Najważniejsze wiadomości - Roboty w służbie osób starszych
Obecnie średnia długość życia ulega zwiększeniu, w związku z czym wzrasta zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną i wsparcie medyczne dla osób starszych. W idealnych warunkach osoby w podeszłym wieku powinny móc prowadzić szczęśliwe i niezależne życie we własnych domach, jednak często jest to bardzo trudne ze względu na powikłania medyczne oraz schorzenia takie jak depresja i demencja. "Bez wsparcia, pomocy oraz stymulacji kognitywnej stan osób starszych, cierpiących na demencję i depresję, może się bardzo szybko pogorszyć; często obowiązek opieki nad starszymi osobami spada wówczas na ich krewnych lub dzieci; w efekcie zarówno osoby starsze, jak i ich opiekunowie, są bardziej zagrożeni wykluczeniem społecznym", tłumaczy Profesor Atta Badii z Uniwersytetu w Reading (Wielka Brytania). By sprostać powyższym wyzwaniom europejscy naukowcy opracowują inteligentne systemy opieki domowej oraz roboty pomocnicze, które pozwolą osobom starszym cieszyć się życiem oraz dbać o siebie. Szczęśliwsza, zdrowsza oraz bardziej aktywna populacja osób starszych może oznaczać ograniczenie ciężaru opieki spoczywającego na rodzinie, przyjaciołach oraz służbie zdrowia. Robot-towarzysz Prof. Badii jest koordynatorem projektu o nazwie "Zintegrowane, kognitywne, pomocnicze i domowe systemy robotów towarzyszących, wspierających niezależność i bezpieczeństwo" ('Integrated Cognitive Assistive and Domotic Companion Robotic Systems for Ability & Security', CompanionAble), którego uczestnicy stworzyli robota-towarzysza o nazwie "Hector". Hector potrafi samodzielnie przemieszczać się wewnątrz domu i reagować na komendy takie jak "chodź za mną" lub "idź do kuchni". Robot ten pomaga użytkownikom komunikować się z otoczeniem oraz zapewnia im stymulację kognitywną podczas realizowania codziennych czynności. Użytkownicy komunikują się z Hectorem bezpośrednio, poprzez polecenia głosowe oraz za pośrednictwem dużego ekranu dotykowego. Hector może pracować w trybie autonomicznym lub jako element większego systemu inteligentnego domu, zaprojektowanego pod kątem wspierania niezależności osób w podeszłym wieku. Sterując inteligentnym systemem domowym Hector może otwierać lub zamykać rolety w oknach, włączać i wyłączać oświetlenie oraz regulować temperaturę panującą w pomieszczeniach. W powyższym kontekście Hector wypełnia lukę istniejącą w rozwiązaniach z zakresu inteligentnego otoczenia nowej generacji, których obsługa stanowi często wyzwanie dla osób starszych, gdyż nie posiadają one doświadczenia lub umiejętności w zakresie posługiwania się systemami tego typu. W roli towarzysza Hector pełni funkcję pośrednika; umożliwia bardziej naturalny dostęp do powyższych systemów. "Przykładowo Hector potrafi pomagać swoim ludzkim towarzyszom przygotować się do wyjścia z domu", twierdzi Prof. Badii. "Przypomina swym właścicielom, by nie zapomnieli zabrać ze sobą różnych przedmiotów, np. torebki. Potrafi również stwierdzić, czy pozostawiono otwarte okna lub drzwi, lub też nie wyłączono urządzeń elektrycznych, a następnie powiadamia o tym osobę planującą wyjść z domu". Dzięki swym licznym talentom Hector pomaga także swym ludzkim towarzyszom nawiązywać i podtrzymywać relacje społeczne, dzięki łatwemu w użyciu interfejsowi wideo-telefonicznemu; Hector może automatycznie nawiązywać połączenie z rodziną osoby, której pomaga, z jej profesjonalnymi opiekunami lub