Nowe zalecenia dotyczące bezpieczeństwa żywności i żywienia na świecie
Jednym z największych wyzwań, przed którymi stoi dzisiejszy świat, jest powszechny i rosnący głód i brak bezpieczeństwa żywnościowego. Globalne ceny żywności mogą się wahać, dlatego naukowcy uczestniczący w finansowanym przez Unię Europejską projekcie FOODSECURE dążyli do rozwiązania problemów związanych z bezpieczeństwem żywności i żywienia (FNS), a w szczególności do opracowania wytycznych w dotyczących globalnego bezpieczeństwa żywności i żywienia dla unijnych decydentów. W ramach projektu FOODSECURE podjęto współpracę z ekspertami z różnych obszarów polityki w celu opracowania wizji dotyczącej FNS w Europie (i na całym świecie) do 2050 roku. Obejmuje ona kwestie, takie jak pomoc humanitarna w sytuacjach kryzysowych, przemysł spożywczy, rolnictwo, zmiany klimatyczne, handel, polityka środowiskowa, innowacje i odnawialne źródła energii. „Ogólnie rzecz biorąc, nierówności w systemie żywnościowym są głównym zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywności i żywienia w dłuższej perspektywie” – komentuje dr Hans Van Meijl, koordynator projektu FOODSECURE. „Unia Europejska i jej międzynarodowi partnerzy muszą zwiększyć wysiłki, aby osiągnąć cel, jakim jest zlikwidowanie problemu głodu [do 2050 roku]. Muszą wdrożyć bardziej spójną politykę, lepiej oceniać wpływ UE na zrównoważony rozwój, rozwiązać problemy związane z wpływem środków finansowych od darczyńców oraz nawiązać partnerską współpracę z licznymi zainteresowanymi podmiotami w celu wykorzystania wszelkiej dostępnej wiedzy eksperckiej”. Zespół projektowy zbadał, iż czynnikami wpływającymi negatywnie na skuteczność i spójność pomocy UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywienia jest proliferacja darczyńców, fragmentacja pomocy i ogólny brak koordynacji. Okazało się, że mimo dużego zaangażowania politycznego i chęci zwiększenia funduszy na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa żywności i żywienia, UE nie poczyniła wystarczających postępów w zakresie ograniczenia proliferacji darczyńców poprzez koncentrację na wybranych krajach otrzymujących pomoc i/lub specjalizowanie się w wybranych sektorach pomocy. Dr Van Meijl podkreślił również znaczenie działań w kierunku stabilizacji sytuacji politycznej w odniesieniu do bezpieczeństwa żywnościowego. „Konflikt jest pierwszą przyczyną głodu” – zaznacza. Kolejnym obszarem zainteresowań badaczy zrzeszonych w projekcie FOODSECURE było znalezienie właściwej równowagi pomiędzy potrzebą rozwoju rolnictwa (w celu zaspokojenia potrzeb rosnącej populacji) a osiągnięciem celów środowiskowych. Naukowcy twierdzą, że zwiększenie wydajności produkcji rolnej przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonego rozwoju jest rzeczywiście możliwe do zrealizowania dzięki innowacjom technicznym, umiarkowanemu spożyciu żywności, ochronie przyrody i utworzeniu obszarów chronionych, a także planowaniu przestrzennemu. Przeprowadzili również dokładną analizę wpływu wysokich i niestabilnych cen żywności na konsumentów i producentów, uwzględniając wzrost cen i nadmierny poziom zmienności odnotowany w obecnej dekadzie, czyli od 2007 do chwili obecnej. Do najważniejszych czynników zaliczono zwiększoną produkcję biopaliw, średnio- i długoterminowe skutki zmian klimatycznych oraz wyższy poziom handlu na rynkach towarowych. Dzięki tym wynikom naukowcy wezwali decydentów do ułatwienia handlu towarami rolnymi, dążenia do zagwarantowania większych zapasów żywności i aktywniejszego korzystania z globalnych instrumentów finansowych, co pozytywnie wpłynie na rynki produktów rolnych (a także na opracowanie bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących takich rynków). Thom Achterbosch, jeden z koordynatorów projektu FOODSECURE, podkreśla pozytywny wpływ edukacji i innowacji na bezpieczeństwo żywności i żywienia. „Oprócz stabilności politycznej niezbędne są podstawowe usługi w zakresie zdrowia i rozwoju, ponieważ ogólne bezpieczeństwo żywnościowe opiera się na tych podstawowych usługach i pomaga obniżyć niepewność związaną z zasobami żywności gospodarstw domowych narażonych na problem głodu” – wyjaśnia Achterbosch. Mimo że projekt FOODSECURE już się zakończył, działania są kontynuowane za pośrednictwem strony internetowej, która jest miejscem łączącym naukowców i polityków oraz zainteresowane podmioty z UE i krajów rozwijających się. Zespół projektowy będzie nadal aktualizował tę witrynę, której głównym celem jest pomoc decydentom w kształtowaniu polityki dotyczącej żywności i żywienia poprzez przedstawienie kluczowych informacji na temat czynników wpływających na globalne bezpieczeństwo żywności i żywienia.
Słowa kluczowe
FOODSECURE, bezpieczeństwo żywności i żywienia, FNS, ceny żywności, system żywnościowy, lepsze kształtowanie polityki