Stworzenie ulepszonych odmian konopi
Konopie to zrównoważona, wysokoplenna roślina uprawna, która jest szczególnie dobrze przystosowana do klimatu europejskiego. Nie tylko mogą one przynieść liczne korzyści z punktu widzenia środowiska, agronomii i ekonomii, ale mogą być też wykorzystane do produkcji różnych biomateriałów – od włókien po nasiona, a nawet kosmetyki i produkty farmaceutyczne – co przyczyniłoby się do ogólnego wzrostu biogospodarki w Europie. Mając na uwadze te wszystkie zalety, wydawałoby się, że nie ma nic prostszego niż popularyzowanie produkcji konopi na skalę rolniczą. Zaskakujące jest jednak, że konopie są ciągle rzadką uprawą w Europie, a branża konopna ma problemy z powiększeniem areału swoich upraw. Stefano Amaducci, kierownik finansowanego ze środków unijnych projektu MULTIHEMP, wyjaśnia: "Mimo że konopie były niegdyś podstawową przemysłową rośliną uprawną na cele włókiennictwa, produkcja konopi zniknęła w ciągu ostatniego stulecia, ustępując miejsca bawełnie i włóknom syntetycznym". Aby to zmienić i uzyskać w bardzo krótkim czasie szacowaną wyższą produktywność konopi i lepszą jakość surowca naturalnego, zastosowano w tym projekcie najnowsze metody genomiczne. Równocześnie naukowcy pracują nad dogłębnym zrozumieniem związku pomiędzy genami a cechami tej rośliny uprawnej. Stefano Amaducci dodaje, że "Z ulepszonych odmian konopi udało się stworzyć zrównoważone produkty dzięki połączeniu badań genetycznych z innowacjami w dziedzinie agronomii i w zakresie metod zbierania i przetwarzania plonów. Powrót zainteresowania Zważywszy, że Europa poszukuje nowych sposobów na złagodzenie skutków zmieniającego się klimatu, główną potrzebą stała się produkcja bardziej zrównoważonych biomateriałów pochodzenia roślinnego. Mimo że, między innymi, większość naszych ubrań i wiele innych produktów wykonanych jest w bawełny, sama uprawa bawełny jest katastrofą ekologiczną. Kiedy bawełna wypadła z łask, zaistniała potrzeba wprowadzenia innych rozwiązań, a takim rozwiązaniem, według grupy badawczej MULTIHEMP, jest uprawa konopi. "Wróciło zainteresowanie konopiami, ponieważ ich uprawa wymaga mniejszego zużycia wody i mniejszej ilości substancji chemicznych, a poza tym włókna i oleje z nich wyprodukowane mają lepszą jakość niż produkty na bazie innych roślin", dodaje Stefano Amaducci. "To, co robimy, jest zasadniczo przekształceniem dobrej rośliny uprawnej w naprawdę świetną". Biorafineria do przetwarzania konopi Głównym celem projektu jest stworzenie biorafinerii do przetwarzania naturalnych konopi, w której można połączyć produkcję żywności o najwyższej jakości (białek wysokiej jakości i oleju) z produkcją szerokiej gamy zrównoważonych biomateriałów. Nowe odmiany konopi są tworzone w celu zasilania innowacyjnej biorafinerii konopi, w której wykorzystywana jest wartość każdej części rośliny. Przy zbiorach łodyga i nasiona są rozdzielane, a pozostałości omłotu zbiera się w celu odzyskania wartościowych wtórnych metabolitów. Następnie łodygę rozdziela się na włókna, z czego krótkie włókno użyte jest do produkcji nowatorskich flokowanych systemów izolacyjnych, a długie włókno – do wysokowartościowych biokompozytów. "Analizujemy nawet pył powstały podczas korowania łodyg pod kątem możliwości wykorzystania go na cele przemysłowe", dodaje Stefano Amaducci. Znaczne korzyści Mimo że prace są nadal w toku (realizacja projektu ma potrwać do lutego 2017 r.), wygląda na to, że naturalna biorafineria konopi przyniesie wiele korzyści – zarówno gospodarczych, jak i środowiskowych. Przykładowo, projekt ten wspiera wprowadzenie na rynek nowych odmian, nadających się do różnorodnych zastosowań tej rośliny. Ponadto wiedza zgromadzona w toku badań z dziedziny agronomii i fizjologii będzie przydatna w procesie dostosowania technik uprawy i doboru odmiany, która będzie najbardziej odpowiednia w określonym środowisku i na określone cele.
Słowa kluczowe
MULTIHEMP, konopie, biorafineria, metabolity, biomateriały, gen-cecha
