Skuteczniejsze metody zapobiegania samobójstwom
Wspierany z środków UE projekt OSPI-EUROPE ("Optimizing suicide prevention programs and their implementation in Europe") miał na celu dostarczenie stronom zainteresowanym, decydentom w kwestii polityki zdrowotnej i Komisji Europejskiej skutecznych, opartych na dowodach metod zapobiegania samobójstwom. Członkowie konsorcjum reprezentujący 14 instytucji z 10 krajów europejskich wdrożyli najnowszy program interwencji mających na celu zapobieganie samobójstwom w 4 modelowych regionach Europy. W oparciu o pojęcia i materiały opracowane w przez Europejski Sojusz Przeciwko Depresji (EAAD) przeprowadzono działania na pięciu głównych obszarach zainteresowania. Na pierwszym etapie prowadzono szkolenia i kursy dla lekarzy pierwszego kontaktu, a na drugim etapie starano się zwiększyć świadomość społeczną choroby. Na trzecim etapie tworzono szkolenia dla osób reprezentujących społecznościowe czynniki wsparcia (np. duchowni, pracownicy socjalni, nauczyciele i media). Na czwartym etapie tworzono ofertę dla grup podwyższonego ryzyka, obejmującą samopomoc i wsparcie dla pacjentów i ich rodzin, natomiast na etapie piątym ograniczono dostęp pacjentów do niebezpiecznych narzędzi. Podstawę naukową do opracowania tego nowoczesnego planu interwencji stanowiły konsultacje z głównymi stronami aktywnymi i wnikliwy przegląd oraz ocena opublikowanych raportów z programów prewencji. Brano pod uwagę różnice w odsetku samobójstw pomiędzy poszczególnymi krajami i przeprowadzono analizę możliwych przyczyn tych różnic oraz kwestii z nimi powiązanych. Ta analiza ułatwiła właściwe zaadaptowanie programów interwencji do sytuacji w poszczególnych regionach Europy. Projekt OSPI-EUROPE wdrożył porównywalne, wielopoziomowe, oparte na społeczności interwencje prewencyjne w krajach UE o różnych systemach służby zdrowia i różnej specyfice społeczno-kulturowej. W każdym z krajów – Niemcy, Węgry, Irlandia i Portugalia — wybrano dwa swoiste regiony populacyjne, przy czym w jednym prowadzono interwencję a drugi traktowano jako próbę kontrolną. Zespół projektu oceniał skuteczność w zapobieganiu samobójstwom i wyniki pośrednie, jak również proces wdrażania oraz aspekty zdrowotne i ekonomiczne. Wprawdzie istnieją trudności w dowiedzeniu skuteczności przyjętych działań, jednak prowadzenie wielopoziomowej interwencji i jej oceny dostarcza wglądu w odnośne mechanizmy i środki. Można więc ocenić, które są obiecujące, a które zbędne. Na podstawie wyników oceny partnerzy projektu opracowali niedawno zoptymalizowaną i udoskonaloną strategię prowadzenia interwencji. Intensywne działania na polu propagowania wiedzy i PR stanowiły ważny aspekt projektu. Pomagały dotrzeć do szerszej publiczności, społeczności naukowej, decydentów i stron zainteresowanych zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Podsumowując, projekt OSPI-EUROPE wszechstronnie przyczynił się do stworzenia opartych na wiedzy zaleceń dotyczących wdrażania środków zapobiegających samobójstwom.