Rudziki "widzą" pole magnetyczne Ziemi
Rudziki wykorzystują część swojego ośrodka wzroku do orientacji na zasadzie kompasu magnetycznego w czasie swoich migracji - według wyników badań prowadzonych przez naukowców z Niemiec i Nowej Zelandii. Wyniki badań opublikowane po raz pierwszy w czasopiśmie Nature dowodzą, że region mózgu zwany "klaster N" odpowiada za wrażliwość magnetyczną ptaków. Odkrycia mogą pomóc w ochronie ptaków wędrownych i innych gatunków zwierząt oraz pogłębić naszą wiedzę na temat wpływu pól magnetycznych na organizmy w ogóle, w tym na człowieka. Naukowcy z Uniwersytetu w Oldenburgu, Niemcy, i Uniwersytetu Auckland w Nowej Zelandii odkryli, że klaster N odgrywa kluczową rolę w magnetycznej orientacji ptaków, kiedy operacyjnie dezaktywowali go u badanych osobników. Kiedy sprawdzili ponownie możliwości orientacyjne ptaków stwierdzili, że informacje na temat pola magnetycznego nie mogą już być przetwarzane. Zamiast tego rudziki musiały odnajdywać drogę na podstawie Słońca lub gwiazd. "Te dane pokazują, że klaster N jest u tego gatunku niezbędny do orientacji magnetycznej i wskazują, że to właśnie on może być zaangażowany w przetwarzanie danych magnetycznych" - czytamy w raporcie z badań. Druga hipoteza zakłada, że orientacja magnetyczna może być uzależniona od magnetoreceptorów (kryształy żelaza) w górnej części dziobu, które przekazują informację do mózgu za pośrednictwem nerwu trójdzielnego. Przerwanie trójdzielnego połączenia magnetoreceptorów z mózgiem pozostało jednak bez wpływu na zdolność magnetycznej orientacji rudzików. "Co więcej dane wyraźnie sugerują, że u podstaw zmysłu magnetycznego tego wędrownego ptaka śpiewającego leży mechanizm wzrokowy - czytamy w artykule - a domniemane receptory oparte na kryształach żelaza w górnej części dzioba połączone z mózgiem za pośrednictwem nerwu trójdzielnego nie są ani konieczne ani wystarczające do orientacji magnetycznej rudzików." Mówiąc o kamieniu milowym w biologii sensorycznej, naukowcy podkreślają, że odkrycie może pomóc w ochronie ptaków wędrownych. Lepsze poznanie ich mechanizmów orientacji mogłoby na przykład umożliwić skuteczne przeniesienie zagrożonych wymarciem populacji na nowe tereny lęgowe - rzecz, która w przeszłości okazywała się niemożliwa. Jednocześnie naukowcy są przekonani, że ich odkrycia mogłyby ostatecznie przyczynić się do dokładniejszego poznania wpływu pól magnetycznych na molekuły, białka i komórki innych organizmów, w tym oddziaływania na ludzi promieniowania elektromagnetycznego z telefonów komórkowych lub powstającego podczas stosowania technik obrazowania w kontekście diagnostycznym. Rudzika można spotkać w całej Europie, a jego obszar występowania rozciąga się od dalekich krańców zachodniej Syberii po południową część Afryki Północnej. W niektórych regionach rudziki zamieszkują na stałe, pozostając w tym samym miejscu także na czas zimowych miesięcy. Inne migrują do Europy Południowej, aby uniknąć niższych temperatur.
Kraje
Niemcy, Nowa Zelandia