Komisja kieruje uwagę w stronę finansowania ITER
Komisja Europejska przyjęła dnia 5 maja komunikat uzasadniający stworzenie zrównoważonych ram finansowania międzynarodowego eksperymentalnego reaktora termojądrowego (ITER). Jak mówi Komisja Europejska, państwa członkowskie powinny zapewnić wsparcie finansowe obiektu, którego wydatki są o 4,5 mld EUR wyższe od pierwotnie zakładanych 2,7 mld EUR. W komunikacie wyjaśniono, że należy uzgodnić wsparcie finansowe - oraz jego ogólny limit - przeznaczane przez państwa członkowskie w czasie trwania projektu, jak również mechanizm zarządzania ewentualnymi dalszymi przekroczeniami budżetu. Analiza wskazuje, że wkład Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) w ITER, w latach 2012 i 2013, powinien wynieść 1,4 mld EUR, aby zabezpieczyć szacowany wzrost kosztów. Dwa sposoby na zwiększenie finansowania to zdobycie większej kwoty od państw członkowskich albo podwyższenie limitu w budżecie UE. Będąc projektem międzynarodowym ITER gromadzi ekspertów z różnych państw UE, Chin, Indii, Japonii, Południowej Korei, Rosji i USA ITER to eksperymentalny reaktor, który będzie wytwarzać energię w procesie syntezy jądrowej, tak jak Słońce czy inne gwiazdy. Energia termojądrowa powstaje, kiedy wiele atomów o takim samym ładunku łączy się w jedno cięższe jądro. Przeprowadzone dotąd testy przyniosły wiarygodne wyniki wskazujące, iż proces ten można skopiować na Ziemi. Głównym celem projektu ITER jest udowodnienie naukowej i technicznej realności wykorzystania syntezy jako kluczowego źródła energii na większą skalę. Wedle międzynarodowej umowy podpisanej pomiędzy partnerami ITER w 2006 r. i wdrożonej w życie w 2007 r. projekt ma trwać 35 lat: 10 lat - budowa, 20 lat - funkcjonowanie i 5 lat - wyłączanie obiektów ITER. "Uruchomienie projektu ITER to ważny kamień milowy w rozwoju szeroko zakrojonej, ogólnoświatowej współpracy naukowej" - stwierdza Komisja Europejska. "Dla Europy projekt ten symbolizuje zdolność UE do przejęcia wiodącej roli na szczeblu globalnym w nauce i technologii. Organizacja ITER prezentuje możliwy model przyszłych, wielkoskalowych projektów międzynarodowej, wspólnej infrastruktury. Realizacja projektu ITER jest zatem precedensem dla przyszłej współpracy UE i innych krajów nad dużymi projektami." Partnerzy ITER utrzymują, że wyniki tego projektu mogą znacząco pomóc sektorowi energetycznemu oferując energię, która jest tańsza i bezpieczniejsza, jak również nieograniczona i wolna od emisji dwutlenku węgla (CO2). Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, zagrożenie stopieniem rdzenia lub niekontrolowanymi reakcjami w reaktorach jest bardzo niewielkie. Po pełnym uruchomieniu francuski reaktor ITER w Cadarache, osiągnie moc wytwarzania energii termojądrowej na poziomie 500 mln watów i będzie stanowić podstawę przyszłej elektrowni demonstracyjnej nazwanej DEMO. Ostatnim etapem projektu będzie komercjalizacja energii termojądrowej. Komisja Europejska podkreśla, że około 75% całego wkładu Europejskiego w ITER prowadzić będzie do umów z nowoczesnymi przedsiębiorstwami w Europie. Przedstawiciele Unii Europejskiej mówią, iż sukces projektu należy zapewnić przy zachowaniu ryzyka finansowego i technicznego na rozsądnym poziomie i przy kosztach, które nie odchudzą zbytnio europejskich portfeli. Nadrzędnym celem UE jest "Europa z kwitnącą i zrównoważoną gospodarką, zajmująca wiodące miejsce w obszarze zróżnicowanego portfela czystych, wydajnych i niskoemisyjnych technologii energetycznych, napędzających dobrą koniunkturę i odgrywających kluczową rolę we wzroście gospodarczym oraz wzroście zatrudnienia". Taką wizję nakreślono w strategicznym planie w dziedzinie technologii energetycznych (SET), którego celem jest "zakończenie budowy obiektu termojądrowego ITER" oraz "zapewnienie jak najszybciej udziału przedsiębiorstw w przygotowaniu działań demonstracyjnych". Partnerzy ITER powinni teraz ustalić punkty odniesienia dla projektu: specyfikacje i harmonogram budowy reaktora termojądrowego oraz budżet. Komisja Europejska informuje, że owe punkty odniesienia powinny zostać uzgodnione na najbliższym spotkaniu Rady ITER, które ma się odbyć w połowie czerwca bieżącego roku.
Kraje
Chiny, Francja, Indie, Japonia, Korea Południowa, Rosja, Stany Zjednoczone