Wpływ składowania CO2 pod dnem morza na ekosystemy morskie
W projekcie ECO2 (Sub-seabed CO2 storage: impact on marine ecosystems) zbadano powłokę sedymentacyjną i stan słupa wody w działających i potencjalnych składowiskach CO2 oraz w naturalnych lokalizacjach przesączania się CO2. Celem było zidentyfikowanie dróg wycieku metodą nadkładu, zlokalizowanie miejsc wycieku w dnie morskim oraz zbadanie potencjalnego wpływu wycieku na ekosystem morski. Naukowcy przeprowadzili analizę ryzyka w miejscach magazynowania pod dnem morskim Sleipner i Snøhvit odpowiednio w Morzu Północnym i Morzu Barentsa, a następnie zaproponowali lokalizację zwaną polem B3 w Morzu Bałtyckim. Lokalizacje te wybrano ze względu na ich właściwości geologiczne, które z dużym prawdopodobieństwem zostaną wykorzystane do magazynowania CO2. Lokalizacje przesączania wykorzystano jako naturalne laboratoria, a ponadto oceniono czynniki, takie jak drogi wycieku CO2 i miejsca przesączania z aktualnych i potencjalnych miejsc składowania gazu wraz z ich wpływem na ekosystemy morskie. W badaniach pomogły obiekty mezokosmiczne, eksperymenty laboratoryjne, prace terenowe, narzędzia modelowania numerycznego oraz interfejsy. Ponadto, odbyło się 21 ekspedycji morskich do przybrzeżnomorskich miejsc składowania i przesączania w celu przeprowadzenia badań i zgromadzenia danych. W czasie tych wypraw naukowcy wykorzystali i opracowali szereg najnowocześniejszych technologii monitorowania. Uczestnicy projektu podjęli się odpowiedzi na szereg ważnych pytań, dotyczących na przykład tego, czy istnieją drogi o dużej przenikalności gazu i płynu z powodu nadkładu oraz czy tempo przesączania się przyspiesza ze względu na prowadzone operacje w zakresie magazynowania. Dodatkowe pytanie dotyczyło składowisk CO2 pod dnem morskim, a mianowicie tego, czy może ostatecznie dochodzić do wycieku przez nadkład poprzez jamę sejsmiczną i struktury kominowe, pęknięcia i dawne odwierty. W ramach projektu ECO2 powstała kompleksowa strategia monitorowania składowisk CO2 umieszczonych pod dnem morskim, a uczonym udało się przewidzieć zdarzenia epizodyczne i długotrwałe powolne wycieki. Wyniki badań przeanalizowano i zgromadzono w przewodniku najlepszych praktyk, pomagającym w budowie i zarządzaniu składowiskami CO2 pod dnem morskim. Badanie to dostarczyło prawodawcom unijnym i krajowym oraz innym interesariuszom sektora CCS cennych informacji na temat zagrożeń środowiskowych, strategii monitorowania, trwałości i bezpieczeństwa, a także konsekwencji prawnych i społecznego postrzegania problemu składowania CO2 pod dnem morskim.
Słowa kluczowe
Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, ECO2, zbiorniki CO2, miejsca przesączania CO2, drogi wycieku, Sleipner, Snøhvit
