Bioróżnorodność pomaga w łagodzeniu skutków zmiany klimatu
Ekosystemy lasów tropikalnych cechuje nie tylko niezwykle bogata różnorodność biologiczna, ale pochłaniają one także dwutlenek węgla z powietrza, stając się jednym z największych zasobów węgla na lądzie. Z tego względu odgrywają coraz ważniejszą rolę w programach łagodzenia zmiany klimatu, takich jak programy na rzecz redukcji emisji spowodowanych wylesianiem i degradacją lasów w krajach rozwijających się (REDD). W ramach projektu ROBIN (Role of biodiversity in climate change mitigation) badano, jaka ilość bioróżnorodności i jakie jej rodzaje są niezbędne, by utrzymać przy życiu ekosystemy mające wpływ na złagodzenie zmiany klimatu. Za pomocą teledetekcji naukowcy udoskonalili techniki monitorowania, weryfikowania i raportowania w sprawie zasobów węgla, bioróżnorodności i usług ekosystemowych w tropikalnej Ameryce Łacińskiej. Badacze posłużyli się także wielkoskalowymi modelami regionalnymi, chcąc ustalić, w jaki sposób różne scenariusze klimatyczne i społeczno-gospodarcze, a także opcje zagospodarowania gruntów, mogą wpływać w dalszej perspektywie na magazynowanie węgla i bioróżnorodność. Wykorzystano także miejscowe stanowiska, aby uzyskać informacje na temat czynników sprzyjających zmianom oraz barier utrudniających stosowanie rozwiązań łagodzących. Ustalono, że w wielofunkcyjnych krajobrazach istnieją duże możliwości w zakresie utrzymania i zwiększenia bioróżnorodności i zasobów węgla, a jednocześnie dostarczania szeregu różnych innych usług ekosystemowych, spełniających cele ochrony przyrody, rolnictwa i leśnictwa. Konsorcjum oszacowało rolę bioróżnorodności w ekosystemach lądowych dla łagodzenia skutków zmiany klimatu, używając do tego danych terenowych zgromadzonych w miejscach położonych w różnych strefach klimatycznych charakterystycznych dla lasów tropikalnych. Wskaźniki bioróżnorodności podzielono na cztery kategorie (taksonomiczną, funkcjonalną, strukturalną i krajobrazową) i połączono we wspólną wartość "integralności ekosystemu", reprezentującą ogólny stan ekosystemu. Dane pokazały, że bioróżnorodność ma bezpośredni dodatni wpływ na zasoby węgla i że powinna zostać uznana za decydujący element polityk łagodzących, jak np. REDD+. Opracowano produkty teledetekcji pełniące funkcję wskaźników bioróżnorodności, z uwzględnieniem map pokrycia terenu, roślinności i integralności ekosystemu. Pomogą one w tworzeniu praktycznych technik monitorowania bioróżnorodności. Ustalono też, że pewien wskaźnik integralności ekosystemów może być obliczany dla obszarów bogatych i ubogich w dane, a metodę tę wykorzystano jako podstawę dla meksykańskiego programu monitoringu bioróżnorodności. Pomoże ona też w opracowaniu polityk na rzecz skuteczniejszego gospodarowania drzewostanami eksploatowanymi i wtórnymi, aby pomóc w zwiększeniu magazynowania dwutlenku węgla. Projekt ROBIN przyczyni się także do poprawy skuteczności działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu i ochrony bioróżnorodności, a ponadto do zmniejszenia tempa jej utraty. Wyniki projektu będą także przydatne w opracowywaniu i wdrażaniu REDD+ i innych podobnych programów w Ameryce Łacińskiej, przyczyniając się do większego magazynowania zasobów węgla w lasach i krajobrazach wielofunkcyjnych.
Słowa kluczowe
Lasy tropikalne, zmiana klimatu, bioróżnorodność, węgiel, REDD, ROBIN, teledetekcja, REDD+
