Najważniejsze wiadomości - Bardziej wydajna i proekologiczna logistyka dzięki inteligentnym ładunkom
Każdego dnia cały świat przemierzają miliony ciężarówek, pociągów towarowych oraz statków transportowych. W sumie jednostki te odpowiedzialne są za ponad 14% globalnej emisji gazów cieplarnianych i za około jedną trzecią światowego zużycia energii. Niestety wiele z nich przemieszcza się bez ładunku. Pomimo wysiłków zmierzających do usprawnienia transportu towarów, ciężarówki poruszające się po europejskich drogach nadal spędzają około połowy swego cyklu życia puste - wracając do bazy po dostarczeniu towarów lub jadąc po nowy ładunek. A gdyby ładunek był świadomy otaczającego go kontekstu i swego przeznaczenia? Mógłby wyszukiwać niezagospodarowaną przestrzeń w przejeżdżających niedaleko ciężarówkach, informować operatorów o swej lokalizacji oraz powiadamiać odbiorców o spodziewanym terminie dostawy. Możliwe byłoby ścisłe monitorowanie łatwo psujących się i niebezpiecznych przesyłek, dynamiczne trasowanie, w celu uniknięcia zatorów oraz radykalne zwiększenie wydajności przemysłu transportowego. "Mówiąc w skrócie, inteligentne ładunki wiedziałyby kim są, gdzie się znajdują, jaka jest ich misja oraz co powinny zrobić, gdy coś pójdzie nie tak", twierdzi Margherita Forcolin, pracownik włoskiej firmy Insiel, świadczącej usługi informatyczne. "Z punktu widzenia sztucznej inteligencji jest to podstawowy poziom świadomości - oznacza jedynie reagowanie na zewnętrzne bodźce, jednak z punktu widzenia logistyki jest to ogromny krok naprzód". Firma Insiel była koordynatorem konsorcjum obejmującego 22 przedsiębiorstwa, uniwersytety oraz instytucje badawcze, które obrały sobie za cel zdefiniowanie koncepcji oraz opracowanie technologii przeznaczonych dla inteligentnych systemów transportu ładunków, w oparciu o sieci sensoryczne, łączność bezprzewodową oraz inteligentne otoczenie i sztuczną inteligencję. Przy wsparciu finansowym ze strony Komisji Europejskiej, wynoszącym 8,25 milionów euro, uczestnicy projektu EURIDICE* wdrożyli opracowany przez siebie system w ramach ośmiu badań pilotażowych, w których uczestniczyli operatorzy transportu i logistyki z całej Europy. Celem projektu EURIDICE było także wykorzystanie "systemów współpracujących", czyli systemów (lub obiektów), które komunikują się ze sobą i swym otoczeniem, w celu dostarczania odpowiednich informacji w odpowiednim miejscu i czasie oraz w niedrogi sposób, za pośrednictwem współczesnych sieci komunikacyjnych. Inteligentny ładunek Definicja inteligentnego ładunku, stosowana w ramach projektu EURIDICE, oparta jest na sześciu kluczowych kryteriach. Ładunek musi być przede wszystkim w stanie sam siebie identyfikować, tak, by magazynier mógł "zapytać" kontener, paletę lub skrzynię o unikalny identyfikator (ID) i stwierdzić, co znajduje się we wnętrzu. Następnie operator powinien być w stanie pozyskać informacje od właściciela przesyłki, firmy przewozowej lub służb celnych, pozwalające określić rodzaj, planowaną trasę oraz status celny danego towaru. Ładunek powinien być także "świadomy" otaczającego go kontekstu, co pozwoli mu na przykład wysyłać powiadomienia o tym, że znajduje się we wnętrzu jadącej ciężarówki lub że może zostać odebrany z magazynu. Co więcej, ładunek powinien monitorować i raportować swój status, co, w zależności od rodzaju przewożonych dóbr, mogłoby oznaczać sprawdzanie temperatury, wilgotności, szczelności lub ewentualnych uszkodzeń. Powyższe informacje, w połączeniu z technologiami z dziedziny sztucznej inteligencji, pozwolą ładunkom zachowywać się w sposób samodzielny i podejmować autonomiczne decyzje, na przykład automatycznie powiadamiając logistyków o zmianie trasy w stosunku do pierwotnie zaplanowanej, jeśli pojawi się opóźnienie w dostawie. "System złożony jest z dwóch części: czujników, pamięci danych, oprogramowania oraz urządzeń transmisyjnych, zlokalizowanych na ładunku oraz połączonej, nieruchomej infrastruktury odpowiedzialnej, za zarządzanie systemem", tłumaczy Forcolin, która koordynowała tworzenie i wdrażanie rozwiązania EURIDICE. Wybór odpowiednich komponentów oraz sposób ich wykorzystania zależy od konkretnego zastosowania. Przykładowo, kontener transportowy można wyposażyć w szereg czujników monitorujących jego zawartość oraz otoczenie, podczas gdy na opakowaniu produktu można umieścić mikroukład służący do identyfikacji radiowej (RFID), dostarczający operatorowi informacje na temat zawartości paczki oraz jej adresu docelowego. Infrastruktura