Najważniejsze wiadomości - Zalety chmur obliczeniowych
Zaledwie kilka lat temu magazynowanie lub przetwarzanie dużych ilości danych wymagało zakupienia własnych komputerów, serwerów, baz danych oraz innej infrastruktury. Obecnie, dzięki chmurom obliczeniowym, możliwe jest praktycznie natychmiastowe wynajęcie wymaganych zasobów, na wymagany czas. Korzystanie z potrzebnych zasobów wymaga jedynie posiadania dostępu do Internetu - podobnie jak ma to miejsce w przypadku czerpania energii elektrycznej z sieci elektrycznej, które nie wymaga budowania własnej elektrowni. Geneza chmur obliczeniowych nie jest jasna, jednak ich charakter dobrze oddaje następujący opis: chmury charakteryzują się dużymi rozmiarami, odległą lokalizacją oraz rozmytymi krawędziami. Pojęcie chmur obliczeniowych obejmuje różnorakie elementy, począwszy od prostych rozwiązań z zakresu dostępnej przez interfejs internetowy poczty elektronicznej, dysków internetowych oraz aplikacji służących do pracy grupowej, aż po rozproszone przetwarzanie danych i oprogramowanie w formie usługi, używane za pośrednictwem Internetu w dowolnym czasie, z dowolnego miejsca i przez wielu użytkowników jednoczesnie. Oczywisty jest natomiast wzrost popularności chmur obliczeniowych oraz potencjał tego rozwiązania w zakresie wytyczania przyszłego kierunku rozwoju technologii TIK. Według niektórych szacunków w chwili obecnej światowy rynek chmur obliczeniowych wart jest około 30 miliardów euro. Oczekuje się, że do roku 2020 wartość ta wzrośnie sześciokrotnie, do około 200 miliardów euro. Przedsiębiorstwa decydują się korzystać z chmur obliczeniowych ze względu na redukcję kosztów wynikającą z dzierżawienia zasobów sieciowych wyłącznie wtedy, gdy są potrzebne oraz w sposób spełniający wymagania, tym samym unikając konieczności budowania własnych centrów magazynowania i przetwarzania danych, a także tworzenia pozostałej niezbędnej infrastruktury informatycznej. Podobnie postępują władze państwowe i obywatele, w coraz większym stopniu korzystając ze zdalnych usług, hurtowni danych oraz narzędzi obliczeniowych, w celu magazynowania danych, zarządzania nimi oraz używania ich. "Obecnie użytkownicy oczekują funkcjonalności daleko wykraczających poza proste gromadzenie bitów i przechowywanie ich", twierdzi Dr Hillel Kolodner, pracownik firmy IBM w Hajfie (Izrael). "By spełnić powyższe wymagania musimy skupić się na danych... Dane powinny być równie istotnym elementem, co moc obliczeniowa". Dr Kolodner jest koordynatorem projektu Vision Cloud (1), którego uczestnicy pragną zwiększyć "inteligencję" chmur obliczeniowych. Dzięki unijnemu wsparciu finansowemu w kwocie ponad 9 milionów euro zespół projektowy opracowuje technologie pozwalające opisywać w sposób abstrakcyjny obiekty gromadzone w chmurach obliczeniowych, takie jak pliki tekstowe, multimedia oraz oprogramowanie. Następnie obiekty te są wzbogacane o "inteligencję" obejmującą informację semantyczną, pozwalającą określić naturę tych obiektów oraz sposób ich przetwarzania, replikowania i tworzenia ich kopii zapasowych. Celem powyższych prac, których wyniki zostaną zweryfikowane w branży opieki zdrowotnej, medialnej oraz telekomunikacyjnej, jest zwiększenie przenośności danych oraz opracowanie bezpieczniejszych i bardziej wydajnych metod obliczeniowych, czego skutkiem powinno być obniżenie kosztów realizacji wielu zadań informatycznych, spoczywających na dostawcach usług chmurowych. Inteligentne chmury obliczeniowe będą z pewnością