Bioróżnorodność na zmieniających się wysokościach
Bioróżnorodność floty była przez tysiąclecia niezbędna człowiekowi do przeżycia, a zasoby biologiczne nadal mają podstawowe znaczenie dla naszej egzystencji. Zrozumienie zależności ludzi od przyrody należy do ważnych celów badań z dziedziny bioróżnorodności i etnobotaniki. Przy pomocy nowoczesnych metod, w ramach projektu BIODIVERSITYALTITUDE (Plant evolutionary and ethnobotanical diversity changes along an altitudinal gradient), finansowanego ze środków UE, pracowano nad określeniem prawidłowości dotyczących obrotu i ewolucji bioróżnorodności na różnych wysokościach. Uczeni zbadali procesy kształtująca bioróżnorodność i wykorzystanie roślin w zmieniający się ekosystemach. Aby dokładniej poznać te procesy, użyto dużych zbiorów danych dotyczących bioróżnorodności oraz szeregu nowoczesnych metod analizy porównawczej. W projekcie BIODIVERSITYALTITUDE posłużono się gradientem wzniesienia nepalskiej części Himalajów, gdyż tamtejsza tradycyjna medycyna ziołowa daje unikalne możliwości badania różnorodności etnobotanicznej. Badacze zebrali dane dotyczące zakresu występowania roślin na różnych wysokościach oraz sposobów ich wykorzystywania, a następnie opracowali filogenezę flory na bazie rodzajów. Ustalono, że bioróżnorodność roślin początkowo rośnie wraz z wysokością, do momentu osiągnięcia szczytowej wartości różnorodności na wysokości około 1300 – 1800 m, po czym maleje wraz ze wzrostem wysokości. Wykazano, że strategie ochrony powinny uwzględniać historię ewolucji roślin, gdyż mniejsza różnorodność gatunków na większych wysokościach niekoniecznie oznacza mniejsze zróżnicowanie społeczności. W ramach dodatkowego badania uczestnicy projektu BIODIVERSITYALTITUDE przeanalizowali sposoby wykorzystywania palm w Ameryce Południowej. Uczeni ustalili, że poleganie na dostępności mogło ograniczać etniczne wykorzystanie różnorodności dzikich roślin ze względu na niedostrzeganie rzadkich, choć ważnych kladów. Omawiane prace przynoszą ciekawe ustalenia w dziedzinie badań nad bioróżnorodnością i usługami ekosystemowymi, które mogą zostać wykorzystane w programach ochrony przyrody. Dzięki temu możliwe będzie dbanie o ekosystemy, tak aby mogły one zaspokajać potrzeby ludności w zmieniającym się świecie.
Słowa kluczowe
Medycyna tradycyjna, bioróżnorodność roślin, historia ewolucji, etnobotanika, BIODIVERSITYALTITUDE
