Powrót malarii nieprawdopodobny
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), 40 % ludności świata zagrożone jest malarią, z czego większość stanowią mieszkańcy najbiedniejszych krajów. Co roku na chorobę tę zapada ponad 500 mln osób. Najbardziej zagrożona jest ludność Afryki, w której malaria jest bezpośrednią przyczyną co piątego zgonu dziecka. W miarę otwierania granic, wzrostu handlu międzynarodowego i migracji pojawiają się coraz większe obawy co do możliwości wybuchu epidemii malarii w krajach uprzemysłowionych. Nowo opracowane modele matematyczne pokazują jednak, że takie obawy są obecnie bezzasadne. Malarię wywołuje pierwotniak z rodzaju Plasmodium, przenoszony przez zakażone komary. Po trafieniu do organizmu człowieka pasożyty rozmnażają się w wątrobie, a następnie infekują czerwone ciałka krwi. Chorobą mogą zarazić się osoby w każdym wieku. Jeżeli nie zostaną szybko podane odpowiednie leki, malaria może spowodować zgon. Z powodu braku dostępu do odpowiednich metod leczenia oraz przeciążenia służby zdrowia choroba powróciła do niektórych krajów rozwijających się. Współczesna medycyna doskonale zdaje sobie sprawę, że choroby nie znają granic i cokolwiek wydarzy się w krajach rozwijających się, może dotrzeć do krajów rozwiniętych. Potwierdzeniem tego było rozprzestrzenienie się wirusa ptasiej grypy H5N1 z Azji do Europy. Jakkolwiek zagrożenie może być realne, ludzie mogą też być skłonni do reakcji przesadnych, dlatego więc potrzebna jest dokładna wiedza na temat chorób i ich rozprzestrzeniania się. Taki właśnie cel przyświeca naukowcom z portugalskiego Instituto Gulbenkian de Ciência (IGC). Prof. Gabriela Gomes wraz z podlegającym jej zespołem naukowców z wydziału epidemiologii teoretycznej instytutu IGC stworzyli pionierski model matematyczny szacujący parametry dynamiki przenoszenia malarii w różnych populacjach. Do swojego modelu wprowadzili dane szpitalne chorych na malarię dzieci, przekazane przez naukowców prowadzących badania w ośmiu różnych regionach Afryki Subsaharyjskiej, w których malaria jest endemiczna. Model pokazuje, że - wbrew temu, co uważano wcześniej - w regionach umiarkowanego występowania obecny jest próg eliminacji malarii, oddzielający strefy endemiczne i wolne od malarii. Powodzenie interwencji uzależnione jest w stopniu zasadniczym od tego, czy występowanie choroby uda się zredukować poniżej tego progu, co - jak przewiduje model - możliwe jest w obszarach umiarkowanego występowania, czyli większości Afryki. Kraje uprzemysłowione znajdują się dużo poniżej tego progu, w strefie wolnej od malarii, w której liczba ludzi uodpornionych na malarię jest bardzo mała, przez co powrót tej choroby do takich krajów jest dalece nieprawdopodobny. "W walkę z malarią w krajach rozwijających się wkłada się ogromny wysiłek. Nasz model ukazuje bardzo optymistyczną perspektywę wytępienia tej choroby w obszarach, w których jest ona umiarkowanie endemiczna - wbrew temu, co obecnie się uważa. Aktualnie poszukujemy partnerów do badań, którzy mogliby dostarczyć nam więcej danych klinicznych, z większej liczby regionów Afryki. Dane takie wzmocniłyby nasz model i mogłyby zostać wykorzystane w skutecznych programach eliminacji choroby" - tłumaczy prof. Gomes. "Model ten cechuje bardzo duży potencjał. Powinien pozwolić nam wyznaczyć ilościowe cele w zakresie ograniczenia przenoszenia malarii (na przykład dzięki moskitierom) oraz walki z chorobą (dzięki akcjom masowego rozdawania leków przeciwmalarycznych) w danym regionie" - mówi Ricardo Águas, jeden z biorących udział w przedsięwzięciu naukowców. Wyniki badania opublikowano niedawno w czasopiśmie PLoS ONE.
Kraje
Portugalia