rozwiązaniem wielu problemów związanych z magazynowaniem danych i zarządzaniem nimi, jednak użytkownicy nadal muszą podejmować decyzję dotyczącą zasobów i usług, które będą najlepiej dopasowane do ich potrzeb. W związku z powyższym naukowcy z Hiszpanii, Francji, Węgier, Włoch i Rumunii współpracują obecnie w ramach projektu Mosaic (2), którego celem jest stworzenie łatwego w użyciu systemu pośrednictwa, pomagającego użytkownikom wyszukiwać w obrębie chmur obliczeniowych usługi najlepiej spełniające ich wymagania oraz umożliwiającego jednoczesne korzystanie z wielu usług, jeśli żadna pojedyncza usługa nie spełnia tych wymagań. "System Mosaic sprawia, że na etapie projektowania rozwiązania nie jest niezbędne wybranie konkretnego dostawcy usług. Zamiast tego, gdy pojawia się potrzeba korzystania z usług oferowanych w obrębie chmur obliczeniowych, możliwe jest wybranie dostawcy najlepiej spełniającego wymagania", twierdzą uczestnicy projektu. Przełamywanie barier Chociaż zwiększanie "inteligencji" chmur obliczeniowych oraz ułatwianie korzystania z nich jest z pewnością potrzebne, nadal istnieją bariery spowalniające tworzenie usług przeznaczonych dla tej technologii. Poleganie na chmurach obliczeniowych w kontekście magazynowania treści, aplikacji i usług oraz zarządzania nimi i udostępniania ich wiąże się z dużym ryzykiem. Niektórzy eksperci ostrzegają, że awarie systemów chmurowych, wynikające z ataków, działania wirusów oraz z innych przyczyn, stanowiłyby zagrożenie dla rozwiązań informatycznych bazujących na chmurach obliczeniowych, a nawet dla całego Internetu przyszłości. Firma IDC zrealizowała badanie, "Szacunkowa analiza ilościowa zapotrzebowania na usługi z zakresu chmur obliczeniowych w Europie oraz analiza potencjalnych barier stojących na drodze do rozwoju tej technologii" - 'Quantitative estimates of the demand for cloud computing in Europe and the likely barriers to take-up' , w celu ocenienia powyższych wyzwań i przedstawienia ich Komisji Europejskiej. Według wstępnego raportu zaniepokojenie użytkowników nie powstrzymuje całkowicie upowszechniania się powyższych rozwiązań, jednak obawy dotyczące miejsca przechowywania danych, zagadnień prawnych oraz kwestii bezpieczeństwa i ochrony informacji powodują spowolnienie rozwoju chmur obliczeniowych. W związku z powyższym Komisja Europejska zaangażowała się w eliminowanie barier stojących na drodze rozwoju technologii chmur obliczeniowych, takich jak bezpieczeństwo, lokalizacja danych, aspekty prawne dotyczące danych, a także przenośność danych i oprogramowania. W świetle tego rodzaju obaw Unia Europejska finansuje kierowany przez zespół z Austrii projekt Tclouds (3), którego celem jest stworzenie bezpiecznych i niezawodnych infrastruktur chmurowych. Uczestnicy projektu pragną zapewnić bezpieczeństwo, poufność i niezawodność w niedrogi, prosty i skalowalny sposób, wspierając tym samym w nadchodzących latach rozwój infrastruktur, zasobów oraz usług chmurowych. Prace uczestników projektu TClouds, polegające na wspieraniu poufności poprzez odpowiednie technologie oraz porady prawne, powinny umożliwić zwiększenie poziomu zaufania pokładanego w chmurach obliczeniowych, a ich realizację wspiera Międzynarodowa Grupa Robocza ds. Ochrony Danych w Telekomunikacji ('International Working Group on Data Protection in Telecommunications') Co jednak, jeśli Państwa potrzeby sięgają znacznie dalej, niż magazynowanie danych i zarządzanie nimi, dotycząc przede wszystkim przetwarzania danych i uruchamiania aplikacji w chmurach obliczeniowych? Lub jeśli pragniecie Państwo, by rozproszeni geograficznie użytkownicy, np. międzynarodowy zespół sprzedawców, mogli jednocześnie i w czasie rzeczywistym korzystać z aplikacji, podobnie jak ma to miejsce w przypadku korzystania z nich gdy znajdują się na Państwa serwerach? Jeśli rozwiązania chmurowe nie będą nadal ewoluować, to powyższe wyzwania mogą stać się przeszkodą na drodze do ich powszechnego użytkowania. 