Wsparcie naziemne Grecji dla misji satelitów
Precyzyjne określanie i monitorowanie zmian poziomu morza ma kluczowe znaczenie dla nauki i zrozumienia wpływu oceanów na układy pogodowe i długoterminowe zmiany klimatu. Altymetria satelitarna to jedyna istniejąca metoda jednoznacznego monitorowania rocznych zmian poziomu morza względem środka ciężkości Ziemi w skalach od regionalnej do globalnej z milimetrową dokładnością. Osiągnięcie takiej dokładności wymaga nieprzerwanej globalnej współpracy w celu długoterminowego utrzymywania jednolitej kalibracji wysokościomierzy satelitarnych, do czego służą specjalne stanowiska kalibracyjne. Celem projektu SOFIA było przede wszystkim zmodernizowanie takiej infrastruktury kalibracji satelitów istniejącej na greckiej wyspie Gavdos, jak również opracowanie prototypów nowych przyrządów naukowych, które pozwoliłyby poprawiać jakość i niezawodność odczytów satelitarnych oraz rozszerzyć zastosowania danych satelitarnych na monitorowanie deformacji tektonicznych. Laboratorium Inżynierii Geodezyjnej i Geomatycznej (GeoMatLab) na Politechnice Kreteńskiej w Grecji odpowiada za utrzymywanie takiej infrastruktury kalibracyjnej do satelitarnych wysokościomierzy radarowych. Naukowcy zainicjowali projekt SOFIA (Enhancement of Crete's potential for a dedicated calibration facility for satellite radar altimeters and for tectonic deformation monitoring using continuously operating geodetic arrays) w celu ulepszania istniejącej infrastruktury i przyciągania wykwalifikowanego personelu. Dzięki dofinansowaniu UE zmodernizowano infrastrukturę laboratorium i opracowano algorytmy kalibrowania i weryfikowania odczytów altymetrii satelitarnej. Zainstalowano nowe odbiorniki satelitarne dla Europejskiego Systemu Wspomagania Satelitarnego (EGNOS). Wykonano też prototypowy transponder mikrofalowy do kalibrowania wysokościomierzy satelitarnych i wdrożono go do eksploatacji pod nadzorem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Znaczną część dofinansowania otrzymanego z UE poświęcono na rekrutację ekspertów niezbędnych do obsadzenia stałej placówki kalibracji satelitów. Dzięki dofinansowaniu personel GeoMatLab mógł wziąć udział w szkoleniach we Włoszech i Stanach Zjednoczonych. Możliwy stał się również udział w szkółkach letnich organizowanych przez Międzynarodowe Towarzystwo Geodezyjne (IAG) i ESA. Projekt SOFIA pozwolił laboratorium GeoMatLab nawiązać współpracę z renomowanymi instytutami europejskimi i międzynarodowymi. Zwiększenie widoczności GeoMatLab na scenie międzynarodowej i poszerzenie potencjału badawczego laboratorium zaowocowało partnerstwem strategicznym z Uniwersytetem Wuhan w Chinach oraz zainstalowaniem pierwszego europejskiego odbiornika chińskiego systemu globalnej nawigacji satelitarnej BeiDou. Nowe inicjatywy długoterminowej współpracy międzynarodowej pozwoliły lepiej zintegrować laboratorium GeoMatLab z europejską przestrzenią badawczą (EPB).
Słowa kluczowe
Radarowe wysokościomierze satelitarne, ochrona środowiska, zagrożenie trzęsieniami ziemi, deformacje tektoniczne, kalibracja satelitów
