nie tylko skupiają przedstawicieli różnych dyscyplin, ale także krajów, a taki właśnie rodzaj współpracy staje się coraz ważniejszy. Jeżeli mamy jak najlepiej wykorzystać posiadaną w Wlk. Brytanii wiedzę, kompetencje i obiekty w dziedzinie bionauki, to musimy bezwzględnie podzielić się nimi z kolegami spoza Wlk. Brytanii oraz z innych dziedzin, takich jak matematyka, informatyka, chemia czy fizyka" - dodaje profesor Kell. Pierwotna inicjatywa ERA-NET ERASYSBIO (W kierunku biologii systemów w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej - międzynarodowe fundusze na rzecz konwergencji nauk przyrodniczych z informatyką i systemologią) realizowana była w latach 2006-2009. Stanowiła ona pierwszy program intensywnej współpracy między społecznością zajmującą się biologią systemów a głównymi instytucjami finansującymi w kilku krajach europejskich. Stworzyła instytucjom okazję do koordynacji swoich krajowych programów badawczych w dziedzinie biologii systemów oraz do uzgodnienia wspólnego programu działań. Jej następca - ERASYSBIO+ - to działanie ERA-NET Plus, które zapewnia dodatkowe wsparcie w postaci środków unijnych, aby umożliwić wspólne zaproszenia do składania wniosków w ramach programów krajowych i/lub regionalnych (natomiast działanie ERA-NET stwarza ramy do skupiania zainteresowanych podmiotów). W ciągu kolejnych pięciu lat konsorcjum ERASYSBIO+ koncentrować się będzie na wdrażaniu międzynarodowych działań finansujących w dziedzinie biologii systemów, takich jak uruchomionych ostatnio 16 projektów. Wsparcie finansowe w łącznej kwocie 18,5 mln EUR zapewniły kraje partnerskie, natomiast wkład UE wyniósł 5,5 mln EUR. Konsorcjum ERASYSBIO+ tworzone jest przez 16 ministerstw i instytucji finansujących z 13 krajów. Partnerzy z programów krajowych pochodzą z Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Izraela, Niemiec, Norwegii, Słowenii i Wlk. Brytanii. Celem schematu ERA-NET jest budowanie Europejskiej Przestrzeni Badawczej poprzez rozwijanie i zacieśnianie współpracy między krajowymi a regionalnymi programami badawczymi.
Kraje
Austria, Belgia, Niemcy, Hiszpania, Finlandia, Francja, Izrael, Niderlandy, Norwegia, Słowenia, Zjednoczone Królestwo