Bioróżnorodność pod wpływem zmian temperatury
Wraz z ocieplaniem się klimatu i coraz częstszym odnotowywaniem wahań temperatury, rosną obawy naukowców, że bioróżnorodność i ekosystemy czeka najgorsze. Niemniej nowe badania naukowe nad zooplanktonem w wodach słodkich wskazują, że największe zróżnicowanie mikroskopijnych organizmów obserwuje się w jeziorach o największym zróżnicowaniu temperatury. Opublikowany w czasopiśmie Ecology Letters raport z badań mówi, że zmiana klimatu i globalne ocieplenie mogą mieć nieoczekiwany wpływ na ekosystemy. Badania naukowe pokazują, że choć gatunki tolerujące jedynie wąski zakres temperatur mogą zostać wyeliminowane z ekosystemu, w którym dochodzi do wahań temperatury, ta sama niestabilność temperaturowa może także powstrzymać gatunki dominujące przed likwidowaniem swoich konkurentów. Jak stwierdza dr Jonathan Shurin, ekolog z amerykańskiego Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UC San Diego), który kierował zespołem badawczym: "Wyobraźmy sobie gatunki, dla których optymalne temperatury wzrostu są różne. W tak zmiennym świecie żaden z nich nie jest w stanie uzyskać przewagi, więc koegzystują." Zespół analizował dane zgromadzone podczas 9 długofalowych ekologicznych projektów badawczych, obejmujących 53 jeziora w Ameryce Północnej i Europie. Dane zbierane były przez okres od 3 do 44 lat. Oprócz badania zooplanktonu żyjącego w jeziorach, przez lata naukowcy wielokrotnie mierzyli właściwości fizyczne wód, np. temperaturę, poziom tlenu i pH, a także poziom substancji odżywczych, w tym węgla, fosforu i azotu. Zooplankton szybko reaguje na zmiany temperatury, ponieważ szybko się rozmnaża. "Latem można pobrać próbki obejmujące dziesiątki pokoleń" - mówi dr Shurin. "Chcąc zaobserwować taką samą wymianę pokoleń wśród ssaków lub roślin jednorocznych, trzeba by setek albo tysięcy lat." Naukowcy niezależnie zapisywali dane roczne, miesięczne i tygodniowe, i zauważyli ten sam schemat - mniejszą liczebność zooplanktonu w jeziorach cechujących się zmiennością składu chemicznego wody i większą liczebność w wodach o zmiennej temperaturze. Temperatura jezior utrzymywała się w normalnych granicach, ale w niektórych z nich zawartość składników chemicznych, zwłaszcza poziom pH i fosforu, była wyższa z powodu zanieczyszczeń i kwaśnych deszczy. We wnioskach czytamy, że wahania warunków środowiskowych, także poziomów temperatury i składników chemicznych, mogą albo stymulować, albo redukować bioróżnorodność, w zależności od tempa tych wahań. "Może to być uzależnione od przewidywalności środowiska" - stwierdza dr Shurin. "Kiedy w danym okresie nastąpi wiele gwałtownych zmian, gatunki mogą nie zdołać zaprogramować swoich cykli życiowych, aby w odpowiednich warunkach być aktywnym. Potrzebna im jest zdolność odczytywania znaków, by wykluć się w odpowiednim momencie. Jeżeli środowisko stanie się bardzo nieprzewidywalne, może to źle wpłynąć na różnorodność, ponieważ wiele gatunków po prostu nie zdoła przystosować swoich cykli życiowych."
Kraje
Kanada, Szwajcaria, Niemcy, Stany Zjednoczone