Badanie skrajnie prawicowych dyskursów dotyczących kwestii środowiskowych
W ramach finansowanego ze środków UE projektu FAR-RIGHTECO (Appropriating the 'legitimate': Far-right discourses on ecology) postanowiono zmienić ten stan rzeczy i analizowano informowanie o ryzyku środowiskowym przez różnych skrajnie prawicowych aktorów w Austrii, Niemczech i Szwajcarii w latach 2001-2013. Opracowano korpus kilku tysięcy artykułów opublikowanych w gazetach partych i bezpartyjnych magazynach. Przeanalizowano aktorów indywidualnie i porównawczo oraz skategoryzowano ich w zależności od stopnia ideologicznej rygorystyczności w przekazywaniu informacji. Za pomocą narzędzi dyskursywno-analitycznych przeprowadzono zarówno analizę ilościową korpusu i sieci, jak również analizę jakościową rzeczywistych wyników. Wyniki wskazują, że w odniesieniu do danego okresu badani aktorzy omawiali szeroki zakres kwestii środowiskowych, w szczególności zmianę klimatu, zasoby energii i problemy rolne. Ponadto, analizowano różne sposoby angażowania się odpowiednich aktorów w informowanie o ryzyku środowiskowym, ujawniając związek z założeniami kulturowymi i ideologicznymi. Projekt pozwolił wykazać, że historie dotyczące kwestii środowiskowych, opowiadane przez różnych skrajnie prawicowych aktorów, wpisują się w znacznie szersze ramy. Jest to widoczne w obawach dotyczących przejścia z paliw kopalnych na alternatywne zasoby oraz dyskursach na temat rolnictwa i stosowania pestycydów i organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO). Pestycydy i GMO są odrzucane, ponieważ wydają się stanowić zagrożenie dla przyrody, będącej zagadnieniem o zasadniczym znaczeniu dla partii skrajnie prawicowych. Literatura wtórna dowodzi, że ten sprzeciw wynika z wrogości do zagranicznych producentów, chociaż w projekcie wykazano, że sprzeciw ten ma również swe źródło w bardziej podstawowych argumentach. W okresie badania zaobserwowano tylko niewielkie zmiany w zachowaniu aktorów, poza jednym przypadkiem. Zmiana kierownictwa partii doprowadziła do sceptycyzmu odnośnie do zmiany klimatu spowodowanej działalnością człowieka, choć postawy w innych głównych obszarach zainteresowania pozostały niezmienione. Wyniki projektu dostarczają informacji dla społeczności naukowej zajmującej się socjologią skrajnej prawicy i środowiska oraz szerszego grona odbiorców, wliczając organizacje pozarządowe (NGO). Projekt zaowocował analizą porównawczą rzadko badanego obszaru, uwzględniającą znaczące różnice i ukazującą podobieństwa w obrębie skrajnej prawicy. Inicjatywa zwiększyła świadomość na temat możliwości, jakie te współczesne kryzysy środowiskowe stwarzają dla tych aktorów. Projekt FAR-RIGHTECO ujawnił podobieństwa między aktorami środowiskowymi głównego nurtu i aktorami skrajnej prawicy. Chociaż nie oznacza to propagowania skrajnie prawicowych celów przez ekologów spoza skrajnej prawicy, należy zwracać uwagę na sposób prezentowania argumentów.
Słowa kluczowe
Kwestie środowiskowe, skrajna prawica, FAR-RIGHTECO, ekologia, informowanie o ryzyku środowiskowym
