Skuteczniejsze nauczanie dzięki niższym czynnikom ryzyka
Badania wykazały, że wczesna styczność z kontekstowymi czynnikami ryzyka może mieć negatywne konsekwencje dla umiejętności kognitywnych dzieci. Prace finansowanego ze środków UE projektu AT-RISK PRESCHOOLERS (The Future of preschoolers at risk: The mediational role of executive functions on effects of maltreatment and neglect on pre-academic skills, and the moderation of family SES and classroom quality) dotyczyły konkretnie dzieci w wieku przedszkolnym z Portugalii. Dotychczas nie badano roli funkcji wykonawczych, w tym pamięci roboczej, kontroli hamującej i przenoszenia uwagi, jako mediatorów wpływu tych czynników ryzyka na umiejętności przedakademickie. U dzieci maltretowanych stwierdzono upośledzenie rozwoju funkcji wykonawczych. W ramach badania zajęto się dodatkowo wpływem moderującym statusu socjoekonomicznego rodziny i jakości nauczania w kontekście czynników ryzyka i umiejętności przedakademickich. Porównano wyniki podatności dla próby 68 dzieci w wieku szkolnym z 31 szkół publicznych lub przedszkoli subsydiowanych. Wybrano placówki z czterech największych miast Portugalii. Dodatkowo wybrano próbę 24 przedszkolaków zagrożonych i losową próbę obejmującą 44 dzieci nieobjętych nadzorem służb ochrony dzieci i młodzieży (CPCJ); razem stanowiły one grupę kontrolną. Stwierdzono, że w porównaniu z grupą kontrolną dzieci z grupy zagrożonej wykazują znacząco niższy poziom umiejętności matematycznych, czytania, pisania i funkcji poznawczych. Uwzględniono przy tym moderujący wpływ jakości nauczania na zależności między czynnikami ryzyka a umiejętnościami przedakademickimi. Wyniki badań będą mieć implikacje praktyczne dla ochrony dzieci, edukacji i opieki społecznej. Zebrane informacje pozwolą ulepszać politykę i praktykę ochrony dzieci, metody interwencji oraz sposoby dostosowywania warunków do potrzeb dzieci zagrożonych.
Słowa kluczowe
Czynniki ryzyka, nauczanie, maltretowanie, funkcje wykonawcze, umiejętności akademickie, przedszkolaki
