Skip to main content
European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS
CORDIS Web 30th anniversary CORDIS Web 30th anniversary

Article Category

Article available in the following languages:

Konstruktywna komunikacja w erze fałszywych wiadomości

Wspierany przez UE projekt wyjaśnia, w jaki sposób stosowanie zasad konstruktywnego dziennikarstwa może pomóc nam skuteczniej przekazywać wiedzę opartą na dowodach.

Gospodarka cyfrowa icon Gospodarka cyfrowa
Społeczeństwo icon Społeczeństwo

Czego komunikacja naukowa może nauczyć się od konstruktywnego dziennikarstwa w świecie bombardowanym fałszywymi wiadomościami? Sabrina Heuwinkel i Ramona Hägele z Niemieckiego Instytutu Polityki Rozwoju przedstawiają przygotowane wytyczne w biuletynie z 27 marca 2024 r. z serii „The Current Column”, publikacji poświęconej kluczowym kwestiom i trendom w międzynarodowej polityce rozwojowej. Artykuł został opublikowany w ramach finansowanego ze środków UE projektu PRODIGEES, który bada wpływ cyfryzacji na środowisko, gospodarkę, sprawowanie rządów i społeczeństwo. Projekt PRODIGEES zrzesza partnerów z ośmiu krajów na całym świecie — Austrii, Brazylii, Indii, Indonezji, Niemiec, Meksyku, RPA i Włoch — w celu zbadania społecznych, rządowych, gospodarczych i klimatycznych skutków cyfryzacji z perspektywy lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej. Heuwinkel i Hägele podkreślają zagrożenia stojące przed scyfryzowanym społeczeństwem, które jednocześnie przechodzi przez wiele kryzysów: „Fałszywe wiadomości są w stanie rozprzestrzenić się na cały świat w ciągu kilku sekund i mogą kosztować niejedno życie. Dezinformacja osłabia demokrację i spójność społeczną. Taka sytuacja pilnie wymaga, aby wiedza oparta na dowodach była przekazywana bardziej efektywnie”. Jeżeli wziąć pod uwagę ważną rolę, jaką komunikacja naukowa ma w tej sytuacji do odegrania, konstruktywne dziennikarstwo może stanowić istotną siłę. Ale czym właściwie jest konstruktywne dziennikarstwo? Według autorek, termin ten obejmuje „wyraźne skupienie się na rozwiązaniach; wiele perspektyw (...); oraz konstruktywny dialog”, koncentrując się nie tylko na opisywaniu problemów, ale także na tym, co dzieje się później.

Nauka przeciwko fałszywym wiadomościom

Autorki wspominają o uwzględnianiu od samego początku konstruktywnego podejścia podczas projektowania komunikacji naukowej. Podkreślają również znaczenie korzystania z większej liczby zasobów, takich jak podcasty, infografiki, animacje i filmy typu explainer video. „To jedyny sposób, aby dać szanse treściom naukowym opartym na dowodach w bezwzględnej walce o uwagę na platformach mediów społecznościowych” — piszą. „W tym przypadku narzędzia wykorzystujące sztuczną inteligencję mogą stanowić istotne wsparcie. Aplikacje Al mogą szybko i łatwo przekształcać długie teksty w «treści na jeden ząb» („snack content”) dostosowane do mediów społecznościowych, tłumaczyć treści na wiele różnych języków oraz konwertować i udostępniać teksty jako treści audio”. Komunikacja naukowa, opierając się na wynikach badań empirycznych, może służyć jako punkt wyjścia do konstruktywnej debaty na temat problemów, z którymi mierzy się społeczeństwo. Jak podsumowują Heuwinkel i Hägele: „Komunikacja naukowa, która podąża za przykładem konstruktywnego dziennikarstwa, a w czasach polikryzysu komunikuje się również z grupami docelowymi na dużych platformach, stanowi niezbędny wkład w promowanie spójności społecznej, ochronę demokracji i realizację Agendy 2030”. Efektem projektu PRODIGEES jest również seria filmów „Synergiczne historie na temat zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji” dotyczących regionu Amazonii — zostały stworzone w zgodzie z zasadami konstruktywnego dziennikarstwa. Materiały te poruszają takie kwestie, jak zrównoważony i cyfrowy przemysł spożywczy, edukacja i równość płci poprzez sport, zrównoważona produkcja kakao, organiczna uprawa jagód açai i ekoturystyka. Projekt PRODIGEES (Promoting Research on Digitalisation in Emerging Powers and Europe towards Sustainable Development) zakończy się w czerwcu 2025 roku. Więcej informacji: strona internetowa projektu PRODIGEES

Słowa kluczowe

PRODIGEES, komunikacja naukowa, konstruktywne dziennikarstwo, zrównoważony rozwój, cyfryzacja, fałszywe wiadomości, media społecznościowe

Powiązane artykuły