Opracowywanie strategii gospodarowania glebą dla każdego zakątka Europy
Gleba odgrywa zasadniczą, aczkolwiek niedocenianą rolę w utrzymywaniu zdrowotności ekosystemów i właśnie z tego względu ONZ ogłosiła rok 2015 Międzynarodowym Rokiem Gleby (oficjalnie otwartym 5 grudnia 2014 r. w Światowy Dzień Gleby). Partnerzy dofinansowanego ze środków UE projektu RECARE wezmą udział w ciągu całego 2015 roku w szeregu wydarzeń, aby propagować wiedzę i świadomość zagrożeń, na jakie narażona jest gleba, jak również możliwości zaradzania im za pomocą rozwiązań z zakresu gospodarowania i technologii. Problem jest pilny. Glebom zagrażają powodzie, osuwiska, pustynnienie, erozja, skażenie i utrata materii organicznej. Bez zdrowej gleby nękać nas będą w przyszłości nasilające się powodzie i susze. Gleba stanowi również największy magazyn dwutlenku węgla na lądzie, tym samym jej ochrona ma kluczowe znaczenie dla redukcji emisji. Celem projektu RECARE, którego realizacja rozpoczęła się w listopadzie 2013 r., jest opracowanie skutecznych środków zapobiegania, remediacji i rekultywacji. Mimo iż dostępny jest obszerny korpus informacji na temat zagrożeń, na jakie narażone są gleby w Europie, wiedza ta jest fragmentaryczna i niekompletna. Z tego właśnie względu partnerzy RECARE, którzy otrzymają w okresie pięciu lat około 8,5 mln EUR dofinansowania ze środków UE, współpracują bezpośrednio z podmiotami gospodarującymi glebami – rolnikami, planistami, budowniczymi, decydentami – dążąc do tego, aby nie tylko powstrzymać zagrożenia, na jakie narażona jest gleba, ale także cofnąć je, kiedy to tylko możliwe. Do degradacji gleby doprowadza konglomerat czynników biofizycznych, społeczno-gospodarczych i politycznych, które mają odmienny charakter w rożnych częściach Europy. Mając powyższe na względzie, analiza obejmuje łącznie 17 studiów przypadku od Islandii po Cypr i ma umożliwić ustalenie odpowiednich działań zaradczych poprzez łączenie globalnej wiedzy eksperckiej z kompetencjami lokalnymi. W Szwecji na przykład ogromne połacie torfu rolnego są zagrożone, prowadząc do osiadania terenu. Mimo iż gleby torfowe stanowią zaledwie 7% użytków rolnych w Szwecji, zawierają one olbrzymie ilości dwutlenku węgla, a przez to mają istotny wpływ na emisje gazów cieplarnianych. RECARE współpracuje z lokalnymi partnerami nad opracowaniem strategii gospodarowania w celu powstrzymania osiadania i obniżenia wskaźników emisji. W ramach projektu badane jest także ryzyko erozji po pożarze w suchym i górzystym regionie Portugalii, gdzie przedłużające się suche okresy letnie mogą doprowadzać do pożarów samoistnych. Stają się one częstym zjawiskiem w Portugalii, bowiem od 1975 r. pożar trawił co najmniej raz niemal 40% badanego obszaru. Gleba jest tutaj zazwyczaj płytka i kamienista, odzwierciedlając długą historię użytkowania i swoją słabość. Jednak przeprowadzone ostatnio doświadczenia polowe pokazały, że mulczowanie – pokrywanie gleby warstwą materii organicznej – z wykorzystaniem pozostałości z pozyskiwania drewna w lesie (szeroko dostępnych w regionie) może być wysoko skuteczne w ograniczaniu erozji spalonych niedawno obszarów. Na wszystkich tych stanowiskach bieżący stan degradacji i ochrony zostanie poddany ocenie za pomocą nowych procedur mapowania. Zmierzony zostanie także wpływ degradacji i ochrony na funkcję gleby. Następnie wybrane i wdrożone zostaną we współpracy z podmiotami bezpośrednio zaangażowanymi w gospodarowanie glebą środki zapobiegania, remediacji i rekultywacji. Wreszcie na podstawie wyników studiów przypadku i ich integracji na szczeblu europejskim sformułowane zostaną komunikaty polityczne. Zakończenie projektu zaplanowano na październik 2018 r. Więcej informacji: RECARE http://recare-project.eu/
Kraje
Niderlandy