'Kluczowym elementem nowo powstających aplikacji jest ich interaktywność - ludzie potrzebują i pragną korzystać z aplikacji w czasie rzeczywistym, w związku z czym każda platforma i każde środowisko powinny wspierać interaktywność', tłumaczy Dimosthenis Kyriazis, doświadczony badacz, pracownik Narodowego Uniwersytetu Technicznego w Atenach ('National Technical University of Athens'). 'Jeśli oprogramowanie ma być interaktywne, to infrastruktura, w obrębie której uruchamiane jest to oprogramowanie powinna wspierać tę interaktywność.' Dr Kyriazis jest koordynatorem technicznym projektu IRMOS (4), którego uczestnicy wzbogacili chmury obliczeniowe o funkcjonalność czasu rzeczywistego, dzięki innowacyjnej infrastrukturze zorientowanej na usługi. Zespół projektowy stworzył narzędzia o otwartym kodzie źródłowym, umożliwiające dowolnej osobie tworzenie aplikacji czasu rzeczywistego dla chmur obliczeniowych. Uczestnicy projektu przywiązali szczególną uwagę do zagadnień związanych z gwarancjami jakości świadczonych usług ('quality of service' – QoS), które są nieodzownym elementem środowisk czasu rzeczywistego. Powstawanie chmur Unia Europejska przeznacza znaczne fundusze badawczo-rozwojowe na tworzenie coraz lepszych chmur obliczeniowych. Co więcej, zagadnienia QoS stanowią istotny element szeregu projektów unijnych. Uczestnicy projektu Ensure (5) skupili się na zagadnieniach magazynowania danych, a konkretnie na zastosowaniu zasobów chmurowych do bezpiecznego, długoterminowego przechowywania danych cyfrowych, stanowiącego kluczowe wymaganie wielu przedsiębiorstw i organizacji. Prace projektowe obejmują branżę medyczną, badania kliniczne oraz usługi finansowe, a ich celem jest zaprezentowanie sposobu w jaki organizacje będa mogły korzystać z bezpiecznej i skalowalnej infrastruktury, spełniającej wymogi kontraktu, a także wymogi prawne i legislacyjne podczas długoterminowego zarządzania danymi dotyczącymi własności intelektualnej oraz innymi danymi osobistymi. Tymczasem dostępność chmur obliczeniowych stanowi główne zagadnienie badane w ramach projektu Venus-C (6). Z myślą w szczególności o firmach z sektora MŚP oraz o społeczności naukowej, uczestnicy projektu Venus-C obrali zorientowane na użytkownika podejście do chmur obliczeniowych, w celu stworzenia skalowalnych i kompatybilnych zasobów chmurowych, łącząc rozwiązania o otwartym kodzie źródłowym z rozwiązaniami komercyjnymi, w celu zaczerpnięcia z nich możliwie największych korzyści. Kolejnym innowacyjnym elementem projektu VENUS-C jest to, że prace jego uczestników realizowane były w oparciu o wymagania użytkowników końcowych: 27 zespołów projektowych z całej Europy oraz 15 projektów pilotażowych, wybranych spośród 60 zgłoszeń otrzymanych z 17 krajów, uzyskało wsparcie finansowe ze strony projektu VENUS-C. Infrastrukturę zaprojektowano w oparciu o wymagania uczestników projektu w zakresie przetwarzania w chmurach obliczeniowych, uwzględniając szeroką gamę zastosowań, począwszy od opracowywania