Wsparcie finansowe UE dla badań nad chorobami serca
14 mln EUR ze środków Siódmego programu ramowego (7PR) UE przeznaczono na czteroletni projekt euHeart, którego celem jest poprawa w zakresie diagnostyki, terapii i leczenia chorób układu krążenia. W skład konsorcjum projektu wchodzą partnerzy publiczni oraz prywatni reprezentujący 16 organizacji badawczo-naukowych, akademickich, przemysłowych i medycznych z sześciu europejskich państw. W samej tylko UE z powodu chorób układu krążenia umiera 1,9 mln osób rocznie, a koszty, jakie ponosi w związku z nimi opieka zdrowotna szacuje się na 105 mld EUR. Dlatego też postęp w leczeniu choroby wieńcowej i przewlekłej niewydolności serca ma kluczowe znaczenie dla obniżenia kosztów ludzkich i obciążeń finansowych, jakie wiążą się z chorobami układu krążenia. Przedmiotem działalności konsorcjum projektu euHeart jest opracowanie technologii diagnozowania i leczenia chorób takich jak niewydolność serca, choroba wieńcowa, zaburzenia rytmu serca oraz wrodzone wady serca. Celem projektu jest stworzenie komputerowych modeli serca o różnej skali - od molekularnej po poziom całego organu - możliwych do indywidualnego dostosowania do konkretnego pacjenta. Będą to modele funkcjonalne oraz strukturalne, bazujące na wiedzy klinicznej na temat wpływu chorób układu krążenia na serce na każdym z poziomów. Naukowcy mają nadzieję, że w rezultacie uda się opracować narzędzia przeznaczone do prognozowania wyników różnych terapii i metod leczenia. Możliwość dostosowania modelu do indywidualnego pacjenta oznaczałaby, że można by również spersonalizować terapię i sposób leczenia. Byłoby to istotnie korzystne dla pacjentów dotkniętych chorobami układu krążenia, którzy posiadaliby spersonalizowany komputerowy model serca uwzględniający ich konkretny przypadek. Przykładowo, u różnych osób występują drobne różnice aktywności elektrycznej serca. Dzięki komputerowemu modelowi uwzględniającemu niepowtarzalność strukturalno-funkcjonalną serca pacjenta lekarz mógłby sprawdzić skutki zniszczenia określonych obszarów tkanki zanim przeprowadzona zostanie operacja. Modele wieloskalowe stosowano dotychczas głównie w badaniach podstawowych, ponieważ zastosowania kliniczne uniemożliwiała trudność dostosowania do indywidualnych uwarunkowań pacjentów. Zespół projektu euHeart zamierza stawić czoła temu problemowi opracowując swe modele w oparciu o innowacyjne technologie informacyjno-komunikacyjne z wykorzystaniem istniejących danych klinicznych uzyskiwanych przy pomocy technik takich jak tomografia komputerowa, obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) i ultrasonografia, a także pomiarów przepływów i ciśnienia krwi w tętnicach wieńcowych oraz elektrokardiogramów. Uwzględniane mogą być także występujące u indywidualnych pacjentów wady genetyczne. Pierwsze korzyści z postępu w komputerowym modelowaniu chorób układu krążenia mogą odnieść chorzy, u których zdiagnozowano zaburzenia takie jak arytmia serca. Oprócz tego głównymi obszarami zastosowań klinicznych byłyby: niewydolność serca, choroba wieńcowa oraz choroby zastawek i aorty. Podobnie jak w przypadku badań w innych dziedzinach, wyzwaniem dla modelowania chorób układu krążenia byłaby integracja olbrzymich ilości nowych i istniejących już danych. Spójny schemat takiej integracji można by uzyskać dzięki utworzeniu modeli na wielu poziomach. W ramach projektu euHeart, dla modeli normalnych i patologicznych opracowany zostanie schemat open source (bazujący na standardowych językach znaczników takich jak CellML i FieldML) integrujący i łączący wzajemnie istniejące już i nowe modele pochodzące z wielu obszarów badań biologicznych. Oprócz tego stworzona zostanie wspólna biblioteka innowacyjnych narzędzi symulacji biofizycznych, personalizacji modeli i automatycznej analizy obrazu. Opracowanie proponowanych przez konsorcjum narzędzi o dużym stopniu personalizacji stanowi nie lada wyzwanie. Dlatego też, by umożliwić realizację owego gigantycznego zadania, w ramach konsorcjum projektu euHeart zgromadzono wiedzę, doświadczenie oraz talent z całej UE. Poszczególne części programu koordynują uczestnicy tacy jak Philips Research, King's College London oraz Uniwersytet Oksfordzki. W skład konsorcjum wchodzą także członkowie pochodzący z Niemiec, Hiszpanii, Francji i Belgii. Projekt stanowi część inicjatywy Virtual Physiological Human (VPH), mającej na celu stworzenie ujednoliconego komputerowego modelu organizmu człowieka.