Cieplejsze jesienie wpływają na zdolność lasów do absorpcji dwutlenku węgla
Wyższe temperatury w jesieni zmniejszają zdolność lasów na półkuli północnej do absorpcji dwutlenku węgla - takie obserwacje są wynikiem prac międzynarodowego zespołu naukowców. Ilość gazu cieplarnianego wprowadzonego do atmosfery w jesieni niemal całkowicie równoważy ilość wyeliminowaną z atmosfery przez ekosystemy leśne w czasie cieplejszych miesięcy wiosennych. Badanie opublikowane w najnowszym wydaniu czasopisma "Nature" było częściowo finansowane przez Unię Europejską; przeprowadzono je w ramach projektu Global Carbon. Równowaga związków węgla w ekosystemach lądowych jest szczególnie zagrożona wahaniami temperatury występującymi na początku i na końcu sezonu wzrostowego. W ostatnich dwudziestu latach temperatury miesięcy jesiennych w szerokościach północnych wzrosły o 0,8 stopnia Celsjusza, natomiast wzrost w okresie wiosennym wyniósł 1,1 stopnia. Przeprowadzone niedawno badania wykazały, że wyższa temperatura na wiosnę powoduje zwiększone wchłanianie dwutlenku węgla na początku sezonu wzrostowego. W omawianym najnowszym badaniu naukowcy wykorzystali dane satelitarne i modele komputerowe do zbadania wpływu cieplejszej jesieni na skuteczność absorpcji. Odkryli oni, że w okresach jesiennych charakteryzujących się wyższą temperaturą nasileniu ulega zarówno proces fotosyntezy (którego rezultatem jest usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery), jak i oddychania (uwalnianie tego gazu do atmosfery). Jednakże intensyfikacja procesu oddychania pod wpływem wyższych temperatur jest większa niż ma to miejsce w przypadku fotosyntezy, przez co lasy półkuli północnej w ciepłym okresie jesiennym produkują "nadwyżkę" tego gazu. Zdaniem badaczy spowodowane jest to ograniczeniem promieniowania i wpływem temperatury na fotosyntezę o tej porze roku, oraz wysuszeniem gleby, będącym pozostałością po suchym okresie letnim. Co więcej ilość dwutlenku węgla generowanego jesienią w około 90 procentach równoważy ilość tego gazu wchłoniętego na wiosnę. "Jeżeli ocieplenie w miesiącach jesiennych będzie następowało w większym tempie niż na wiosnę, zdolność ekosystemów półkuli północnej do sekwestracji dwutlenku węgla w przyszłości ulegnie zmniejszeniu", ostrzega główny autor badania dr Shilong Piao z paryskiego Laboratoire des Sciences du Climat et de l'Environnement (Francja). "Potencjalnie szybkie ograniczenie przyszłej zdolności ekosystemów półkuli północnej do wchłaniania dwutlenku węgla z atmosfery może utrudnić stabilizację stężenia CO2 w znacznie większym stopniu, niż dotychczas przewidywano", dodaje Philippe Ciais, współpracownik dra Piao. Naukowcy zauważają, że asymetryczna reakcja ekosystemów półkuli północnej na wzrost temperatury wiosną i jesienią w dużej mierze utrudnia prognozowanie przyszłej zdolności do eliminacji dwutlenku węgla z atmosfery. "Zdobycie większej wiedzy na temat działania ekosystemów lądowych w zmieniających się warunkach klimatycznych na początku sezonu wzrostowego, w tym na temat potencjalnych procesów aklimatyzacji, jest zatem oczywistym priorytetem", czytamy w artykule. Naturalne "pochłaniacze" dwutlenku węgla absorbują odrobinę ponad połowę tego gazu uwalnianego do atmosfery; systemy lądowe mają w tym procesie nieco większy udział niż oceany. Badania przeprowadzone niedawno w ramach projektu Global Carbon doprowadziły do okrycia, że spadek sprawności systemów absorpcji przyczynia się do zwiększenia poziomu gazów cieplarnianych w atmosferze. Wsparcie Unii Europejskiej dla omawianego badania pochodziło z budżetu projektów ENSEMBLES i CARBOEUROPE. Obydwa projekty finansowane są jako element obszaru tematycznego "Zrównoważony rozwój, zmiany globalne i ekosystemy" szóstego programu ramowego (6PR).