Luminofory — miniaturowe syntetyczne świetliki
Luminescencję szeroko wykorzystuje się w bioobrazowaniu, optoelektronice i czujnikach. Dziedzina ta jest wysoce konkurencyjna i stale się rozwija, przez co konieczne są skoordynowane szkolenia, aby zarówno początkujący, jak i doświadczeni badacze dysponowali wiedzą na temat najnowszych osiągnięć. Projekt FINELUMEN poświęcony było przeszkoleniu ponad 20 wysoko wykwalifikowanych młodych stypendystów w dziedzinie luminescencji, nanostruktur i chemii supramolekularnej. Łącząc te dziedziny, naukowcy podjęli się przygotowania i scharakteryzowania specjalnych materiałów składających się z luminescencyjnych elementów (luminoforów) enkapsulowanych w nanopojemnikach i tworzących struktury supramolekularne. Realizacja projektu przebiegła niezwykle pomyśle i wykroczyła poza pierwotne założenia. Opublikowano wiele artykułów w renomowanych czasopismach naukowych oraz ogłoszono powstanie dwóch nowych wynalazków. Spośród wielu osiągnięć projektu FINELUMEN w szczególności nowe emitery organiczne i nieorganiczne wykazują się bardzo dużą luminescencją. Są one wykonane ze stosunkowo łatwo dostępnych materiałów, dzięki czemu mają duże szanse, by zastąpić drogie i rzadkie metale platynowe. Uczeni dokonali ważnych postępów w produkcji i funkcjonalizacji CNT oraz ich wykorzystaniu do enkapsulacji luminoforów. Przełomowy protokół umożliwiający umieszczanie europu wewnątrz CNT może utorować drogę do zupełnie nowego rodzaju organicznych/nieorganicznych luminoforów opartych na węglu. Naukowcy opracowali także protokoły do niskotemperaturowego wstawiania przy pomocy nadkrytycznego dwutlenku węgla i funkcjonalizacji nanostruktur węglowych w obecności światła. Przetestowano kompleksy potencjalnie nadające się do zastosowania w urządzeniach fotowoltaicznych i optoelektronicznych. Pomyślny przebieg prac skłonił uczestników projektu FINELUMEN do wyjścia poza pierwotny zakres badań i zajęcia się dziedziną "gości aktywnych magnetycznie". Przygotowano CNT z enkapsulowanymi kompleksami żelaza. Po funkcjonalizacji przy pomocy przeciwciał ułatwiają one oddzielanie komórek nowotworowych od zdrowych komórek. Szkolenie poprzez zaawansowane badania z dziedziny chemii, fizyki, biologii i inżynierii pozwoli przygotować młodych naukowców do objęcia stanowisk naukowych i branżowych wymagających wysokich kwalifikacji. Oprócz przyciągania studentów z UE i innych części świata, w pracach kładziono również nacisk na promowanie kariery naukowej wśród kobiet. Podsumowując, projekt FINELUMEN będzie miał istotny wpływ na przyszłość badań unijnych w fascynującej dziedzinie luminescencji supramolekularnej.
Słowa kluczowe
Enkapsulacja, luminescencyjne, kompleks magnetyczny, nanorurki węglowe, supramolekularne, luminofory, emitery, funkcjonalizacja, fotowoltaiczne