nowych lekarstw, aż po inżynierię lądową i ochronę cywilną. Z kolei naukowcy uczestniczący w projekcie ExtremeFactories (7) wykorzystują potencjał chmur obliczeniowych w celu umożliwienia powiązanym ze sobą na skalę globalną firmom MŚP wdrażania procesów z zakresu innowacyjności, pomagając im przemienić się w wirtualne organizacje, charakteryzujące się usprawnionym projektowaniem, opracowywaniem i wytwarzaniem produktów. Platforma ExtremeFactories będzie wspierać firmy MŚP w zakresie współpracy i innowacji w środowisku sieciowym. Powyższe rozwiązanie pozwoli zaspokoić potrzeby firm pragnących wprowadzać innowacje w obrębie produkcji oraz procesów. Platforma ExtremeFactories zapewni firmom MŚP usługi wspierające je na każdym etapie innowacyjnego cyklu życia, począwszy od identyfikacji problemu oraz określenia i priorytetyzacji potencjalnych rozwiązań, aż po implementację i weryfikację. Projekt ExtremeFactories jest silnie zakorzeniony w realiach przemysłowych, dzięki uczestnictwu siedmiu przedsiębiorstw produkcyjnych typu MŚP. Natomiast w ramach inicjatywy LinkedTV (8) zespół naukowców z ośmiu europejskich krajów korzysta z konwergencji telewizji i Internetu, łącząc różnorakie treści, w celu dostarczenia użytkownikom spójnych, zintegrowanych i interaktywnych wrażeń. Internetowa chmura powiązanych ze sobą treści audio-wizualnych będzie dostępna z dowolnej lokalizacji, z dowolnego urządzenia i z dowolnego źródła, natomiast wrażenia będą porównywalne z oglądaniem telewizji, niezależnie od tego, czy treści multimedialne będą wyświetlane na ekranie telewizora, smartfonu, tabletu, czy też innego, przenośnego urządzenia elektronicznego. Przykładowo, biblioteka obejmująca filmy dokumentalne i archiwa pozwoli udostępnić każdemu obywatelowi nasze wspólne dziedzictwo kulturowe. Tymczasem naukowcy zaangażowani w inicjatywę Cloud4All (9) znaleźli pionierskie zastosowanie chmur obliczeniowych, zwiększające dostęp do technologii, w dowolnym miejscu i czasie, dla osób dotkniętych upośledzeniami. Zamiast dostosowywać pojedyncze produkty i usługi do osób upośledzonych, technologie chmurowe mogą je automatycznie personalizować, aktywując i modyfikując dowolne, wbudowane funkcje dostępności, które oferuje użytkownikom dany produkt lub dana usługa. Wystarczy popatrzeć na różnorodność powyższych aplikacji, by zdać sobie sprawę, że w chmurach obliczeniowych drzemie ogromny potencjał dalszego rozwoju. "Przetwarzanie danych w obrębie chmur obliczeniowych zrewolucjonizuje gospodarkę. Technologie chmurowe pozwolą znacząco zwiększyć produktywność, z korzyścią dla wszystkich - nawet najmniejszych przedsiębiorstw i pojedynczych obywateli. Chmury obliczeniowe dostarczą skalowalne, bezpieczne usługi, zapewniające większą wydajność i elastyczność, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów", twierdzi Neelie Kroes, Vice Przewodniczący Komisji Europejskiej, odpowiedzialny za Strategię Cyfrową. W ramach finansowanych ze środków UE projektów naukowych badane są potencjalne zastosowania tej technologii oraz przełamywane są bariery stojące na drodze do jej dalszego rozwoju. Oczekuje się, że "Europejskie Partnerstwo na rzecz Chmur Obliczeniowych" ('European Cloud Partnership'), utworzone dzięki wsparciu finansowemu w kwocie 10 milionów euro, zapewnionemu przez Komisję Europejską, zacznie przynosić pierwsze efekty w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Stworzenie tego partnerstwa, którego celem jest wspieranie korzystania