Nanorurki węglowe mogą powodować raka
Nowe badanie przeprowadzone przez zespół brytyjskich i amerykańskich naukowców ujawniło rakotwórczy potencjał niektórych nanorurek węglowych. W artykule opublikowanym 20 maja na łamach "Nature Nanotechnology" naukowcy opisują przypominające azbest działanie wdychanych w odpowiednich ilościach długich wielościennych nanorurek węglowych (MWCNT). W celu określenia potencjału ryzyka zdrowotnego do jamy brzusznej myszy wprowadzono długie i krótkie nanorurki, długie i krótkie włókna azbestowe oraz sadzę techniczną. "Wyniki były oczywiste" - mówi prof. Kenneth Donaldson, współautor pracy, kierownik badań na Uniwersytecie w Edynburgu (Wielka Brytania). "Długie, cienkie nanorurki węglowe wywołały takie same skutki jak długie, cienkie włókna azbestowe". Oznacza to, że mogą one powodować międzybłoniaka opłucnej. Międzybłoniak opłucnej jest nowotworem złośliwym, który może pojawić się po 30-40 latach od pierwszego kontaktu chorego ze szkodliwą substancją. W latach 40. XX wieku wykazano, że międzybłoniaka wywołuje azbest. Pomimo drastycznego ograniczenia użycia azbestu, spowodowane oddziaływaniem tego materiału nowotwory będą występować jeszcze przez wiele dziesięcioleci. Nowe badanie zwróciło uwagę na możliwe analogiczne oddziaływanie MWCNT. Na niektóre pytania nie znaleziono jeszcze odpowiedzi. Prof. Donaldson zauważył: "Wciąż nie wiemy, czy nanorurki węglowe znajdą się w powietrzu i będą wdychane, ani też czy jeśli trafią do płuc, uda im się przedostać do wrażliwej opłucnej ściennej. Jeśli jednak odpowiednia ich ilość dotrze do niej, istnieje prawdopodobieństwo, że niektóre osoby zachorują na raka - być może po kilkudziesięciu latach od wdechnięcia materiału". Dr Andrew Maynard, inny z autorów artykułu i główny doradca naukowy w projekcie Project on Emerging Nanotechnologies uważa, że przemysł i decydenci polityczni będą musieli szybko zareagować na to zagrożenie. Konieczne jest zagwarantowanie bezpieczeństwa stanowisk pracy i produktów, natomiast z perspektywy polityki, jak zauważył dr Maynard, "należy upewnić się, że dostępne będą wszelkie środki umożliwiające nam wykorzystanie tej wprost niewiarygodnej technologii w możliwie najbezpieczniejszy sposób". "Potrzebujemy polityki gwarantującej prowadzenie odpowiednich badań, dzięki którym nie tylko poznamy przyczyny szkodliwości nanorurek, lecz również dowiemy się, jak produkować je w bezpieczny sposób. Jedną z rzeczy, której dowodzą najnowsze badania jest możliwość sprawienia, by nanorurki były bezpieczne, oczywiście pod względem międzybłoniaka". "To ostrzeżenie dotyczące nanotechnologii w ogóle, a technologii nanorurek węglowych w szczególności" - dodaje dr Maynard. "Jako społeczeństwo nie możemy sobie pozwolić na niewykorzystanie tego niewiarygodnego materiału, ale nie możemy również pozwolić sobie na błąd, jaki popełniliśmy w przypadku azbestu". Nanorurki MWCNT składają się z szeregu współosiowych warstw grafitu lub pojedynczej warstwy grafitu wielokrotnie zwiniętej wokół własnej osi. Użycie ich pozwala uzyskać niezwykle lekkie i mocne materiały kompozytowe, stosowane obecnie w przemyśle motoryzacyjnym, produkcji mikroprocesorów, elektroniki i artykułów sportowych. Wiele jest obszarów przyszłych zastosowań, m.in. w katalizatorach, ogniwach słonecznych, akumulatorach, ogniwach paliwowych i czujnikach, a także w innowacyjnych powierzchniach narzędzi medycznych i nowych lekach. Według uczestników Project on Emerging Nanotechnologies, przed rokiem 2010 łączna wartość światowego rynku nanorurek węglowych przekroczy 1,9 mld USD (1,2 mld EUR).
Kraje
Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone
