Szkolenia i badania naukowe w celu ochrony wód podziemnych
Rośnie świadomość, że do utrzymania jakości i ilości wody konieczne są działania zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Wynika to stąd, że obecnie istnieje wiele zagrożeń dotyczących zasobów wód podziemnych w Europie, takich jak zanieczyszczenie i nadmierny pobór wody. Zmniejszanie tych zagrożeń wymaga lepszego zrozumienia związanych z tym procesów biologicznych, chemicznych i fizycznych. Można to osiągnąć poprzez stworzenie narzędzi do oceny wrażliwości wód podziemnych, wspierania gospodarki wodnej i projektowania strategii ochrony wód. Sektor wodny musi ponadto spełniać wymogi nowej unijnej ramowej dyrektywy wodnej i dyrektywy w sprawie wód podziemnych. W miarę rozwoju europejskiego sektora wodnego rosnąć będzie zapotrzebowanie na pracowników z odpowiednim wykształceniem. Projekt "Towards improved groundwater vulnerability assessment" (IMVUL) został utworzony w celu szkolenia młodych naukowców, aby mogli stawić czoła wyzwaniom naukowym i praktycznym stojącym przed przemysłem w zakresie wód gruntowych. Główne cele IMVUL polegały w związku z tym na lepszym zrozumieniu procesów dotyczących wrażliwości wód podziemnych. Ponadto opracowano narzędzia pomagające w ochronie zrównoważonego wykorzystania wód podziemnych i spełniające rolę ogniwa pośredniczącego między sektorem wodnym i naukowcami. Działalność badawcza objęła trzy główne obszary: studia przypadków dotyczące warstw wodonośnych, badania laboratoryjne i techniki modelowania. Przeprowadzono analizy przypadków z całej Europy, m.in. w zakresie badań nad wykorzystaniem temperatury wód podziemnych jako znacznika, wykorzystaniem reakcji poziomu wód w odwiertach do oceny wrażliwości wód gruntowych, badaniem natury przepływu między powierzchnią gruntu a poziomem wód gruntowych oraz opracowaniem metod minimalizowania skażenia substancjami zanieczyszczającymi. Badania laboratoryjne obejmowały analizy rozwoju biofilmu i kontroli jakości wody. Opracowano metody do wykrywania mierzonego w nanogramach na litr stężenia hormonów — estrogenów (ważnej nowej substancji zanieczyszczającej) — i związanych z nimi związków zaburzających gospodarkę hormonalną. Przeprowadzono również badania nad wpływem różnych ilości składników pokarmowych i stężenia metali ciężkich na aktywność bakterii w glebie. Ponadto stworzono nowe metody analityczne i cyfrowe i udoskonalono istniejące modele. W efekcie uzyskano szereg narzędzi do modelowania służących do badania wrażliwości warstw wodonośnych. Ponadto naukowcy badali przepływ, mieszanie, dyspersję i transport w warstwach wodonośnych w różnych skalach. Zespół rozwinął istniejące modele cyfrowe przepływu i transportu w spękanych porowatych materiałach, aby uwzględnić zasilanie opadowe i powstawanie biofilmu. Umożliwiło to sporządzanie dokładniejszych prognoz dla przepływu wód podziemnych i transportu zanieczyszczeń w spękanych skałach. Dzięki IMVUL było zatem możliwe pomyślne przeszkolenie naukowców i opracowanie nowych narzędzi do ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i nadmierną eksploatacją. Umożliwi to ochronę zarówno zdrowia publicznego, jak i gospodarki europejskiej.
Słowa kluczowe
Wody podziemne, podatność, szkolenia, zanieczyszczenie, pobór wody, ramowa dyrektywa wodna, biofilm, nowe zanieczyszczenia
