Europejczycy dają nadzieję cierpiącym na utratę pamięci
Związana z wiekiem utrata pamięci to wyniszczające schorzenie, które niesie ze sobą duże obciążenia osobiste i społeczne. Niemniej obiecujące wyniki osiągnięte w ramach finansowanego ze środków unijnych projektu EPITHERAPY (Epigenetyczne podejście do odbudowy plastyczności sieci neuronalnej i funkcji kognitywnej w chorobach neurodegeneracyjnych) sugerują, że jesteśmy już blisko zdobycia wiedzy na temat utraty pamięci przez osoby starsze i opracowania leku poprawiającego pamięć. Wyniki badań opublikowano w magazynie Science. Ponad 7 milionów Europejczyków cierpi na demencję, chorobę wywoływaną głównie przez choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera czy Huntingtona. Demencja wpływa na obszary kognitywne, w tym na pamięć, uwagę, język i rozwiązywanie problemów, a na późniejszych etapach powoduje dezorientację. Nie ma na nią lekarstwa pomimo prowadzonych na szeroką skalę badań naukowych. Eksperci przewidują, że liczba Europejczyków, którzy będą dotknięci demencją podwoi się i do roku 2025 osiągnie 14 milionów. To oznacza obniżoną jakość życia sporej większości ludzi, a przez to pokaźny koszt dla gospodarki europejskiej. Niemniej ograniczenie zdolności poznawczych, zwłaszcza tych związanych z pamięcią, to normalna część starzenia się pisze dr J. David Sweatt z Uniwersytetu Alabama w Birmingham (UAB) w USA, którego artykuł został opublikowany w magazynie Science obok artykułu europejskich naukowców na ten sam temat. "W istocie bolesna rzeczywistość jest taka, że związane z wiekiem ograniczenie zdolności poznawczych prawdopodobnie zaczyna się przed pięćdziesiątką. Ta degradacja jest szczególnie wyraźna w przypadku pamięci deklaratywnej, czyli zdolności do przypomnienia sobie faktów i doświadczeń" - dodaje dr Sweatt, który jest dziekanem Wydziału Neurobiologii UAB. Dr Sweatt i jego europejscy koledzy pokładają olbrzymią nadzieję na powstrzymanie utraty pamięci (a nawet jej polepszenie w modelach zwierzęcych) w lekach znanych jako inhibitory deacetylaz histonów. "To prawdziwa weryfikacja tej koncepcji" - twierdzi dr Sweatt. "Badamy inhibitory deacetylazy histonów od około 10 lat. Badania prowadzone w naszym laboratorium i poza nim zdecydowanie sugerują, że te leki mogłyby odwrócić dysfunkcję pamięci związaną z wiekiem." Odkrycia dokonane przez europejski zespół, pracujący pod kierunkiem dr Shahaf Peleg z Uniwersytetu w Getyndze w Niemczech, uzupełniają i wpisują się w wyniki wcześniejszych prac przeprowadzonych w laboratorium dr Sweatta. W ramach projektu EPITHERAPY zespół dr Peleg zaobserwował pozytywny wpływ inhibitorów deacetylazy histonów na modele myszy. "Nowe wyniki grupy Peleg dostarczają istotnego potwierdzenia zasady, że to podejście może się sprawdzić w interwencjach terapeutycznych związanych ze starzeniem się" - wyjaśnia dr Sweatt, dodając że niezbędne są dalsze badania, aby ustalić, czy także u ludzi przyczyni się ono do budowania pamięci. "Istnieje nadzieja, że te badania przełożą się na skuteczniejsze strategie profilaktyczne, aby podnosić jakość życia osób starszych oraz pogłębić wiedzę na temat pamięci" - podsumowuje amerykański naukowiec. Wsparcie finansowe projektu EPITHERAPY pochodzi z inicjatywy NEURON (Sieć europejskiego finansowania badań neurologicznych), części unijnego schematu ERA-Net (Sieć Europejskiej Przestrzeni Badawczej). Celem inicjatywy NEURON jest połączenie europejskich, krajowych programów finansowania badań z finansowaniem w dziedzinie neuronauk związanych z chorobami. Inicjatywa NEURON, której zakończenie zaplanowano na grudzień 2010 r., otrzymała dofinansowanie na kwotę 2,7 mln EUR z Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE. Obok Uniwersytetu w Getyndze w projekcie EPITHERAPY udział biorą naukowcy z Centre national de la recherche scientifique (CNRS) z Francji oraz Universidad Miguel Hernández w Elche z Hiszpanii.