Jak ukierunkowane badania nad komórkami macierzystymi mogą pokonać chorobę zwyrodnieniową
Partnerzy prowadzący nowe badania, wspomagane częściowo z budżetu dofinansowanego ze środków UE projektu PLURIMES, dokonali przełomu w hodowli komórek mięśniowych w laboratorium. Relacja z ich dokonań ukazała się w czasopiśmie »Nature Biotechnology«. Autorzy badań użyli komórek macierzystych do wyhodowania włókien mięśniowych milimetrowej długości, które potrafią się kurczyć i mnożyć w dużych ilościach. Naukowcy mają nadzieję, że nowa metoda okaże się lepszym modelem do studiowania chorób i testowania potencjału nowych opcji terapeutycznych. Lepsza terapia to jeden z nadrzędnych celów projektu PLURIMES, nad którym prace rozpoczęły się w lutym 2014 r. z zamiarem znalezienia nowych i skutecznych metod ukierunkowywania komórek macierzystych na różnicowanie się w komórki kości i mięśni. W szczególności partnerzy projektu kładą nacisk na pluripotencjalne komórki macierzyste, które mają zdolność do różnicowania się w niemal dowolną komórkę organizmu. Naukowcy są przekonani, że opanowanie potencjału pluripotencjalnych komórek macierzystych zaowocuje ostatecznie nowymi terapiami różnych chorób zwyrodnieniowych, takich jak dystrofia mięśni. O wyjątkowo ambitnym charakterze projektu PLURIMES przesądza fakt, że jest w szczególności ukierunkowany na terapie mięśni, kości i chrząstek. Chociaż mięśnie szkieletowe to jeden z tych rodzajów tkanek, które najliczniej występują w organizmie człowieka, trudno je wyhodować w dużych ilościach w warunkach laboratoryjnych. W odróżnieniu od innych rodzajów komórek, takich jak komórki serca czy tych występujących w jelicie, wcześniejsze próby skutecznego i precyzyjnego uzyskania komórek mięśni z komórek macierzystych kończyły się fiaskiem. Eksperci od komórek macierzystych, inżynierowie genetyczni, biologowie rozwoju i pionierzy terapii komórkowej podjęli wspólnie interdyscyplinarne przedsięwzięcie w ramach PLURIMES, aby zadbać o utrzymanie europejskich badań w tej dziedzinie w czołówce. Nadrzędny cel projektu polega na zbudowaniu platformy bioinżynieryjnej do ukierunkowywania pluripotencjalnych komórek macierzystych w stronę konkretnych klas. Ścisła współpraca partnerów zostanie zmaksymalizowana, dzięki specjalistycznym warsztatom i programom wymiany laborantów. Aby osiągnąć konkretne wyniki, partnerzy projektu opracują zestaw fluorescencyjnych znaczników, które mogą posłużyć do śledzenia żywych komórek i ścisłej analizy. Zastosowanie znajdą również nowatorskie podejścia bioinżynieryjne. Dzięki zaangażowaniu MŚP zoptymalizowane zostaną innowacyjne systemy hodowli. Uzyskane w ten sposób wyniki umożliwią zespołowi pełną ocenę zdolności pluripotencjalnych komórek macierzystych do rozwinięcia się w mięśnie szkieletowe, kości i chrząstki. Przeprowadzone zostaną testy in vitro oraz in vivo, a ocena potencjalności oprze się na przedklinicznych modelach choroby. Realizację projektu PLURIMES, który otrzyma łącznie 6 mln EUR ze środków UE, zaplanowano do stycznia 2018 r. Przedsięwzięcie jest częścią programu badań naukowych ZDROWIE Komisji Europejskiej – szerszej inicjatywy europejskiej, w ramach której przyznano ostatnio łącznie 42 mln EUR na projekty badawcze nad komórkami macierzystymi. W toku prac nad projektem partnerzy PLURIMES zamierzają nawiązać ścisłe relacje z innymi konsorcjami, które otrzymały dofinansowanie ze środków UE. Bliższa współpraca już została nawiązana z trzema innymi projektami. Łącznikiem wszystkich tych projektów jest nacisk położony na poznawanie mechanizmów samoodnawiania i różnicowania się komórek macierzystych, w takie które będą odpowiednie do rozmaitych zastosowań terapeutycznych na bazie komórek. Więcej informacji: PLURIMES https://www.plurimes.eu/
Kraje
Zjednoczone Królestwo