Przeprogramowanie odporności w alergii
Astma i zapalenie błony śluzowej nosa dotykają milionów ludzi na całym świecie — są to choroby związane z alergiami będące skutkiem przewlekłych stanów zapalnych. Mimo że problem staje się coraz poważniejszy, czynniki chorobotwórcze i mechanizmy wywołujące choroby alergiczne pozostają w dużej mierze niezbadane. Astma dziecięca jest zazwyczaj skutkiem wirusowych infekcji dróg oddechowych. Finansowany przez UE projekt PREDICTA (Post-infectious immune reprogramming and its association with persistence and chronicity of respiratory allergic diseases) miał za zadanie zbadać hipotezę, że takie infekcje mogą reprogramować układ immunologiczny w kierunku podatności na przewlekłe zapalenia. Ich celem było pogłębienie wiedzy na temat patogenezy alergii dróg oddechowych oraz zaproponowanie nowych strategii zapobiegania i innowacyjnego leczenia. Zapalenia wirusowe, zwłaszcza te wywoływane ludzkimi rhinowirusami (RV) należą do najczęstszych wyzwalaczy astmy w ostrej postaci. W modelu interakcji między zapaleniami RV i bakteryjnymi (Staphylococcus Aureus) ex vivo, naukowcy odkryli, że kolejne zakażenia tymi patogenami prowadzą do ostrego stanu zapalnego. Co ciekawe, odpowiedź immunologiczna w czasie ataku astmy różniła się w zależności od czynnika, który ją wywołał: wirusa lub alergenu. RV ma zdolność wnikania do monocytów i komórek B, co prowadzi do ich aktywacji. Ekspozycja komórek T na wirusy i bakterie narusza ustaloną tolerancję poprzez szpikowe komórki dendrytyczne. Naukowcy stwierdzili, że supresor sygnalizacji cytokin 1 (SOCS-1), czynnik kontrolujący interferon, charakteryzuje się nadmierną ekspresją u chorych na astmę, co sprawia, że jest potencjalnym celem interwencji medycznej. Badacze odkryli również, że cytokiny produkowane przez nabłonek (IL25 i IL33) mogą wywoływać alergiczne odpowiedzi układu immunologicznego w płucach. Partnerzy projektu opracowali nową metodę pomiaru czynników lipidowych, które mają wpływ na ustąpienie zapalenia. U dzieci obserwowano obniżenie liczby mediatorów lipidowych w surowicy po ostrym pogorszeniu, a powrót do zdrowia był powolny. Podanie mediatorów lipidowych — protektyny D1 i rezolwyny D1, znacznie zmniejszyło zapalenie. Wyniki w zakresie praktycznego przełożenia efektów projektu PREDICTA obejmowały utworzenie czipu peptydowego do identyfikacji odpowiedzi przeciwciał na różne podtypy RV. Co ważne, partnerzy opracowali antysensowne molekuły, DNAZymy, które mogą rozdzielać RV in vitro. Mogą one okazać się doskonałymi lekami przeciwko RV. Konsorcjum PREDICTA, dzięki swoich doskonałym osiągnięciom, unikalnym zasobom i naciskowi na zastosowanie praktyczne, zebrało nową wiedzę i opracowało technologie istotne z punktu widzenia klinicznego. Te narzędzia powinny pomóc w dalszych badaniach nad astmą i zapaleniem błon śluzowych nosa, w celu opracowania lepszych programów zapobiegania tym chorobom.
Słowa kluczowe
Przeprogramowanie immunologiczne, alergia, zapalenie przewlekłe, infekcja, PREDICTA, DNAzymes
