Ochrona różnorodności biologicznej w ekosystemach trawiastych
W projekcie GLOBEPURE (Global drivers of loss of biodiversity with eutrophication and their potential use for restoration ecology) zbadano, które czynniki wpływają na różnorodność ekosystemów trawiastych i ich stabilność. Celem było znalezienie rozwiązań pozwalających naprawić spowodowane przez człowieka dysproporcje w tego typu ekosystemach. Badacze przyjrzeli się, jak zmiany w środowisku wynikające z działalności człowieka, łącznie ze stosowaniem nawozów, emisjami dwutlenku węgla, pożarami, wypasem zwierząt i zużyciem wody, wpływają na funkcjonowanie i różnorodność biologiczną ekosystemu. Przeanalizowano dane uzyskane z globalnej sieci doświadczalnej Nutrient Network, obejmującej ponad 70 ekosystemów trawiastych na pięciu kontynentach oraz z 12 wieloletnich doświadczeń przeprowadzonych w jednej lokalizacji w stanie Minnesota, w USA. Choć ekolodzy wiedzą, że czynniki globalnej zmiany wpływają na wiele aspektów funkcjonowania ekosystemów, w tym na ich produktywność, stabilność i bioróżnorodność, ich skutki dla stabilności produktywności naturalnych ekosystemów trawiastych nie są znane. Zespół projektu GLOBEPURE odkrył, że poważna zmiana globalna, jaką jest nawożenie ekosystemów trawiastych, spowodowała utratę bioróżnorodności. Stało się tak ze względu na wzrost współzawodnictwa o światło, wynikający z niższego tempa kiełkowania z powodu zwiększonej ilości ściółki listnej i zakwaszenia gleby. Badacze odkryli, że wpływ zmiany globalnej na stabilność ekosystemów trawiastych wynikał ze zmian w różnorodności roślin. Spadek różnorodności prowadzi do spadku stabilności niezależnie od tego, jaki czynnik spowodował utratę różnorodności. Utrata bioróżnorodności powoduje także destabilizację reakcji rozmaitych gatunków na fluktuacje w środowisku. W nienawożonych, bogatych w gatunki środowiskach, obniżenie biomasy pewnych gatunków może być rekompensowane zwiększeniem biomasy innych, prowadząc do minimalnej całkowitej zmiany biomasy. Nawożenie obszarów trawiastych, celowo czy też w wyniku spływów, zaburza ich równowagę, powodując zwiększenie fluktuacji biomasy w czasie i obniżenie stabilności całego ekosystemu. Badanie sugeruje, że polityki ochrony przyrody powinny zachęcać do stosowania procedur zarządzania, które przywracają lub utrzymują naturalne poziomy bioróżnorodności lub minimalizują negatywne skutki antropogenicznych globalnych zmian w środowisku dla utraty bioróżnorodności. To pomoże zapewnić stabilność świadczenia usług ekosystemowych. Działania w ramach projektu GLOBEPURE przyczynią się zatem do łagodzenia skutków zmian wywołanych przez człowieka w bioróżnorodności środowiskowej, wspomagając działania ochronne mające przywrócić równowagę ekosystemów trawiastych.
Słowa kluczowe
Różnorodność biologiczna, ekosystemy trawiaste, ekosystemy, eutrofizacja, nawożenie
