Tajemnice wszechświata w czasie Wielkiego Wybuchu odkryte za pomocą obrazów promieniowania reliktowego
Dwutygodniowa obserwacja nieba w obserwatorium satelitarnym Planck zakończyła się sukcesem, jakim są badania mikrofalowego promieniowania tła naszej galaktyki o niespotykanej dotąd czułości i szczegółowości pomiaru. Nowe informacje mogą zostać wykorzystane przez kosmologów i astrofizyków do bardziej precyzyjnych obliczeń w zakresie wieku i składu wszechświata. Satelita Planck oraz obserwatorium Herschel zostały razem wyniesione 14 maja przez rakietę Ariane 5 startującą z miasta Kourou w Gujanie Francuskiej; po 6 tygodniach satelita dotarł do punktu obserwacyjnego (oddalonego od Ziemi o ok. 1,6 mln km). Zarówno obserwatorium Herschel, jak i Planck są misjami wspieranymi przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) oraz ośrodki akademickie i konsorcja branżowe. Sensory teleskopu Planck są bardzo czułe na zmiany temperatury rzędu kilku milionowych części stopnia. W związku z wyjątkowym oprzyrządowaniem (tj. oddzielne instrumenty niskich i wysokich częstotliwości) teleskop może dokonać pomiaru kosmicznego promieniowania tła z niespotykaną dotąd dokładnością. Instrument niskich częstotliwości składa się z 22 zestrojonych ze sobą odbiorników radiowych umieszczonych w płaszczyźnie ogniskowej teleskopu Planck. Instrument wysokich częstotliwości składa się z 52 detektorów bolometrycznych (służących do pomiaru energii promieniowania) umieszczonych w płaszczyźnie ogniskowej teleskopu. Umożliwia to obrazowanie nieba na różnych częstotliwościach od 100 GHz do 857 GHz. Oba instrumenty zostały zaprojektowane i skonstruowane w wyniku międzynarodowej współpracy naukowców i inżynierów z całej Europy oraz ze Stanów Zjednoczonych. Wynikiem nieprzerwanej dwutygodniowej obserwacji nieba przez teleskop Planck były szczegółowe obrazy wczesnego wszechświata. Sporządzono dziewięć map: jedną dla każdej częstotliwości obsługiwanej przez teleskop Planck. Prowadząc obserwacje na kilku różnych częstotliwościach, teleskop Planck potrafi oddzielić kosmiczne promieniowanie tła od światła emitowanego przez galaktyką na tych samych częstotliwościach. Dzięki temu obserwatorium może wykryć i określić cechy gazu oraz pyłu. Natomiast mapy utworzone dla dziewięciu różnych częstotliwości umożliwiają odróżnienie źródeł promieniowania mikrofalowego na dotychczas niespotykaną skalę. Profesor Richard Davis z Uniwersytetu w Manchesterze, kierownik ds. projektu instrumentu niskich częstotliwości teleskopu Planck, zwraca uwagę: "Od chwili, gdy 16 lat temu rozpoczęte zostały prace nad teleskopem Planck, obecna faza projektu jest najbardziej emocjonująca. Cudowną cechą teleskopu Planck jest to, że z punktu obserwacyjnego oddalonego 1,6 mln km od Ziemi tworzy obrazy z czasów powstawania wszechświata, tzw. Wielkiego Wybuchu, z niesłychaną dokładnością". Przewidziany czas pracy teleskopu Planck to 15 miesięcy, podczas których zostaną zebrane dane, które będą wykorzystane do stworzenia dwóch niezależnych od siebie map całego nieba. Naukowcy mają rzadką okazję do analizy ogromnej ilości danych dotyczących wczesnego wszechświata, zebranych przez oprzyrządowanie teleskopu Planck o wysokiej czułości. W przyszłości można się spodziewać następnych misji kosmicznych, które pozwolą lepiej zrozumieć wszechświat.
Kraje
Zjednoczone Królestwo