szkieletowa także jest elastyczna. Może być instalowana przez firmę logistyczną, w celu zarządzania pracą całego przedsiębiorstwa, lub przez podwykonawcę świadczącego usługi na rzecz wielu firm transportowych, dostawców oraz odbiorców towarów. "Przeanalizowaliśmy wiele różnych modeli biznesowych. Ostateczna forma systemu oraz sposób jego wdrożenia zależne będą zarówno od użytkownika końcowego, jak i od uwarunkowań rynkowych", zauważa Forcolin. "Ogólna idea polega na stworzeniu ładunków, które będą w stanie dostarczać istotne informacje na temat samych siebie infrastrukturze, a pośrednio wszystkim podmiotom zaangażowanym w łańcuch dostaw. Chociaż mówimy o inteligentnym ładunku, tak naprawdę chodzi o inteligencję transportową, czyli rozproszoną inteligencję, uzyskiwaną dzięki różnorakim środkom i procesom". Rozwiązywanie rzeczywistych problemów Uczestnicy projektu EURIDICE zaprezentowali ogromny potencjał powyższego podejścia podczas ośmiu wdrożeń pilotażowych, które pozwalały zilustrować sposób, w jaki inteligentne ładunki oraz inteligencja transportowa mogą rozwiązać szereg rzeczywistych problemów, z którymi boryka się wiele gałęzi przemysłu transportowego. Celem jednego z wdrożeń pilotażowych było wykorzystanie systemu do połączenia ze sobą procesów produkcyjnych i transportowych. We współpracy z włoskim producentem okularów, firmą Safilo, będącą jednym z partnerów projektu, stworzono technologie, który dostarczały tej firmie w czasie rzeczywistym informacji na temat aktualnej lokalizacji poszczególnych części okularów, od momentu opuszczenia przez nie fabryki dostawcy, do momentu dotarcia do magazynu Safilo. Dzięki dostarczanym w czasie rzeczywistym informacjom na temat wszystkich elementów, z których wytwarzane są okulary, pochodzącym od różnych producentów, firma Safilo mogła lepiej planować procesy montażu i produkcji, unikając opóźnień, ograniczając koszty oraz zwiększając produktywność. W przypadku firmy Fiorital, również będącej partnerem projektu, wymagania były inne. Przedsiębiorstwo to zajmuje się dystrybucją łatwo psujących się dobór, takich jak świeże ryby, w związku z czym musi na bieżąco śledzić status produktów, jak również warunki ich przechowywania oraz historię przewozu. Podczas próbnego wdrożenia system EURIDICE umożliwił firmie Fiorital monitorowanie w czasie rzeczywistym temperatury i aktualnego stanu produktów w czasie ich transportu oraz odbieranie generowanych automatycznie alarmów w razie wystąpienia incydentu. Co się jednak dzieje, gdy dobra dotrą do odbiorcy bezpiecznie i na czas? Firma Gebrüder Weiss, będąca austriackim dostawcą usług logistycznych, wdrożyła system EURIDICE, w celu zoptymalizowania mechanizmu zwrotów pustych palet i opakowań oraz sprawienia, by ciężarówki nie wracały puste. Pojazdy ciężarowe automatycznie rozgłaszają informację o tym, że są puste, natomiast opakowania i palety informują operatorów o tym, że zostały rozładowane i mogą być zabrane z powrotem. "Każde z powyższych wdrożeń pilotażowych dotyczy pojedynczego elementu rzeczywistego łańcucha dostaw. W połączeniu, wdrożenia te obejmują prawie kompletny scenariusz dostawy towarów", twierdzi Forcolin. "Dla inteligentnego systemu tego rodzaju istnieje mnóstwo zastosowań. Patrząc w przyszłości możemy sobie wyobrazić inteligentny system zainstalowany na ładunkach, komunikujący się z pojazdami, które z kolei komunikują się z infrastrukturą transportową, drogową, portową itd. - wizja ta jest spójna z koncepcją "Internetu Przedmiotów" ('Internet of Things')". Dzięki kilku partnerom projektu, którzy realizują dalsze prace w oparciu o osiągnięcia poczynione w ramach inicjatywy EURIDICE, wizja bardziej inteligentnej, wydajnej i przyjaznej dla środowiska naturalnego branży transportowej może urzeczywistnić się szybciej, niż mogłoby się wydawać. * "Europejskie, interdyscyplinarne badania nad inteligentnymi ładunkami, na rzecz bardziej wydajnej, bezpiecznej i przyjaznej dla środowiska naturalnego logistyki" - 'European inter-disciplinary research on intelligent cargo for efficient, safe and environment-friendly logistics'. Użyteczne odnośniki: - Strona internetowa projektu "Europejskie, interdyscyplinarne badania nad inteligentnymi ładunkami, na rzecz bardziej wydajnej, bezpiecznej i przyjaznej dla środowiska naturalnego logistyki" - 'European inter-disciplinary research on intelligent cargo for efficient, safe and environment-friendly logistics' - informacje na temat projektu EURIDICE w bazie danych CORDIS