Narzędzia do zwiększania możliwości ludzkiej pamięci
Cztery europejskie uniwersytety połączyły siły, aby realizować projekt RECALL, który polegał na badaniu możliwości wspierania ludzkiej pamięci za pomocą technologii. W ramach omawianego projektu stworzono akademickie podstawy do opracowania narzędzi, z których szerokiego zastosowania mogłoby skorzystać społeczeństwo. Grupa badawcza, której koordynacją zajmował się Instytut Informatyki i Komunikacji (SCC) Uniwersytetu w Lancaster w Zjednoczonym Królestwie, przeprowadziła testy z udziałem 1000 osób badanych w różnych środowiskach: na kampusie uniwersyteckim, w pracy i w domu, przy czym w pierwszej kolejności zadbano o względy etyczne całego projektu. Coraz częściej nasze życie jest rejestrowane Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie technologii rejestrowania obrazu i wyszukiwania informacji pozwalają na bieżące i automatyczne nagrywanie wielu aspektów naszego codziennego życia. Możliwość noszenia kamer na sobie spowodowała, że wiele osób regularnie rejestruje swoje życie (czasami nazywamy to "life logging", czyli monitorowaniem aktywności). Tak zebrany materiał można połączyć z innymi danymi, aby stworzyć banki pamięci do wykorzystania podczas innych aktywności lub w starszym wieku. "Postęp technologiczny pozwoli nam niedługo na rejestrowanie praktycznie wszystkiego, co robimy. Powstaje przy tym pytanie, w jaki sposób można takie dane wykorzystać", zauważa Profesor Nigel Davies z instytutu SCC, koordynator projektu RECALL. "Nie tyle interesuje nas próba stworzenia olbrzymiej bazy danych z wyszukiwarką, ile umożliwienie użytkownikom zebrania otrzymanych przez nich informacji i zdecydowania, co chcieliby zapamiętać. Potem na tej podstawie mogliby otrzymywać sygnały pomagające im w odtworzeniu tych informacji". Korzyści zarówno dla starszych osób, jak i studentów W ramach projektu RECALL koncentrowano się na uczeniu zdrowych osób zapamiętywania w stopniu wychodzącym poza ich naturalne możliwości. Prace naukowców opierały się głównie na stosowaniu oprogramowania i przyjęciu szeregu strumieni danych, w tym m.in. z kamer na bieżąco monitorujących aktywność, za pomocą których możliwe było robienie zdjęć nawet co 30 sekund. Celem tych działań było opracowanie prototypów oprogramowania, zdolnego do ekstrahowania najważniejszych danych i przesyłania ich później z powrotem do użytkownika. W sumie przeprowadzano cztery testy, każdy koordynowany przez jednego partnera projektu. Pracownicy Instytutu SCC udostępniali na ekranach główne zagadnienia z wcześniejszych wykładów tym studentom, którzy czekali na swoje kolejne zajęcia w różnych miejscach kampusu Uniwersytetu w Lancaster. Badacze z Uniwersytetu w Stuttgarcie pracowali natomiast z ludźmi w ich domach, stosując urządzenia podobne do budzika, aby za pomocą internetu wysyłać przypomnienia o testach i czynnościach, które mieli oni wykonać w ciągu dnia. Naukowcy ze szwajcarskiego Uniwersytetu w Lugano rejestrowali z kolei spotkania biznesowe, aby następnie dostarczać kluczowe informacje w formie bodźców pamięciowych, które miały pomóc zarządowi podczas kolejnych spotkań. W tym samym czasie psycholodzy z Uniwersytetu w Essex w Zjednoczonym Królestwie zajmowali się badaniem tzw. teorii zapominania spowodowanego odpamiętywaniem, według której jedno zdarzenie lub rzecz zapamiętujemy kosztem innych, co otwiera furtkę do manipulowania ludzką pamięcią. Rozważania etyczne Ostatni przykład być może najlepiej ilustruje przyczynę, dla której tak ważną częścią projektu RECALL były kwestie prywatności i kontroli danych. "Wiele z tych danych to bardzo osobiste informacje. Jednym z wielu wyzwań tego projektu jest zarządzanie przetwarzaniem takich danych, chroniąc zarazem prywatność osób. "Chcemy dać użytkownikom pełną kontrolę nad wszystkimi zarejestrowanymi informacjami, łącznie z podaniem danych na temat tego, komu były udostępniane i co z takimi cyfrowymi zasobami może się stać w przyszłości", wskazuje prof. Davies. Badacze stwierdzili, że zaawansowane urządzenia mogłyby być opracowane w taki sposób, aby pomóc milionom Europejczyków, czy to w zakresie wsparcia pamięci osób w podeszłym wieku cierpiących z powodu pewnego stopnia demencji, czy studentom lub specjalistom w takich kluczowych dziedzinach, jak opieka zdrowotna czy inżynieria.
Słowa kluczowe
RECALL, pamięć, demencja, zapominanie spowodowane odpamiętywaniem, dane, life logging, kamery, etyka, prywatność, kontrola