Wykorzystywanie danych z programu Copernicus w ramach działań klimatycznych w miastach
Skuteczne wskazywanie zagrożeń związanych ze zmianą klimatu ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa miast oraz przetrwania przyszłych pokoleń. Prognozowanie pozwala na przystosowanie środowisk miejskich, łagodzenie skutków zmian klimatu oraz skuteczniejsze radzenie sobie z ich oddziaływaniem, w tym z falami upałów i powodziami. Program Copernicus, komponent obserwacji Ziemi unijnego programu kosmicznego, zapewnia urbanistom dostęp do olbrzymich zbiorów danych wysokiej jakości. Często jednak problemem jest przetwarzanie i analizowanie wszystkich tych informacji oraz wyciąganie na ich podstawie użytecznych wniosków. „Włodarze miast mają trudności ze skutecznym wykorzystywaniem danych z obserwacji Ziemi”, wyjaśnia Nektarios Chrysoulakis, koordynator projektu CURE z ramienia Fundacji na rzecz Badań i Technologii - Hellas (FORTH) w Grecji. „W związku z tym uznaliśmy, że konieczne jest lepsze połączenie wyników obserwacji Ziemi ze strategiami zwiększania odporności miast na wyzwania związane ze zmianą klimatu”. Aby to osiągnąć, w ramach projektu badacze zgromadzili dane z czterech podstawowych usług programu Copernicus - usługi monitorowania obszarów lądowych (ang. Copernicus Land Monitoring Service, CLMS), usługi monitorowania atmosfery (ang. Copernicus Atmosphere Monitoring Service, CAMS), usługi monitorowania zmiany klimatu (ang. Copernicus Climate Change Service, C3S) i usługi zarządzania kryzysowego (ang. Copernicus Emergency Management Service, CEMS). Dane te zostały następnie zestawione z danymi dostarczanymi przez podmioty zewnętrzne i przetworzone przy użyciu najnowocześniejszych metod w celu uzyskania zdezagregowanych informacji środowiskowych.
Wykorzystanie pełnego potencjału programu Copernicus
Na podstawie tych danych, w ramach projektu badacze opracowali 11 przekrojowych aplikacji z myślą o zapewnieniu urbanistom szczegółowych informacji istotnych w ramach procesów decyzyjnych. Dotyczą one zagadnień związanych z przystosowaniem miast do skutków zmiany klimatu oraz ich łagodzenia, ochrony zdrowia mieszkańców, a także rozwoju gospodarczego. Dane są publicznie dostępne za pośrednictwem portalu CURE. „Naszym założeniem było dostarczanie rzetelnych, użytecznych i istotnych informacji, które pozwolą na sprawniejsze planowanie zmian prowadzących do zwiększenia odporności miast w całej Europie”, dodaje Chrysoulakis. Rozwiązania zostały opracowane i zastosowane w czterech miastach demonstracyjnych, wśród których znalazły się Berlin, Kopenhaga, Sofia i Heraklion. Następnie rozwiązania zostały przeniesione do wybranych miast-naśladowców, które obejmowały Bristol, Ostrawę, Bazyleę, Monachium, San Sebastian i Vitoria-Gasteiz. „Dzięki warsztatom i współpracy z dziesięcioma miastami pilotażowymi byliśmy w stanie uwzględnić konkretne potrzeby i wymagania w zakresie odporności i planowania przestrzennego”, wyjaśnia Chrysoulakis. Aplikacja dostarczająca danych na temat dynamiki temperatury powierzchni, była wykorzystywana przez wszystkie miasta zaangażowane w projekt do identyfikacji gorących punktów i planowania działań pozwalających na ich schłodzenie w celu zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Z kolei rozwiązanie monitorujące emisje CO2 w czasie i przestrzeni zostało wdrożone w Heraklionie i Bazylei. Dzięki tym danym włodarze wskazali antropogeniczne i naturalne źródła i pochłaniacze gazów cieplarnianych oraz opracowali strategie redukcji emisji.
Zwiększanie odporności miast
Jak twierdzi Chrysoulakis, projekt pokazuje, w jaki sposób dane z obserwacji Ziemi mogą wspierać wysiłki miast na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i dostosowania do jej skutków. „Istotą platformy CURE jest to, że gromadzi dane z różnych źródeł, aby wspomagać planowanie odporności miast”, zauważa. „Opracowanie tych rozwiązań było możliwe dzięki potencjałowi programu Copernicus”. W ramach projektu udostępniono szereg materiałów, aby wesprzeć decydentów w wykorzystaniu danych pochodzących z programu Copernicus i wspomóc ich wysiłki na rzecz wdrożenia nowej agendy miejskiej, unijnej strategii w zakresie adaptacji do zmiany klimatu, a także misji UE dotyczących neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast oraz przystosowania do skutków zmiany klimatu. „Mamy nadzieję, że uda nam się promować bardziej efektywne planowanie przestrzenne, które przyczyni się do realizacji celów związanych z łagodzeniem skutków zmiany klimatu i dostosowaniem miast do nowej rzeczywistości”, dodaje Chrysoulakis. „Zmiany te przyniosą wiele korzyści, w tym poprawę komfortu cieplnego, jakości powietrza i efektywności energetycznej”.
Słowa kluczowe
CURE, Copernicus, obserwacja Ziemi, klimat, temperatura, fale upałów, CO2, emisje, planowanie przestrzenne, decydent
