GEO-CRADLE – działania w zakresie obserwacji Ziemi w Afryce Północnej, na Bliskim Wschodzie i na Bałkanach na rzecz wzmacniania potencjału obywateli i przedsiębiorstw
Obserwacja Ziemi to cenne narzędzie do monitorowania różnych aspektów związanych z realizacją celów zrównoważonego rozwoju, takich jak produktywność rolnictwa i przemysłu spożywczego, zasoby wodne, jakość powietrza, czysta energia i zmiana klimatu. Finansowany przez UE projekt GEO-CRADLE, koordynowany przez Obserwatorium Narodowe w Atenach (NOA), został uruchomiony w celu maksymalizacji wykorzystania zasobów z obserwacji Ziemi w regionie Afryki Północnej, Bliskiego Wschodu i Bałkanów (na potrzeby projektu zwanym regionem NAMEBA), tym samym przyspieszając postępy w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Cenny wkład użytkowników końcowych
Prace w ramach projektu GEO-CRADLE rozpoczęły się od przeprowadzenia inwentaryzacji dostępnych zdolności w zakresie obserwacji Ziemi w regionie NAMEBA, co pozwoliło zespołowi zidentyfikować możliwe do wykorzystania usługi monitorowania, modelowania i wykonywania obliczeń. Następnie powstała platforma networkingowa prezentująca aktualne dane dotyczące potencjału poszczególnych krajów z regionu, umożliwiająca tworzenie społeczności zainteresowanych stron zaangażowanych w jego rozwijanie. Zespół projektu GEO-CRADLE zorganizował 17 warsztatów regionalnych, których celem było promowanie korzyści z prowadzenia obserwacji Ziemi wśród nowych użytkowników końcowych, zwłaszcza w zakresie tych obszarów tematycznych, które wymagały uzupełnienia braków w wiedzy. Wydarzenia te były także okazją dla uczestników do nawiązania nowych kontaktów, np. partnerstw poświęconych realizacji wspólnych interesów, zarówno na szczeblu regionalnym, jak i krajowym. Na potrzeby organizacji warsztatów wyznaczono koordynatorów regionalnych – jednego dla regionu Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) oraz drugiego dla Bałkanów, Cypru i Izraela. Takie podejście pozwoliło na rozwiązywanie wszelkich problemów związanych z dużym obszarem geograficznym, na jakim projekt był realizowany, charakteryzującym się dużą różnorodnością kulturową, językową i polityczną. „Użytkownicy końcowi brali udział we współtworzeniu produktów i usług od pierwszego etapu prac – jest to jedyne podejście, które gwarantuje ich skuteczne wykorzystywanie w przyszłości”, mówi Haris Kontoes z NOA, koordynator projektu GEO-CRADLE.
Działania pilotażowe
Zespół projektu GEO-CRADLE wdrożył działania pilotażowe w czterech obszarach tematycznych określonych jako kluczowe priorytety regionalne: przystosowanie się do zmiany klimatu, poprawa bezpieczeństwa żywnościowego – zarządzanie ekstremalnymi zjawiskami hydrologicznymi, dostęp do surowców i dostęp do energii. Jako przykład udanej inicjatywy pilotażowej warto wspomnieć o „Atlasie solarnym” – dokumencie opracowanym w Egipcie w celu ułatwienia procesu wyszukiwania najlepszych lokalizacji do budowy parków fotowoltaicznych i elektrowni słonecznych. Dzięki temu w 29 miejscach powstały farmy fotowoltaiczne, np. farma zbudowana niedaleko wioski Benban w prowincji gubernatorskiej Asuan, o mocy 1,8 GW, która dostarcza zieloną energię do ponad 80 000 gospodarstw domowych, przyczyniając się także do dywersyfikacji egipskiego koszyka energetycznego. O dużej przydatności „Atlasu solarnego” wielokrotnie wspominali różni ministrowie Egiptu, w tym minister ds. energii elektrycznej i odnawialnej, który podkreślił jego potencjał w zakresie „spełniania potrzeb inwestorów i podmiotów zapewniających finansowanie, co prowadzi do opracowywania lepszych planów produkcji energii i tym samym zwiększa satysfakcję użytkowników końcowych”. Produkty i usługi projektu GEO-CRADLE nie powstałyby bez technologii sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, które okazały się niezbędne do przetwarzania ogromnej ilości złożonych danych z obserwacji Ziemi gromadzonych w czasie rzeczywistym. „Najnowocześniejsze rozwiązania i narzędzia z zakresu obserwacji Ziemi, jakie zastosowaliśmy podczas projektu GEO-CRADLE, pomogły naszej społeczności użytkowników końcowych lepiej zrozumieć zmianę klimatu i zaprojektować lepsze metody walki z jej skutkami”, tłumaczy Hesham El-Askary, koordynator regionalny dla MENA oraz jeden z autorów rozdziału na temat pustynnienia raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu z sierpnia 2019 r.
Wyznaczanie standardów
„Rozwiązania opracowane w ramach projektu GEO-CRADLE są z powodzeniem wykorzystywane przez władze niektórych państw z regionu NAMEBA podczas podejmowania decyzji na temat mapowania klimatu, zasobów żywności i surowców na dużą skalę”, mówi Kontoes. Dzięki sukcesowi projektu część działań uruchomionych podczas jego realizacji będzie kontynuowana, istnieje także duża szansa na to, że zostaną wykorzystane w innych obszarach tematycznych, a nawet wdrożone w innych regionach. Co więcej, obecnie GEO-CRADLE jest oficjalnie jedną z inicjatyw Grupy ds. Obserwacji Ziemi (GEO), co oznacza, że zespół projektu będzie mógł rozszerzyć zakres usług pod względem geograficznym (na Morze Czarne) i tematycznym w ramach trzech priorytetów: zmiana klimatu, zarządzanie klęskami żywiołowymi i cele zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe
GEO-CRADLE, cele zrównoważonego rozwoju, zarządzanie klęskami żywiołowymi, solarny, słoneczny, środowisko, obserwacja Ziemi, dane, zmiana klimatu, woda, żywność, sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe
