Ograniczanie zanieczyszczenia żywności grzybami
Pszenica, kukurydza, wino, suszone owoce i orzechy to przykłady ważnej żywności i produktów spożywczych, które są dotknięte zanieczyszczeniami grzybami. Mykotoksyny wytwarzane przez grzyby rosnące na roślinach lub owocach roślin uprawnych mogą być przyczyną wielu problemów zdrowotnych u człowieka i poważnej utraty produktywności. Naukowcy uczestniczący w finansowanym ze środków UE projekcie "Novel integrated strategies for worldwide mycotoxin reduction in the food and feed chains" (MYCORED) postawili sobie za cel poprawę jakości żywności i bezpieczeństwa poprzez opracowanie nowych metod wykrywania i eliminacji mykotoksyn. Zbadano odmiany roślin odpornych na grzyby, możliwość wykrywania zanieczyszczenia mykotoksynami oraz nowe środki grzybobójcze. W ramach projektu MYCORED naukowcy zidentyfikowali nowe kultywary cechujące się odpornością na infekcje grzybicze, takie jak fuzarioza kłosów. Optymalizacja zastosowania środków grzybobójczych, modelowanie oraz system wspierania podejmowania decyzji pomogły w ograniczeniu zanieczyszczenia przed zbiorami. Naukowcy stworzyli również bazę danych w celu opracowania modeli prognostycznych dla występowania chorób pszenicy, kukurydzy i winogron. Modelowanie zanieczyszczenia mykotoksynami w przypadku zaszczepionej pszenicy, kukurydzy i orzechów laskowych pomogło określić straty wynikające z odrzucenia zanieczyszczonej żywności. Odkryto, że ozon hamuje kiełkowanie zarodników niektórych grzybów, w pewnych przypadkach całkowicie zapobiegając wytwarzaniu mykotoksyn. Szereg innych niedrogich dodatków również poważnie ograniczało wytwarzanie mykotoksyn. Ponadto naukowcy ustalili, że przetwarzanie suszonych owoców i orzechów pomogło zapobiec ich zanieczyszczeniu. Następnie w ramach projektu MYCORED opracowano i przetestowano bezprzewodowy system czujników do monitorowania temperatury, poziomu dwutlenku węgla i wilgotności w silosach zbożowych. Ponadto opracowano i poddano walidacji zestawy do przeprowadzania szybkich testów w celu wykrywania wielu toksyn, w ramach udanego sposobu identyfikacji in situ dużej liczby mykotoksyn. Konsorcjum poświęciło dużo czasu i starań na rozpowszechnienie wyników swoich prac za pośrednictwem międzynarodowych konferencji, warsztatów, kursów szkoleniowych i publikacji. Odkrycia dokonane w ramach projektu MYCORED zaowocują poprawą przetwórstwa żywnościowego i łańcucha żywieniowego, ograniczeniem strat występujących po zbiorach oraz poprawą bezpieczeństwa żywności przeznaczonej do konsumpcji dla ludzi.
Słowa kluczowe
Zanieczyszczenie grzybami, żywność, zdrowie, mykotoksyna, łańcuchy żywieniowe