Wsparcie dla zrównoważonej mobilności w miastach Unii Europejskiej
Wszyscy chcemy tego samego dla naszych miast – mniejszych zanieczyszczeń, mniejszych korków i zatłoczenia, a także inteligentnych rozwiązań w zakresie mobilności. Dotyczy to zarówno mieszkańców, jak i przedstawicieli administracji publicznej. Jednak pomimo tego, że realizacja tych wymagań jest w dużym stopniu uzależniona od skutecznych planów zrównoważonej mobilności miejskiej, w wielu europejskich miastach ich opracowywanie i wprowadzanie w życie pozostawia nadal wiele do życzenia. Celem projektu Prosperity było rozwiązanie tego problemu poprzez ustanowienie krajowych zespołów zadaniowych zajmujących się takimi planami. W ten sposób powstały platformy, które przez trzy lata służyły jako miejsce dyskusji i debat na temat potrzeb i wymagań miast, w szczególności związanych z planowaniem i wdrażaniem krajowych programów wsparcia zrównoważonej mobilności miejskiej, dostosowanych do potrzeb każdego miasta. „Główną ideą było doprowadzenie do zmiany kulturowej w planowaniu transportu na wszystkich szczeblach władzy”, stwierdził Robert Pressl, koordynator projektu z ramienia austriackiej organizacji Forschungsgesellschaft Mobilität FGM-AMOR, zajmującej się badaniami nad mobilnością. „Przede wszystkim skupiliśmy się na rozwijaniu nowych działań na szczeblu rządów państwowych, których głównym celem było wspieranie i stymulowanie zrównoważonego planowania mobilności w miastach. Dodatkowo w każdym państwie dążyliśmy do połączenia sił miast oraz agencji działających na szczeblu krajowym w celu zapewnienia jednolitego zrozumienia problematyki zrównoważonej mobilności w miastach, a także budowania potencjału dzięki wymianie doświadczeń i szkoleniom na poziomie krajowym”. Projekt objął łącznie 13 państw, w których realizacja koncepcji związanych ze zrównoważoną mobilnością w miastach nie istniała lub wymagała wsparcia i dalszego rozwoju, pomagając im w skutecznym przygotowaniu stosownych programów krajowych. Zespół przeprowadził również serię kompleksowych szkoleń dla przedstawicieli władz miast, skupiając się przede wszystkim na politykach, personelu technicznym, osobach odpowiedzialnych za opracowywanie budżetów, a także zarządcach – łącznie ze szkoleń mogło skorzystać przeszło 300 przedstawicieli miast. Podejście oparte na edukacji rówieśniczej Aby zapewnić sukces projektu, konsorcjum badaczy zdecydowało się na wykorzystanie podejścia opartego na edukacji rówieśniczej, w ramach którego wybrano miasta mające osiągnięcia w zakresie zrównoważonej mobilności, a następnie poproszono liderów rozwoju o prowadzenie szkoleń w innych, mniej zaawansowanych miastach. „Zastosowanie takiego podejścia gwarantuje, że wszelkie informacje i treści zawarte w materiałach szkoleniowych i podnoszących świadomość są oparte na doświadczeniach prawdziwych miast. Tym sposobem przekaz ten dociera do przedstawicieli innych miast, ponieważ istnieją realne dowody na skuteczność przekazywanej wiedzy”, zauważył Pressl. Osoby, które nie miały możliwości uczestniczyć w sesjach szkoleniowych otrzymały materiały szkoleniowe. W ramach projektu powstały również wytyczne dotyczące innowacji, opisujące innowacyjne podejścia i pomysły związane z planowaniem zrównoważonej mobilności w miastach oraz realizacją tych planów. Od czasu rozpoczęcia projektu w 2016 roku, miasta partnerskie były wykorzystywane jako miejsca przeprowadzania prób oraz wzory do naśladowania. W ramach projektu celowo wybrano miasta zróżnicowane pod względem wielkości i liczby ludności, aby dzięki temu sprawdzić i przetestować różne pomysły. Dzięki temu na przykład w Lizbonie interesariusze pracują nad opracowaniem platformy cyfrowej w celu szczegółowego określenia środków i celów, a także metod monitorowania i oceny. W mieście Faragas wybrano szereg działań związanych z mobilnością, dopasowanych do potrzeb i celów w obszarach urbanistyki oraz efektywności energetycznej, poprzez harmonizację planów zagospodarowania przestrzennego i strategii na rzecz efektywności energetycznej z rozwiązaniami w zakresie zrównoważonej mobilności. Wśród wdrożonych działań znalazły się między innymi płatne strefy parkowania na ulicy w dzielnicach mieszkaniowych o dużej gęstości zaludnienia. Podtrzymywanie planów zrównoważonej mobilności miejskiej Koordynator projektu Robert Pressl ma nadzieję, że dostępność krajowych i regionalnych programów wspierających zrównoważoną mobilność w miastach pozwoli na zwiększenie znaczenia tych planów w państwach biorących udział w projekcie. Konsorcjum skupione wokół projektu jest gotowe na to, by podtrzymywać działanie zespołów zadaniowych zajmujących się planami zrównoważonej mobilności miejskiej nawet po zakończeniu projektu, podczas gdy krajowe sieci działające w tym obszarze zyskały znaczącą widoczność w swoich państwach. Przykładowo, słoweńska sieć zajmująca się planami zrównoważonej mobilności miejskiej obejmuje obecnie 210 aktywnych członków, wśród których można wymienić instytucje krajowe, agencje regionalne, gminy, organizacje pozarządowe, operatorów transportu publicznego, media informacyjne oraz ekspertów zajmujących się transportem.
Słowa kluczowe
Prosperity, plany zrównoważonej mobilności miejskiej, zrównoważony rozwój, mobilność miejska