Badania komórek macierzystych przynoszą wskazówki dotyczące nowotworów
Naukowcy, których prace są finansowane ze środków unijnych, zdobyli nowe informacje o dorosłych komórkach macierzystych (SC), które okazują się niezwykle obiecującym źródłem wiedzy na temat nowotworów i kłopotów zdrowotnych związanych z wiekiem. Zespół odkrył nowe cechy charakterystyczne stojące za reakcjami tych komórek na uszkodzenie DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego). Konkretnie w przypadku SC mieszków włosowych, wyniki badań pokazały, że są one niezwykle odporne na śmierć komórkową wywoływaną przez tego typu uszkodzenie. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Nature Cell Biology. Badania zostały przeprowadzone przez zespół pod kierunkiem Peggy Sotiropoulou i Aurélie Candi z Laboratorium Cédrica Blanpaina w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych (IRIBHM) przy Université Libre de Bruxelles (ULB) w Belgii. Ich prace zostały w części dofinansowane z grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) dla rozpoczynających niezależnych naukowców na kwotę 1,6 mln EUR, przyznanego dr Blanpainowi na projekt CANCERSTEM (Komórki macierzyste w zapoczątkowywaniu i rozwoju nabłoniaka), dofinansowany z tematu "Pomysły" Siódmego Programu Ramowego (7PR). Rola dorosłych SC polega na regenerowaniu i naprawie tkanki poprzez zastępowanie uszkodzonych lub nieżywych komórek nowymi. Z uwagi na fakt, że te komórki występują w dorosłych tkankach przez długi czas mają większe szanse na nagromadzenie mutacji prowadzących do powstania nowotworu. Zdolność do zachowania integralności tkanki w następstwie uszkodzenia DNA ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia rotacji tkanek i unikania chorób takich jak nowotwory. Naukowcy wyjaśniają w artykule, że zasadniczo niewiele wiadomo na temat sposobu, w jaki dorosłe SC odczuwają i reagują na uszkodzenie DNA w ich naturalnej niszy. Obierając za model naskórek myszy i wykorzystując rozmaite techniki (w tym charakterystykę biochemiczną i profilowanie transkrypcyjne wyizolowanych komórek macierzystych przed i po uszkodzeniu DNA), zespół zidentyfikował komórkowe i molekularne mechanizmy odpowiedzialne za nowe cechy charakterystyczne SC mieszków włosowych. Wyniki badań w szczególności wykazały, że w następstwie uszkodzenia DNA te komórki są chronione przed apoptozą (zaprogramowaną śmiercią komórek). "Z perspektywy ewolucji taki mechanizm ochronny jest niezwykle sensowny" - mówi Sotiropoulou, naczelna autorka artykułu. "Kilka wieków temu starzenie się i nowotwory nie stanowiły problemu dla ludzi, gdyż średnia długość życia wynosiła około 30 lat. O wiele ważniejsza była ochrona komórek macierzystych przed śmiercią komórkową niż unikanie nowych mutacji w genomie." Sotiropoulou wraz z kolegami odkryła, że do niezwykle wysokiej odporności SC mieszków włosowych na uszkodzenie DNA przyczyniają się dwa ważne mechanizmy molekularne. Najpierw zespół wykazał wyższy poziom anty-apoptycznego białka bcl-2, które równoważy skutek pro-apoptycznych genów wzbudzanych przez tego typu uszkodzenie. Następnie drugi mechanizm zapewniający wyższą odporność oddziałuje poprzez czasową aktywację p53, tak zwanego "strażnika genomu", jednego z najważniejszych genów powiązanych z nowotworami. Naukowcy mają nadzieję, że dalsze badania pozwolą określić, czy te cechy charakterystyczne są właściwe także dla innych typów dorosłych SC, a nie tylko SC mieszków włosowych.
Kraje
Belgia