Nowatorskie wskaźniki zasobów i narzędzia sprzyjające konkurencyjnej i zrównoważonej produkcji ciągłej
Nowe narzędzie opierać się będzie o nowatorskie ramy modelowania i diagnostyczne, udostępniające dokładniejsze informacje na temat wydajności docelowych zasobów w procesach przemysłowych. W rezultacie narzędzie to usprawni proces decyzyjny na poziomie operacyjnym, projektowym oraz zarządczym i pozwoli UE na realizację jej ambicji oraz głównych celów zrównoważonego rozwoju. Według José Luís Vadillo, koordynatora projektu przy CIRCE (ośrodku badawczym prowadzącym projekt) wpływ projektu na różne branże ma dwa główne aspekty. Pierwszym z nich jest zidentyfikowanie najmniej wydajnych obszarów (45% strat ekonomicznych i 55% strat energetycznych), generując oszczędność na poziomie ok. 3 mln euro w krakingu etylenowym w zakładzie Dow Chemical w Tarragonie w Hiszpanii. Drugim jest ograniczenie zużycia gazu (ok. 2-4%) i prądu (ok. 2-3%) w procesie suszenia i transporcie granulowanego nawozu przez hiszpańską firmę Fertinagro. Dzięki temu osiągnięto oszczędności na poziomie 350 000 - 400 000 euro rocznie. Projekt, którego zakończenie planowane jest na lipiec 2017 r. realizuje ambitny cel polegający na usprawnieniu energochłonnych procesów przemysłowych UE poprzez zaoszczędzenie zasobów naturalnych i zwiększenie wydajności produkcyjnej. Aby skutecznie zmierzyć wpływ projektu, opracowano szczegółowy zestaw znormalizowanych kluczowych wskaźników zasobów (KRI), których innowacyjność polega na możliwości pomiaru jakości i ilości wszystkich zużywanych zasobów (np. woda i tworzywa sztuczne). „Termin KRI używany jest jako zamiennik wskaźników KPI (kluczowych wskaźników wydajności) do dokładnych pomiarów zasobów”, wyjaśnia Vadillo. W projekcie TOP-REF stworzono koncepcje efektywności materiałowej, bezpośredniego zużycia energii, zużycia wody brutto, zużycia wody netto, a także wskaźnik egzergii zasobów, tj. nowy wskaźnik obejmujący ich łączne zużycie. „Wskaźnik bezpośredniego zużycia energii pozwala na określenie jakości energii operacji i procesów oraz dostarcza informacji na temat nieefektywnych obszarów. Posłuży również do pomiaru obniżonej lub podwyższonej wydajności uzyskanej dzięki punktom operacyjnym udoskonalonym w ramach modelowania”, dodaje Vadillo. „Ponadto wskaźniki wydajności materiałowej oraz zużycia wody dają jasny wgląd w zużycie tworzyw oraz wody i ułatwiają pomiar dostępności zasobów”. Wskaźniki KRI zostały zdefiniowane w szerokim zakresie, biorąc pod uwagę priorytety i obawy całej UE, od decydentów i obywateli do organów publicznych i przemysł. Na zakończenie projektu wskaźniki KRI utworzą podstawę nowych standardów i uzupełnią istniejące normy dla podmiotów zainteresowanych w UE. „Mówiąc w skrócie, dla decydentów pomocny będzie wskaźnik KRI energii umożliwiający ocenę kosztów i wartości przepływów procesu oraz sformalizowanie języka norm”, wyjaśnia Vadillo. „Poprzedzi to określenie wspólnego i obiektywnego punktu referencyjnego oraz zdobycie umiejętności porównywania różnych procesów pochodzących nawet z różnych sektorów”. Faza demonstracyjna projektu TOP-REF ma się dopiero rozpocząć i będzie składać się z trzech odrębnych programów pilotażowych w sektorze chemicznym, rafineryjnym i nawozowym. W wyniku programów pilotażowych wskaźniki KRI będą dalej doskonalone, tak aby zwiększyć ich wpływ. Vadillo podkreśla, że kolejną ważną kwestią jest testowanie metodologii zarówno w branżach, na które ukierunkowany jest projekt, jak i w pozostałych dziedzinach. W dalszej perspektywie zespół TOP-REF ma nadzieję, że projekt będzie wspierał realizację ambitnych celów określonych w ramach mapy drogowej SPIRE (Sustainable Process Industry through Resource and Energy Efficiency). Celem mapy drogowej jest zwiększenie efektywności energetycznej o 20%, obniżenie zużycia surowców nawet o 20% oraz ponowne wykorzystanie i recykling materiałów od 70 do 100%. Jednocześnie konsorcjum ma zamiar obniżyć koszty produkcyjne o 15%. Nawet mając tak ambitne cele, projekt TOP-REF z powodzeniem pracuje nad narzędziami ważnymi dla europejskiego sektora przemysłu przetwórczego, który istotnie zwiększy wydajność zasobów energochłonnych procesów ciągłych.
Słowa kluczowe
TOP-REF, energochłonne procesy przemysłowe, wydajność materiałowa, kluczowe wskaźniki zasobów, KRI, wskaźnik egzergii zasobów, punkt odniesienia do wspólnego celu
