Zacieśnienie współpracy UE z Rosją w dziedzinie badań arktycznych.
Arktyka i rejon subarktyczny stanowią strefę współdzieloną przez wiele państw, w związku z czym wymagają międzynarodowej współpracy w zakresie regionalnych badań środowiskowych i klimatycznych. UE i Rosja prowadzą wspólne Międzynarodowe Centrum Środowiska i Teledetekcji Nansen (NIERSC), zlokalizowane w Petersburgu. Finansowany ze środków unijnych projekt EURUCAS (European-Russian centre for cooperation in the Arctic and sub-arctic environmental and climate research) wzmocnił współpracę badawczą pomiędzy UE i Rosją w we wspomnianych dziedzinach. Członkowie konsorcjum w pierwszej kolejności zbadali prawodawstwo rosyjskie istotne dla organizacji pozarządowych. Wyniki pokazały, że statut NIERSC nie dopuszcza włączenia nowych partnerów. Zmiana statutu byłaby bardzo trudna, dlatego NIERSC zaproponował nowy typ stowarzyszonego partnerstwa. Dzięki alternatywnym rozwiązaniom uczestnicy projektu EURUCAS zasadniczo zrealizowali założone cele. Do NIERRC przystąpiło dwóch partnerów stowarzyszonych — jeden z Finlandii i jeden z Norwegii. We wczesnej fazie projektu EURUCAS prace koncentrowały się na planowaniu wspólnych badań. W ramach dyskusji oceniono propozycje 16 nowych wspólnych projektów, z czego cztery zostały sfinansowane. Aby sprostać wymogom planowanych badań, wyposażenie NIERSC zostało znacząco zmodernizowane. Ulepszenia objęły nową infrastrukturę informatyczną i oprogramowanie, sześć nowych stanowisk roboczych dla badaczy wizytujących oraz wyposażenie sali konferencyjnej. Następnie konsorcjum zorganizowało w ramach wymiany około 112 osobomiesięcy wizyt do Rosji i około 16 osobomiesięcy odwrotnych wizyt. Wspólne badania dotyczyły siedmiu głównych obszarów. W projekcie cząstkowym dotyczącym zmiany klimatu arktycznego i subarktycznego analizowano ubytek lodu morskiego, arktyczne wzmocnienie globalnego ocieplenia i wpływ w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Zespół opracował również nowe metody teledetekcji do badania lodu i śniegu, w tym badań podstawowych o lodzie morskim, lodowcach i górach lodowych. Rezultatem prac jest zaawansowana klimatologia niżów polarnych nad Morzami Nordyckimi. Naukowcy zbadali produktywność pierwotną Morza Bałtyckiego i jakość wody w subarktycznych jeziorach. Modelowanie dynamiki wiecznej zmarzliny i hydrologii skupiało się na zmianach dotyczących roślinności i zakłóceniach systemów hydrologicznych. Oceniono też skutki społeczno-ekonomiczne zmiany klimatu w obszarach okołobiegunowych oraz zagrożenia z nią związane. Projekt EURUCAS pozwolił umocnić współpracę naukową między UE a Rosją. Przyjęte rozwiązania przyczyniły się do wsparcia ważnych i potrzebnych badań o tematyce arktycznej i subarktycznej, w tym dotyczących skutków środowiskowych i społeczno-ekonomicznych zmiany w tym regionie.
Słowa kluczowe
Arktyka, subarktyczny, Rosja, badania środowiskowe i klimatyczne, NIERSC, EURUCAS, lód morski
