Pierwsze na świecie nieinwazyjne urządzenie redukujące stres poprzez stymulację nerwu błędnego
Zgodnie z danymi EU-OSHA (Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy) około 50% pracowników w Europie uważa, że stres w ich miejscu pracy jest czymś normalnym oraz, że stres jest przyczyną 50% wszystkich nieprzepracowanych dni roboczych. Obecnie dostępne terapie przeciwstresowe mają ograniczoną skuteczność. Ich stosowanie może prowadzić do dalszych komplikacji natury psychofizjologicznej, są one czasochłonne, a często także kosztowne. W ramach finansowanego z budżetu UE projekt XANA poszukiwano nieinwazyjnej, skutecznej i szybkiej w działaniu terapii w tym kierunku. Wynikiem projektu jest urządzenie stymulujące nerw błędny w celu obniżenia poziomu stresu, które można nosić na sobie. Z tym mobilnym rozwiązaniem zintegrowany jest także szereg funkcji takich jak informacja zwrotna o wydajności i jej monitoring, a także dostęp do profesjonalnych doradców. Nowa dziedzina: medycyna bioelektryczna Obecnie nie ma żadnej farmaceutycznej terapii przeznaczonej do walki ze stresem. Najczęściej przepisywane są benzodiazepiny (lekkie środki uspokajające), jednak stosuje się je przede wszystkim w terapii zaburzeń lękowych. Co więcej, leki przeciwlękowe (takie, jak benzodiazepiny), szczególnie przy długotrwałym stosowaniu, mogą wywoływać ostre działania niepożądane, takie jak zaburzenia zdolności poznawczych, a czasem też agresję. Z drugiej strony, bezpieczne alternatywy oparte na technikach psychologicznych, takich jak psychoterapia czy podejście mindfulness, wymagają długoterminowego zaangażowania w regularne ćwiczenia, polegając na sile woli osób je stosujących oraz na umiejętnościach terapeutów. Przedstawiając koncepcję XANA, koordynator projektu, dr Miguel Lopez, mówi: „Wyjściowym punktem projektu było zrozumienie, że niezależnie od przyczyn zewnętrznych, doświadczany przez nas stres jest spersonalizowaną odpowiedzią na te czynniki, a odpowiedź tą można modulować. Rozwiązanie w postaci urządzenia XANA obniża poziom stresu w sposób bezpieczny i szybszy niż wiodące alternatywy terapeutyczne”. Nieinwazyjny bioelektryczny system XANA wykorzystuje nerw błędny, najdłuższy nerw autonomicznego układu nerwowego. Ten nerw jest kluczową częścią przywspółczulnego układu nerwowego regulującego rytm jedzenia i trawienia, przekazujący sygnały elektryczne między mózgiem, sercem, płucami i układem trawiennym, przez co ma znaczący wpływ na zdrowie psychiczne. Poprzez wkładany do ucha monitor pracy serca XANA jest w stanie obliczyć zmienność rytmu zatokowego (ang. heart rate variability, HRV) – współczynnik niemiarowości zatokowej, który można sprawdzić w dedykowanej do systemu aplikacji na telefony komórkowe typu smartfon. Tym sposobem system może monitorować poziom stresu u każdego pacjenta, jak również wpływ stymulowania układu nerwowego podczas terapii opartej na stymulacji nerwu błędnego. Epoka mobilnej opieki zdrowotnej Stres jest drugim najważniejszym powodem urlopów chorobowych w UE, co obciąża gospodarki państw członkowskich bardzo wysokimi kosztami. Szacuje się, że w ujęciu rocznym wynoszą one łącznie ponad 300 miliardów euro. Krótkoterminowe narażenie na stres wiąże się z szeregiem chorób i zaburzeń stanu zdrowia, w tym: zmianami nastroju, zmęczeniem, bólami głowy, zaburzeniami snu i drażliwością układu pokarmowego. Stres długoterminowy wiąże się z wieloma problemami zdrowotnymi natury psychicznej i fizycznej, takimi jak: niepokój, depresja, próby samobójcze, problemy ze snem, bóle kręgosłupa, chroniczne zmęczenie, problemy trawienne, choroby na tle autoimmunologicznym, obniżona odporność, choroba wieńcowa serca, wysokie ciśnienie krwi i choroba wrzodowa. Podsumowując potencjalne konsekwencje opracowanie systemu XANA, dr Lopez mówi: „Niewątpliwie będzie to unikalne i skuteczne narzędzie do profilaktyki, które podniesie jakość życia wielu Europejczyków. To oparte na koncepcji zdrowia mobilnego rozwiązanie obniży także obłożenie systemów opieki zdrowotnej zapewniając, prawie w czasie rzeczywistym, dostęp do terapii, które można monitorować zdalnie i/lub doraźnie udzielać konsultacji”. Obecnie, w celu uzyskania znaku zgodności CE potwierdzającego jakość wyrobu, zespół prowadzi dwa badania kliniczne mające na celu ocenę bezpieczeństwa i skuteczności urządzenia XANA.
Słowa kluczowe
XANA, stres, relaks, harmonia, nieinwazyjny, stymulacja nerwu błędnego, psychofizjologiczny, medycyna bioelektryczna, neurotransmitery, opieka zdrowotna, terapeutyczny
