Na Marsie odkryto jeziora
Wbrew powszechnemu przekonaniu 3 miliony lat temu Mars był ciepłą i wilgotną planetą, na co wskazują wyniki nowych badań. W artykule opublikowanym w czasopiśmie Geology, naukowcy z Imperial College w Londynie i University College w Londynie (UCL), Wlk. Brytania, snują przypuszczenia, że na czerwonej planecie znajdowały się ogromne jeziora (każde z nich o szerokości około 20 km), które powstały z topniejącego lodu w okresie hesperyjskim, drugim z trzech marsjańskich okresów geologicznych naznaczonych wypływami lawy. Wyniki poprzednich badań sugerowały, że Mars był istotnie wilgotny i ciepły, ale utrata znacznej części atmosfery w okresie od 4 do 3,8 miliarda lat temu, przed okresem hesperyjskim, doprowadziła do powstania zimnego i suchego środowiska. Dzięki ostatnim badaniom wykorzystującym szczegółowe zdjęcia z sondy MRO (Mars Reconnaissance Orbiter) agencji NASA, która obecnie krąży po orbicie czerwonej planety, naukowcy wnioskują, że Mars przechodził ciepłe i wilgotne okresy. Nowe zdjęcia pokazują wiele małych, krętych kanałów, które łączą "płaskodenne depresje" na powierzchni planety, zlokalizowane w szczególności powyżej Ares Vallis - ogromnego wąwozu o długości 2.000 km przecinającego równik. Naukowcy podejrzewają, że jedynie płynąca woda mogła wyżłobić takie kanały. Lód przechodzący bezpośrednio w stan gazowy nie mógł być za to odpowiedzialny - dodają. Eksperci z NASA (Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) również są przekonani, że te kanały wyżłobiła około 3 miliardów lat temu woda z jezior marsjańskich, przepływająca między depresjami. W przeszłości naukowcy byli przekonani, że depresje powstały w wyniku sublimacji - procesu przejścia substancji lub związku takiego jak lód ze stanu stałego bezpośrednio w stan gazowy z pominięciem fazy ciekłej. Zatem co mogło wywołać pojawienie się cieplejszego i wilgotniejszego środowiska? Za cieplejsze i wilgotniejsze okresy odpowiedzialne były prawdopodobnie zmiany orbity planety, silniejsza aktywność wulkaniczna, a nawet uderzenia meteorytów - twierdzą naukowcy. Wyższa temperatura powodowała wytwarzanie się gazów, które zagęszczały atmosferę na krótki czas, skutecznie zatrzymując więcej światła słonecznego, dzięki czemu było wystarczająco ciepło, aby utrzymywała się woda. "Większość badań nad Marsem koncentrowała się na jego wczesnej historii i niedalekiej przeszłości" - powiedział dr Nicholas Warner z Wydziału Nauki o Ziemi i Inżynierii Imperial College w Londynie, główny autor raportu z badań. "Naukowcy w znacznej mierze pominęli okres hesperyjski, gdyż uznawano, że Mars był wówczas zamarzniętym pustkowiem. Fascynujące jest to, że wyniki naszych badań pokazują, iż ten środkowy okres historii Marsa był znacznie bardziej dynamiczny niż dotąd sądzono." Profesor Jan-Peter Muller z UCL, odpowiedzialny za mapowanie 3D (trójwymiarowe) powierzchni Marsa powiedział: "Teraz jesteśmy w stanie stworzyć trójwymiarowy model powierzchni Marsa z submetrową rozdzielczością, czyli co najmniej tak dokładną jak ta oferowana przez komercyjne satelity krążące wokół Ziemi. Dzięki temu możemy teraz testować nasze hipotezy w znacznie bardziej rygorystyczny sposób niż dotychczas." Odkrycia dokonane w ramach tych badań mogą okazać się prawdziwym skarbem dla naukowców badających możliwość życia na Marsie. Zdaniem naukowców dna jezior wskazują regiony na Marsie, które mogły być ciepłe i wilgotne, a zatem stanowić idealne lokalizacje dla mikroorganizmów. "Te obszary mogą stanowić dobre cele dla przyszłych misji bezzałogowych" - zauważają. Naukowcy planują zbadać inne obszary wzdłuż równika planety, aby sprawdzić rozległość jezior w okresie hesperyjskim. Kolejnym punktem na liście jest Chryse Planitia, region u wylotu Ares Vallis. Początkowe dane sugerują istnienie jezior również i w tym obszarze.
Kraje
Zjednoczone Królestwo