Lecznicze soczewki kontaktowe
Biodostępność większości wiodących leków okulistycznych jest zaskakująco ograniczona. Największą przeszkodą w nakierowywaniu leków na oko jest obecność różnych barier, takich jak nabłonek i dynamika tkanek oka, które kontrolują stężenie i wpływanie substancji rozpuszczonych do oka. Bariery utrudniają skuteczne przenikanie wielu leków i prowadzą do wchłaniania minimalnej ich dawki. Aby poradzić sobie z ograniczoną penetracją i wydajnością miejscowo podawanych molekuł, większość leków zawiera zwiększoną dawkę środka czynnego. Prowadzi to jednak często do toksyczności. Konieczne jest więc stworzenie wydajniejszych metod dostarczania leków. Dobrym rozwiązaniem w wypadku przewlekłych schorzeń oczu jest użycie soczewek kontaktowych, będących nośnikami leków i umożliwiających ich kontrolowane uwalnianie. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu THERALENS (Biomimetic therapeutic hydrogel layers for interaction with corneal tissues) postanowili ulepszyć istniejące technologie przyłączania leków do soczewek kontaktowych, aby uniknąć użycia toksycznych związków chemicznych. W tym celu użyli nowatorskich nanocząstek biomimetycznych na bazie fosfolipidu DMPC, którymi można pokryć soczewki. Nowatorskość tych nanocząstek polega na ich chemicznej reaktywności: wewnątrz mogą one oddziaływać z lekami hydrofobowymi, a na zewnątrz utrzymują rozpuszczalność w wodzie. Ponadto fosfolipid jest już obecny w naturalnym środowisku oka. Podczas realizacji projektu THERALENS naukowcy przetestowali liczne molekuły czynne o różnej hydrofilowości, aby ocenić możliwość ich oddziaływania z soczewkami i kontrolowanego uwalniania. Szeroko zoptymalizowano strategię nakładania warstw tych nanocząstek na soczewki kontaktowe. W rezultacie udoskonalono powierzchnię nośnika i umożliwiono penetrację filmu łzowego przez hydrofilowe oraz hydrofobowe leki okulistyczne i suplementy fosfolipidowe. System dostarczania leków do oka, stworzony w ramach projektu THERALENS, spotkał się z dużym zainteresowaniem ze strony przemysłu farmaceutycznego, a skutkiem tego jest złożenie wniosku patentowego. Komercyjne wykorzystanie tej technologii może zwiększyć wydajność leków okulistycznych, z jednoczesnym zmniejszeniem cytotoksycznych działań niepożądanych.
Słowa kluczowe
Soczewki kontaktowe, lek, oko, nanocząstki, fosfolipid, DMPC, powłoka