Jak pomóc miastom w zmianie tradycyjnego modelu infrastruktury wodnej
Wraz z rosnącą liczbą mieszkańców miast pojawiają się takie problemy jak niedobór wody czy niewystarczające lub niepewne dostawy tego surowca. Aby zaspokoić zwiększające się zapotrzebowanie na wodę, wiele miast polega na tradycyjnej infrastrukturze wodociągowej, której modernizacja, rozbudowa lub wymiana stanowi trudne i kosztowne przedsięwzięcie. Najlepszym rozwiązaniem, które pozwoli na zwiększenie odporności miast na zmianę klimatu i presję, jaką jej skutki wywierają na miejskie instalacje wodne, jest przeprojektowanie całej infrastruktury wodnej. W 2021 roku uruchomiono finansowany przez Unię Europejską projekt MULTISOURCE, w ramach którego powstają rozwiązania oparte na przyrodzie (ang. nature-based solutions, NBS) w zakresie miejskich systemów oczyszczania, przechowywania i ponownego wykorzystania wody. NBS wykorzystują procesy występujące w przyrodzie, dzięki czemu mogą pomóc w pokonaniu wyzwań społecznych, takich jak zmiana klimatu, zdrowie oraz bezpieczeństwo wodne, w sposób, który jest korzystny nie tylko z perspektywy dobrostanu ludzi, ale również różnorodności biologicznej.
Testowanie różnych scenariuszy
Zespół projektu MULTISOURCE prowadzi siedem programów pilotażowych dotyczących oczyszczania szerokiego spektrum wód miejskich. W sześciu projektach pilotażowych udział biorą europejskie miasta – Lyon (Francja), Ieper (Belgia), Merone (Włochy), Girona (Hiszpania), Lipsk (Niemcy) i Oslo (Norwegia), zaś siódmy projekt realizowany jest w Stanach Zjednoczonych, w miejscowości Bozeman. Działania pilotażowe dotyczą takich wyzwań, jak oczyszczanie i ponowne wykorzystanie ścieków bytowych i przelewów burzowych kanalizacji ogólnospławnej, ponowne wykorzystanie wody szarej, oczyszczanie i ponowne wykorzystanie spływów ulicznych, retencja wód burzowych oraz oczyszczanie wody czarnej. Cele projektu zostały przedstawione w dokumencie orientacyjnym opublikowanym na stronie projektu MULTISOURCE. Wśród celów naukowych wymienia się usuwanie zanieczyszczeń, patogenów i innych substancji z wód miejskich, przeprowadzanie ocen ryzyka, optymalizację skuteczności oczyszczania wody przez ulepszone naturalne systemy oczyszczania i ocenę ich wpływu, określanie innowacyjnych partnerstw i wzmacnianie współpracy międzynarodowej. Z kolei cele techniczne obejmują stworzenie systemu mapowania o otwartym kodzie źródłowym w celu zidentyfikowania obszarów problematycznych w miejskich sieciach kanalizacyjnych, opracowanie narzędzia umożliwiającego wielosektorowy wybór technologii, przewidywanie scenariuszy w celu zapewnienia szybkich rozwiązań oraz dostarczenie wytycznych dotyczących NBS do uzdatniania wody na całym świecie. Poprzez promowanie NBS, które mogą wychwytywać dwutlenek węgla i zmniejszać presję na miejskie systemy kanalizacyjne, projekt MULTISOURCE ma nie tylko pomóc w łagodzeniu zmiany klimatu, ale także pomóc miastom przystosować się do jej skutków. Badanie wspierane częściowo przez projekt MULTISOURCE skupia się na projektowaniu sieci ponownego wykorzystania wody w miastach przy użyciu narzędzia wspomagania decyzji, które może automatycznie obliczyć, która z proponowanych sieci uzdatniania wody jest najlepsza w danym scenariuszu. „Narzędzie dostarcza informacji dotyczących nie tylko maksymalnej ilości uzdatnionej wody na jednostkę poniesionego kosztu, ale także długości i średnicy wymaganych rur, lokalizacji i wielkości zbiorników do magazynowania wody, wielkości populacji objętej usługą oraz kosztów budowy – wszystko w ramach tej samej architektury”, podają autorzy opracowania opublikowanego w czasopiśmie „npj Clean Water”. Współpracując z lokalnymi, krajowymi i międzynarodowymi zainteresowanymi stronami, zespół projektu MULTISOURCE zamierza zademonstrować szereg ulepszonych naturalnych procesów oczyszczania i ich skuteczność w odniesieniu do różnych rodzajów wód miejskich. Jak stwierdzono w dokumencie orientacyjnym, celem projektu jest również „opracowanie innowacyjnych narzędzi, metod i modeli biznesowych, które wspierają planowanie w skali całego miasta oraz długoterminowe działanie i utrzymanie rozwiązań opartych na przyrodzie przeznaczonych do oczyszczania, magazynowania i ponownego wykorzystania wody na obszarach miejskich całego świata”. Projekt MULTISOURCE (ModULar Tools for Integrating enhanced natural treatment SOlutions in URban water CyclEs) dobiegnie końca w 2025 roku. Więcej informacji: strona projektu MULTISOURCE
Słowa kluczowe
MULTISOURCE, miasto, miejski, woda, oczyszczanie wody, ponowne wykorzystanie, rozwiązanie oparte na przyrodzie, NBS