z chmur obliczeniowych w Europie, ogłosił w styczniu tego roku Komisarz Kroes. Jednocześnie Komisja Europejska kończy pracę nad Europejską Strategią w zakresie Chmur Obliczeniowych ('European Cloud Strategy'), będącą następstwem inspirujących warsztatów na temat chmur obliczeniowych ('Cloud Workshop'), które odbyły się w styczniu w Brukseli, podczas Zgromadzenia ds. Strategii Cyfrowej ('Digital Agenda Assembly'). Jak zauważył Komisarz Kroes: "W roku 2012 nastąpi gwałtowny wzrost chmur obliczeniowych. Bądźmy gotowi.". --- Projekty opisane w niniejszym artykule uzyskały wsparcie na rzecz badań naukowych w ramach Szóstego lub Siódmego Programu Ramowego (6PR lub 7PR). (1) Vision Cloud: Wirtualizowane usługi magazynowania danych w kontekście Internetu przyszłości ('Vision Cloud: Virtualized Storage Services for the Future Internet') (2) Mosaic: Interfejs programowania aplikacji (API) oraz platforma o otwartym kodzie źródłowym na rzecz zróżnicowanych chmur obliczeniowych ('Mosaic: Open-Source API and Platform for Multiple Clouds') (3) Tclouds: Chmury godne zaufania? Poufność i niezawodność krytycznej infrastruktury internetowej ('Tclouds: Trustworthy Clouds? Privacy and Resilience for Internet-scale Critical Infrastructure') (4) Irmos: Interaktywne aplikacje multimedialne czasu rzeczywistego, bazujące na infrastrukturach zorientowanych na usługi ('Irmos: Interactive real-time multimedia applications on service oriented infrastructures') (5) Ensure: Zwiększanie trwałości, użyteczności i bezpieczeństwa wiedzy, w celu zapewnienia korzyści gospodarczych ('Ensure: Enabling kNowledge Sustainability Usability and Recovery for Economic value') (6) Venus-C: Wirtualne środowiska multi-dyscyplinarne dzięki infrastrukturze chmur obliczeniowych ('Venus-C: Virtual multidisciplinary EnviroNments USing Cloud infrastructures') (7) ExtremeFactories: Środowisko bazujące na chmurach obliczeniowych, obejmujące elastyczne metody zarządzania, pozwalające tworzyć, monitorować i weryfikować innowacyjne procesy biznesowe w obrębie przemysłowych firm MŚP ('ExtremeFactories: On-the-cloud environment implementing agile management methods for enabling the set-up, monitoring and follow-up of business innovation processes in industrial SMEs') (8) LinkedTV: Telewizja połączona z Internetem ('LinkedTV: Television Linked To The Web') (9) Cloud4All: Otwarty i uniwersalny dostęp dla wszystkich, w tym dla osób dotkniętych upośledzeniami, dzięki platformom bazującym na chmurach obliczeniowych ('Cloud4All: Cloud platforms Lead to Open and Universal access for people with Disabilities and for All') Przydatne łącza: - Informacje na temat 7PR w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Vision Cloud w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Mosaic w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Irmos w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Ensure w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Venus-C w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu ExtremeFactories w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu LinkedTV w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Cloud4All w bazie danych CORDIS - Informacje na temat projektu Tclouds w bazie danych CORDIS - Tworzenie europejskiego partnerstwa na rzecz chmur obliczeniowych - 'Setting up the European Cloud Partnership' - Zgromadzenie ds. Strategii Cyfrowej, Warsztaty na temat Chmur Obliczeniowych - 'Digital Agenda Assembly, Cloud Workshop'