z zaufanymi znajomymi. Jeśli pozostałe systemy inteligentne wykryją wystąpienie nadzwyczajnej lub alarmowej sytuacji, na przykład upadek użytkownika, to Hector nawiąże połączenie ze "zdalnym centrum pomocy" ('remote response centre'), które zajmie się obsługą tego zdarzenia. Lepsza opieka dzięki zintegrowanym technologiom inteligentnych domów Integracja Hectora z systemami inteligentnych domów oraz zdalnymi centrami opieki i sterowania może być przeprowadzana w stosunkowo prosty sposób, podkreśla Prof. Badii. "Funkcjonalność Hectora można poszerzać w modularny sposób, co sprawia, że jest to robot-towarzysz typu "Podłącz i pracuj" ('plug-and-perform'); Hector może skutecznie realizować powierzone mu zadania w urozmaiconych środowiskach domowych, wspierając niezależność osób starszych". Rozwiązania z zakresu wsparcia i opieki, opracowane przez uczestników projektu CompanionAble, obejmują monitorowanie kluczowych parametrów fizjologicznych oraz bardziej subtelnych czynników, takich jak nastrój, a także zarządzanie terminarzem, telefonię wideo oraz przypominanie użytkownikom o konieczności zażycia lekarstw. W ramach projektu system ComapnionAble zainstalowano w wielu domach stanowiących środowiska testowe, co pozwoliło zweryfikować i ulepszyć szereg funkcjonalności opracowanych przez uczestników inicjatywy CompanionAble poprzez długoterminowe badania, w których uczestniczyły osoby starsze, wymagające opieki. Duża niezawodność i niskie koszty utrzymania powyższego rozwiązania, udowodnione podczas próbnych wdrożeń, pozwalają wierzyć w szybką komercjalizację inteligentnych technologii opracowanych w ramach projektu CompanionAble. Zespół projektowy złożony jest z 19 wyspecjalizowanych partnerów, którzy obecnie upowszechniają wyniki swoich prac oraz prostotę integracji robota Hector z rozwiązaniami z zakresu inteligentnego otoczenia, podczas licznych wydarzeń publicznych, odbywających się w wielu miejscach. Ostateczne testy i pokazy systemu przeprowadzane są obecnie w Belgii, Hiszpanii, Francji oraz Holandii. Czteroletni, zintegrowany projekt CompanionAble uzyskał wsparcie finansowe na badania naukowe w wysokości 7,8 milionów euro (całkowity budżet projektu wyniósł 10,72 milionów euro) w ramach podprogramu "Technologie informacyjno-komunikacyjne" (TIK), będącego częścią Siódmego Programu Ramowego UE (7PR). Użyteczne odnośniki: - Strona internetowa projektu "Samodzielność i bezpieczeństwo dzięki zintegrowanemu, robotycznemu systemowi wspierania kognitywnego w środowisku domowym" - 'Integrated Cognitive Assistive and Domotic Companion Robotic Systems for Ability & Security’ - Informacje na temat projektu CompanionAble w bazie danych CORDIS Odnośne filmy: - Projekt CompanionAble - Koncepcje 2011 - Projekt CompanionAble - Koncepcje - Robot CompanionAble poszukujący użytkownika w mieszkaniu - Robot Companionable szukający osób odpoczywających na kanapie lub na fotelu - Robot Companionable podczas testów nawigacyjnych Odnośne publikacje: - Najważniejsze wiadomości - Niezależność w podeszłym wieku wsparcie ze strony wzajemnie powiązanych technologii TIK - Najważniejsze wiadomości - bardziej bezpieczni, aktywni i niezależni: sprawdzone korzyści płynące z ze stosowania technologii w służbie osób starszych - Najważniejsze wiadomości - Otwarty rynek oprogramowania w służbie osób starszych - Najważniejsze wiadomości - Technologie inteligentnego otoczenia zaprojektowanie przez i dla osób starszych