Lecznicze przeciwciała nowej generacji
Przeciwciała lecznicze przynoszą dobre efekty w leczeniu niektórych pacjentów chorych na raka, a także na przewlekłe choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Trwające prace powinny doprowadzić do rozszerzenia ich zastosowania na choroby układu krążenia oraz zapobieganie odrzucaniu przeszczepu. Finansowany ze środków UE profil PRIAT (Profiling responders in antibody therapies) poświęcony był opracowaniu nowych metodologii badania przeciwciał leczniczych u pacjentów. Ponieważ limfocyty T rozpoznają peptydy prezentowane cząsteczkom HLA, konieczne jest sprofilowanie peptydomu HLA w celu zidentyfikowania celów dla przyszłych strategii immunomodulacyjnych. Naukowcy przeprowadzili analizę peptydomu HLA na próbkach pobranych od pacjentów z czerniakiem oraz zidentyfikowali setki antygenów, które można by wykorzystać w celach terapeutycznych. Wśród zidentyfikowanych peptydów znalazły się wcześniej rozpoznane antygeny odrzucania czerniaka, co potwierdza skuteczność zastosowanej procedury. W projekcie PRIAT przeprowadzono także analizę multipleksową próbek, aby uzyskać podstawowe informacje na temat stanu aktywacji immunologicznej i/lub poziomu cytokin u tych pacjentów. Podobne analizy dotyczące infiltracji leukocytów i poziomu cytokin przeprowadzono w eksperymentach przedklinicznych w celu poznania mechanizmów działania opartych na przeciwciałach środków leczniczych. Nie wszystkie przeciwciała lecznicze lokalizują skutecznie miejsce choroby. Konsorcjum zastosowało innowacyjne techniki obrazowania, takie jak PET i obrazowanie fluorescencyjne w bliskiej podczerwieni, aby zbadać biodystrybucję przeciwciał. Przeprowadzono badania na różnych modelach zwierzęcych choroby poprzez podawanie znakowanych radioaktywnie preparatów z przeciwciał leczniczych. Dostarczyły one ważnych informacji na temat selektywności przeciwciał in vivo u modeli gryzoni chorych na raka i reumatoidalne zapalenie stawów oraz takich, u których doszło do odrzucenia przeszczepu. W ramach ogólnoświatowego badania klinicznego na pacjentach cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów naukowcy wykorzystali obrazowanie PET do oceny biodystrybucji i optymalizacji przyszłego opracowywania produktów z przeciwciał. Ocena skuteczności terapii z wykorzystaniem przeciwciał u pacjentów onkologicznych także wskazała na znaczące korzyści. Podsumowując, metody i narzędzia opracowane w projekcie PRIAT ułatwiają opracowywanie i mechanistyczne badania leków opartych na przeciwciałach, czego efektem powinny być lepsze produkty zawierające przeciwciała. Wyniki badania potwierdzają też skuteczność terapeutyczną przeciwciał, na przykład środka leczącego reumatoidalne zapalenie stawów w modelach przedklinicznych.
Słowa kluczowe
Lecznicze przeciwciała, reumatoidalne zapalenie stawów, HLA, peptydom, czerniak
